ရခိုင္စာပီမဂၢဇိင္း အမွတ္ (၁)

နိဒါန္း Introduction Download

Download

အပိုင္း (၁) Poems Download

Download

အပိုင္း (၂) Grammar Download

Download

အပိုင္း (၃) Stores Download

Download

အပိုင္း (၄) Culture Download

Download

အပိုင္း (၅) History Download

Download

ရခိုင္စာပီမဂၢဇိင္း အမွတ္ (၁)
FULL Download

ရကၡိဳင္လူမ်ဴိး႐ို႕၏က်င့္ဝတ္တရား (၄၈) ပါး

ရကၡိဳင္လူမ်ဴိး႐ို႕၏က်င့္ဝတ္တရား (၄၈) ပါး
============================

Download

ထိုရကၡိဳင္မဟာရာဇဝင္ႀကီးလာ (၄၈) ပါးေသာ ရကၡိဳင္လူမ်ဳိး႐ို႕၏က်င့္ဝတ္ကို ေဖာ္ျပရေသာ္

၁။ ရွိဦးစြာ ရတနာသံုးပါးအား မမိမေလ်ာ့ဘဲ က်င့္သံုးေဆာက္တည္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ရန္တပါး။

၂။ မိဘဆရာသမား႐ို႕၏ဆံုးမၾသဝါဒကို ၿမီဝယ္မက်မွတ္သားနာယူ က်င့္သံုးေစာင့္ေယွာက္ရန္လည္း တပါး။

၃။ မိမိ႐ို႕၌မၿငိမ္သက္ဘဲ ေသာ့သြမ္းရမ္းႄကြျခင္း၊ မေကာင္းေသာအက်င့္မ်ားကို ပါယ္ယွားရန္လည္း တပါး။

၄။ ပညာသိပၸ တတ္ေျမာက္စီရန္ႀကိဳးစားအားထုတ္လွ်က္ သင္အံေလ့လာရန္လည္း တပါး။

၅။ အသက္သိကၡာႀကီးရင့္ေသာသူ႐ို႕ႏွင့္ မိဘ၊ ဆရာ၊ ရီၿမီအသွ်င္ ဘုရင္မင္းျမတ္႐ို႕အားလည္း မရိုမေသ မေလးမစား အဂါရဝျပဳလုပ္ျခင္းကို အထူးေယွာင္ၾကည္ရန္လည္း တပါး။

၆။ မိမိကိုယ္ကို ပညာႏွင့္ေပါင္းယွဥ္လွ်က္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟစေသာ မေကာင္းေသာဆႏၵမ်ားကို ပယ္ယွားျခင္းသည္လည္း တပါး။

ရ။ ငါးပါးသီလကို ေစာင့္ေယွာက္ၿပီးလွ်င္ မိမိ႐ို႕အားေလွ်ာ္စြာ အလွဴဒါနကုသိုလ္မ်ားကို နိညမျပတ္ စိုက္ပ်ဳိးရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၈။ ေလာက၌ သူတပါး႐ို႕အား ႏွဳတ္ျဖင့္က်ဴးလြန္ျခင္း၊ ကိုယ္ျဖင့္က်ဴးလြန္ျခင္းတည္းဟူေသာ မေကာင္းေသာတရားႏွစ္ပါးကို ဖယ္ယွားၿပီး စိတ္ၾကည္လင္စြာျဖင့္ မိတၱာတရားကိုရွိထားလွ်က္ သေဘာေျဖာင့္မတ္စြာျဖင့္ နီရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၉။ ထို႔အျပင္ ေလာကဓမၼ ႏွစ္ဌာနတည္းဟူေသာ က်င့္ဝတ္တရားႏွစ္ပါးကို ပစၥဳပၸန္သံသရာ၌ ခ်မ္းသာျခင္းျဖင့္ သိစြမ္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ ပညာဟိပုဂၢိဳလ္မ်ားအား အေလးအျမတ္ျပဳၿပီးလွ်င္ မိတ္ကြ်မ္းဝင္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၀။ ၎မိတ္ကြ်မ္းဝင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္႐ို႕၌ ပညာျဖင့္ေပါင္းေဖာ္ၿပီးလွ်င္ တရားလက္လြတ္လွ်က္ က်င့္ဝတ္တရား ေမွာက္မွားေသာသူ႐ို႕သည္ ေလာကတြင္ သတၱဝါ႐ို႕၌လည္း အက်ဳိးစီးပြါးမဟိ၊ သံသရာ၌လည္း အက်ဳိးမဟိေသာသူမ်ားကို ဝီးစြာရန္သူကဲ့သိ႔ု မိမိစိတ္၌ထားၿပီး ေယွာင္ၾကည္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၁။ သူတပါး ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို ခိုးယူျခင္းမွလည္းေကာင္း၊ သူတပါးသားမယား႐ို႕အား လြန္က်ဴးျခင္းမွ အထူး ေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၂။ မိမိအား သူတပါး႐ို႕သည္ လြန္က်ဴးျခင္းျဖင့္ ႀကိမ္းေမာင္းျငားေသာ္လည္း မ်က္မာန္ေဒါသတိထိန္းခ်ဳပ္လွ်က္ သည္းခံျခင္းျဖင့္ ေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၃။ လူ႐ို႕၌ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဟုဆိုအပ္ေသာ လကၡဏာေရးသံုးပါးကို အေလ့အလာအားျဖင့္ အခါခါေအာက္မိၿပီး မိမိခႏၶာကိုယ္ကို ပညာမ်က္စိျဖင့္ ၾကည့္ရွဳဆင္ျခင္ဆံုးမကာ တေျပာင္းျပန္ျပန္ စက္အဟန္သို႔ ျဖစ္ပ်က္နီျခင္းကို ဒုကၡတရားျဖင့္သိျမင္ကာ ေၾကာက္ရြံထိတ္လန္႔စီရန္ ရွာမွီးရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၄။ ထို႔အျပင္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟဟုဆိုအပ္ေသာ စိတ္ဆင္ရိုင္းကို နိညမျပတ္ ယိုင္ေက်းစီျခင္းငွာ ပညာျဖင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေယွာက္လွ်က္ ၿငိမ္သက္တည္တံ့စြာျဖင့္ နီရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၅။ ထို႔ျပင္ အမိ၊ အဘ႐ို႕အား ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးၿပီးလွ်င္ ဘုရားတဆူ၊ ဂူတလံုးကဲ့သို႔ နိညမျပတ္ အရိုအေသ အေလးအျမတ္ ရွိခိုးဦးတင္လွ်က္ ျပဳစုလုပ္ေကၽြး မီြးျမဴရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၆။ ထို႔အျပင္ မိမိ႐ို႕ ဆြီမ်ဳိးညာတိ႐ို႕၌ သက္ႀကီးရြယ္အို႐ို႕အား အရိုအေသ အေလးအျမတ္ျပဳ လုပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၇။ ထိုမွတပါး အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ ေရာက္လာကုန္ေသာ ရဟန္း၊ ပုဏၰားစသည္႐ို႕တြင္ အဝတ္အစားရိကၡာ ခ်ဳိ႕တဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ေကာင္းမြန္စြာပီးကမ္းေထာက္ပံ့ျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္ဥစၥာထုပ္ကို သိုမွီးျပဳလုပ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၈။ ထို႔အျပင္ လယ္လုပ္၊ ကုန္သြယ္၊ ကုန္ေရာင္း၊ ကုန္ဝယ္၊ ေဖာက္ကား ျပဳလုပ္ကုန္ေသာသူ႐ို႕၌ မိမိ လုပ္ကိုင္လွ်က္ဟိေသာ အလုပ္႐ို႕တြင္ နိညမျပတ္ အစီးအပြါးတြက္ခ်က္ၿပီး မယုတ္မေလွ်ာ့စီေအာင္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္လည္း တပါး။

၁၉။ ထိုသို႔လုပ္ကိုင္ျခင္းမွ ေစာင့္ေယွာက္ၿပီးလွ်င္ အစာရိကၡာ႐ို႕ကို ျပည့္ဝွမ္စြာ က်ီက်႐ို႕ျဖင့္သိုမွီး၍ ဆြီမ်ဳိး႐ို႕အား ေထာက္ပံ့မစရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၀။ ထိုသို႔ထံုးနည္း႐ို႕ကို ပညာဟိတိထံ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး သူ႐ို႕အားေထာက္ပံ့ကာ သင္ယူမွတ္သားရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၁။ ဆရာထံမွရေသာ ထံုးနည္းမ်ားကို စိတ္ထဲ၌ စြဲျမဲစြာ မွတ္သားနာယူၿပီး သူ႔ေက်းဇူးကို သိရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၂။ ၎အျပင္ ဖိုး၊ ဖီး၊ စိုင္ဆက္ မိမိ႐ို႕မ်ဳိး႐ိုးမွ ဆင္းသက္လာေသာ ဓမၼတာက်င့္႐ိုးမ်ားကို မေဖာက္မျပန္ က်င့္သံုးေစာင့္ေယွာက္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၃။ အစဥ္တရားေစာင့္ေယွာက္ျခင္းျဖင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳရာတြင္ ရွိသူေဟာင္း သက္ႀကီး၀ါႀကီး႐ို႕၏ ထံုးနည္းနာမ်ားကိုယူေဆာင္၍ ျပဳလုပ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၄။ တပါးေသာအမ်ဳိး႐ို႕က လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္ေသာ္လည္း မိမိ႐ို႕မ်ဳိး႐ိုးဇာတိမ်ား မေပ်ာက္ပ်က္စီရန္ ရဲဝံ့စြာ အဝီးမွ ေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၅။ ႏိုင္ငံေတာ္ဝယ္ အတတ္ပညာလံုျခံဳစြာ မတတ္သူ႐ို႕အား တစံုတခုေသာ လူမွဳအိမ္ေထာင္စီးပြါးေဆာင္ရန္ ေပါင္းေဖာ္ျခင္းကို ေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၆။ တစံုတခုေသာ အတတ္ပညာမဟိေသာသူ႐ို႕အား ညဥ့္ေမွာင္မသိ၊ ၾကက္မ်က္အိပ္ေသာသူ႐ို႕ႏွင့္ အလားတူဘိသကဲ့သို ့ လူမွဳစီးပြါးေဆာင္ျခင္းကို ေယွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၇။ အိမ္ေထာင္သားမီြးျပဳလုပ္ရာ၌ လူမွဳေရးကိစၥအ၀၀ကို က်ီပြန္စြာ နားလည္လိမၼာသိတတ္ျခင္းျဖင့္ ျပည့္စံုရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၈။ ထိုသို႔ သိတတ္ၿပီးမွ အိမ္ေထာင္သားမီြးရာဝယ္ ၾကံစည္တြက္ဆလံု႔လထုတ္ကာ စီးပြါးခ်မ္းသာျခင္းျဖင့္ ျပည့္စံုရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၂၉။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာနတရားမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္လွ်က္ သူတပါးက မေကာင္းေသာဆႏၵျဖင့္ ပ်က္စီးစီရန္ နည္းပီးေသာ္လည္း မိမိက ေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၀။ မိဘ႐ို႕၏ေက်းဇူးတရားသည္ ျမင့္မိုရ္ေတာင္ႏွင့္ႏွဳိင္းဆျငားေသာ္လည္း အတိုင္းမသိ ႀကီးမားေသာ ေက်းဇူးတရားပင္တည္းဟု ဖန္တလဲလဲ ေအာက္မိသတိရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၁။ အသင့္ေပါင္းဖက္ကုန္ေသာ သားမယား၊ ၿမီး၊ ျမစ္၊ ဆြီမ်ဳိး၊ ေက်းကၽြန္စသည္မ်ားကို ေစာင့္ေယွာက္ ေထာက္ပံ့ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၂။ လူပယ္၊ လူျပက္႐ို႕က ကဲ့ရဲ့ကတ္ေသာ္လည္း ဝမ္းထဲသံေဝဂစိတ္ျဖင့္ေျဖလွ်က္ ထိုသူ႐ို႕အား ဝီးစြာေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၃။ လူေကာင္း႐ို႕က ခ်ီးမြမ္းျခင္းျဖစ္စီရန္ ဆြီမ်ဳိး၊ ခင္ပြန္း၊ အၿခံရံသင္းပင္း႐ို႕အား ခ်စ္ပန္းျဖင့္ မပ်က္စီျခင္းငွာ ေစာင့္ေယွာက္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၄။ အိမ္ေထာင္စီးပြါးသိုမွီးရာတြင္ ၿမီအိုး၊ ၿမီခြက္မ်ားျဖင့္ တံစက္ရီကို ခံယူဘိသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ ျခေကာင္႐ို႕သည္ မိမိ၏ပါးစျဖင့္ ကိုက္ခ်ီယူလွ်က္၊ ေတာင္ပို႔ျပဳလုပ္သကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ စီးပြါးဥစၥာကို ေကာင္းစြာလံုစြာ စုေဆာင္းရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၅။ လူ႐ို႕၌ ပညာ၊ ဝီရိယျဖင့္ ျမဲျမံခိုင္မာစြာ ၾကံေဆာင္လုပ္ေဆာင္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၆။ ထိုသို႔လုပ္ကိုင္ရာတြင္ ေသသပ္စြာေသာ ေယာက်္ားျမတ္႐ို႕လုပ္ကိုင္ျခင္းသည္ မိမိထင္မွတ္သည့္အတိုင္း ျပည့္ဝစြာ ခ်မ္းသာစီးပြါးျပဳျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၇။ ထို႔ျပင္ ပညာခ်ဳိ႕တဲ့ေသာသူ႐ို႕၌ လံု႔လမဲ့မွဳ၊ အမ်ားသူ႐ို႕၏ကဲ့ရဲ့ျပစ္တင္မွဳကို ခံႏိုင္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၈။ ကိုယ္ကိုမခ်စ္၊ အက်င့္စာရိတၱပ်က္စီးျခင္းျဖင့္ လူသြမ္း႐ို႕က မည္ကဲ့သို႔မသိ၊ ပ်င္းရိရိႏွင့္ ၾကမၼာပိုက ငါ႐ို႕နီရာ စီးပြါးလာအံ့ဟု ၾကမၼာကို ယိုးစြပ္လွ်က္နီျခင္းကို ေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၃၉။ ႏိုင္ငံေတာ္၌ သူဌီး၊ သူႄကြယ္၊ ကုန္သြယ္လယ္လုပ္႐ို႕က သူတပါးမွီခိုရာျဖစ္သည့္ လကၡဏာသည္ကား အလြန္အရိပ္အာဝါသေကာင္းေသာ ၿပိဳင္ေညာင္ပင္ႀကီး၏လကၡဏာႏွင့္ အလားတူ ျဖစ္စီရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၀။ ထိုၿပဳိင္ေညာင္ပင္ႀကီး၏သေဘာသည္ လမ္းခရီး၌ လားလာသူအေပါင္းအား အရိပ္ခိုေအာင္းရာျဖစ္သကဲ့သို႔၊ ထိုနည္းတူစြာ လူသံုးပါ႐ို႕ မွီခိုခ်မ္းသာရစီရန္ နီထိုင္ေဆာင္ရြက္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၁။ ၿပဳိင္ေညာင္ပင္ႀကီး၏ အသီးအပြင့္႐ို႕ကို မွီခိုလာေသာ ငွက္အေပါင္းသည္ သာယာအီးခ်မ္းစြာ စားေသာက္ရသကဲ့သို႔ ငါ႐ို႕အမ်ဳိးေလးပါး မွီခိုစားေသာက္ျခင္း၌ ခ်မ္းသာသုချပည့္စံုစီရန္ ေဆာင္ရြက္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၂။ သူဆင္းရဲ႐ို႕သည္ သူဌီး၊ သူႄကြယ္ အသီးသီး ညာတိသဂၤဟမ်ားအား မွီခိုလွ်က္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရစီရန္လည္း တပါး။

၄၃။ မွီခိုလုပ္ကိုင္သူမ်ားအား ေစာင့္ေယွာက္သူ႐ို႕က သြန္သင္ေျပာဆိုရာတြင္ သူတပါး႐ို႕ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးစိမ့္ေသာငွာ သာသာခ်ဳိခ်ဳိေျပာဆို၍ ေစာင့္ေယွာက္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၄။ ၾကမ္းတမ္းယုတ္မာစြာ ပညာမဲ့ေစာင့္ေယွာက္ျခင္းကို ေယွာင္ၾကဥ္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၅။ မိမိ၌ မွီခိုသူ႐ို႕အား ေလာကဝတ္ထိုက္သည့္အားေလွ်ာ္စြာ ျပည့္ဝစီ၍ အမွဳခပ္သိမ္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ထိန္းသိမ္းရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၆။ သူစိမ္းသူပ်က္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း မွီခိုနီသူ႐ို႕အား ေစာင့္ေယွာက္ရာတြင္ မိဘသဖြယ္ သာသာၾကည္ၾကည္ ေစာင့္ေယွာက္ျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၇။ မိမိ႐ို႕၌ ဆြီရင္း၊ သားၿမီး၊ ေက်းကၽြန္သင္းပင္း႐ို႕အား ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးျဖစ္စီရန္ ႏွဳတ္ခ်ဳိသာစြာဆံုးမလွ်က္ အဝတ္အစား ပီးကမ္းေဆာင္ရြက္ၿပီးလွ်င္ မညွဳိးမႏြမ္းစီရန္ မီြးျမဴရျခင္းသည္လည္း တပါး။

၄၈။ ရကၡိဳင္မ်ဳိး႐ိုးမ်ား၌ အစိုင္ဆင္းသက္လွ်က္ က်င့္သံုးေဆာက္တည္ရကုန္ေသာ ပညတ္တရားမ်ားကို မမိမေလ်ာ့ဘဲ ေစာင့္ေယွာက္ရျခင္းသည္လည္း တပါး။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ရကၡိဳင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္လာျဖစ္သည့္ ရကၡိဳင္လူမ်ဳိး႐ို႕၏ က်င့္ဝတ္ (၄၈) ျဖာကို စာရွဳသူမ်ား ဖတ္ရွဳျခင္းျဖင့္ ရကၡိဳင္လူမ်ဳိး႐ို႕၏ ယိုင္ေက်းမွဳ၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ က်င့္ဝတ္မ်ားကို သိဟိကာ ေလာကီ၊ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာေကာင္းက်ဳိး တိုးတက္ႀကီးပြါးႏိုင္ကတ္ပါစီဟု ေလ့လာမွတ္သားကာ ရီြးသားေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။

ပဥၥဂုဏံ အဟံဝႏၵာမိ သဗၺဒါ။

(သႏၲာၿမီ ေမာင္ေသာ္တာ)


က်မ္းကိုးစာရင္း

၁။ ကြယ္လြန္သူ ရကၡိဳင္ရာဇဝင္ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း (ေျမာက္ဦး) ၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ား။
၂။ ရကၡိဳင္ရွိေဟာင္း ဂါထာမႏၲန္ထူးမ်ား (အသွ်င္ဝါသဝ)