စင္းႃပြန္းသီး

စင္းႃပြန္းသီး
---------

စင္းႃပြန္းသီးဆိုသည္မွာ ဓျပဳတ္သီးအငယ္စားမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အရြယ္အစားမွာ မ်ားစြာကြာျခားေသာ္ျငားလည္း ပံုသ႑န္မွာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ အရသာမွာလည္း အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ဓျပဳတ္သီးကို တခ်ိဳ႕ရခိုင္မ်ားက သျပဳသီးဟုေခၚသည္။ ဓျပဳတ္သီးကို မ်ားေသာအားျဖင့္ သွ်င္ျပဳပဲြအလႈပဲြမ်ားတြင္ ဟင္းရည္အျဖစ္ခ်က္ျပဳတ္ေလ့ဟိသည္။ ဓျပဳတ္သီးကို ႏွစ္ျခမ္းသံုးျခမ္းျခမ္းၿပီး ၀က္သားႏွင့္ဟင္းရည္ႀကိဳလွ်င္ အလြန္အရသာေကာင္းမြန္သည္။ ဓျပဳတ္သီးဟင္းရည္ကို မႀကိဳက္မႏွစ္သက္ေသာရခိုင္သားမ်ားဟိမည္မထင္။ အရသာမွာ ခ်ဥ္ၿပီးရွားနီသျဖင့္ တခြက္ေသာက္လွ်င္ ႏွစ္ခြက္ေသာက္ခ်င္စိတ္ေပါက္သည္။ ဓျပဳတ္သီးဖတ္ကို၀ါးရသည္မွာလည္း အရသာတမ်ိဳးျဖစ္သည္။ စင္းႃပြန္းသီးကို အိမ္မ်ားတြင္ ဟင္းရည္ေသာက္ေသာ္၄င္းေကာင္း ဟင္းအျဖစ္ေသာ္၄င္း ငပိႏိုင္ႏိုင္ႏွင့္ သို႔မဟုတ္ ငပိၾကဴၾကဴႏွင့္ ခ်က္စားေလ့ဟိသည္။ စင္းႃပြန္းသီးဟင္းရည္မွာ ဓျပဳတ္သီးဟင္းရည္အရသာအတိုင္း အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စင္းႃပြန္းသီးကို သွ်င္ျပဳပဲြမ်ားတြင္ ဟင္းရည္ေသာက္ခ်က္ေလ့မဟိ။ အရြယ္အစားငယ္သျဖင့္ သွ်င္ျပဳပဲြတပဲြေလာက္ငမႈမဟိေသာေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဟင္းအျဖစ္ ငပိၾကဴၾကဴႏွင့္ လိုက္ပဲြေလာင္းပဲြ အရံဟင္းအျဖစ္ခ်က္ျပဳတ္ေလ့ဟိသည္။ ရခိုင္သွ်င္ျပဳပဲြမ်ားတြင္ သေဘၤာထိုးေျခာက္ႏွင့္ ခရမ္းသီးခ်က္၊ ငရုပ္သီးစပ္စပ္ သွ်င္ျပဳပဲြသည္ ၀က္သားသွ်င္ျပဳပဲြထက္ မ်က္ႏွာပန္းလွသည္။ အခုအခါ သေဘၤာထိုးေျခာက္မွာ ယွားပါးပစၥည္းျဖစ္လားၿပီးျဖစ္သည္။ ရခိုင္မႈန္႔တီမ်ားမွာလည္း သေဘၤာထိုးေျခာက္ႏွင့္မခ်က္ႏိုင္ဘဲ ငါးရံ့ငါးေျခာက္မ်ားႏွင့္ ခ်က္ျပဳတ္ရသျဖင့္ အရသာမွာ ရခိုင္မႈန္႔တီစစ္စစ္အရသာကို မမွီပါ။ ပဒေကာမပါေသာ ရခိုင္မႈန္႔တီကိုေသာက္ရေရပိုင္ သေဘၤာထိုးမပါေသာ ရခိုင္မႈန္႔တီမွာလည္း စံမမွီေသာရခိုင္မႈန္႔တီရာျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ပင္လယ္ျပင္၌ ငါးယွားပါးလာရျခင္းမွာ ဖက္ခြက္မ်ားက ရသေလာက္ျခစ္ယူနီျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ စင္းႃပြန္းသီး၊ ဓျပဳတ္သီးဟင္းရည္၊ ပဒေကာ၊ သေဘၤာထိုးစေသာ ငါး၊ ဟင္းမ်ားမွာ ရခိုင္သားမ်ား၏သွ်ာတြိအာတြိနာမည္ႀကီးအစားအစာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ေတာတြင္းတြင္ ပဒေကာရွာလွ်င္ တို႔စားစားေသာ ဖာလာဖူးအပင္ႏွင့္မွားတတ္ပါသည္။ ဖာလာပင္ႏွင့္ ပဒေကာပင္မွာ သ႑န္အားျဖင့္တူေသာ္လည္း ဖာလာပင္မွာ အရြက္အနည္းငယ္ၾကမ္းၿပီး ပဒေကာပင္မွာ အေရာင္အနည္းငယ္စိမ္းရင့္ၿပီး ထူထူေခ်ာေခ်ာျဖစ္သည္။ ဖာလာဖူးသည္လည္း အလြန္႔တို႔စား၍ေကာင္းေသာ တို႔စားတမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ငရုပ္သီးငပိေပါက္ေပါက္ေခ်ႏွင့္ တို႔စားစားရလွ်င္ နဖူးက ေခြ်းေပါက္ေပါက္က်ေအာင္အထိစား၍ ေကာင္းပါသည္။

အကၽြႏ္ုပ္ရို႕နီေသာ စခန္းကို ၀ါးခတ္ေခ်ာင္း (၀ံလက္စခန္း) ဟုေခၚပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာပထမဆံုးကမ္းတက္ေသာစခန္းမွာ ၀ါးခတ္ေခ်ာင္း ၀ံလက္စခန္းမွျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာႏွင့္အတူ ဗိုလ္ေက်ာ္ႏု၊ (ဗိုလ္ေစာဒကၡ) နာမည္မိလားသည္မွ ျပန္အတြက္ေပၚ၍ ျဖည့္စြက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ နာမည္မွာ အထူးအဆန္းျဖစ္၍ မွတ္ရခက္သည္။ အခုအခါ နလႏၵာ၌ဘုန္းႀကီး၀တ္လားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာႏွင့္အတူပါလာစဥ္၌ပင္ အသက္အရြယ္မွာ ငါးဆယ္နီးပါးခန္႔ဟိနီၿပီးျဖစ္သည္။ ကရင္ရွိတန္းစစ္မ်က္ႏွာ၌ ေတာက္ေလွ်ာက္တိုက္ပဲြ၀င္လာေသာ ၀ါရင့္ေတာ္လွန္ေရးသမားတဦးျဖစ္သည္။ ပိန္ပိန္ပါးပါး စကားမ်ားမ်ားမေျပာ၊ စကားေျပာလွ်င္လည္း ညင္ညင္သာသာေျပာတတ္သည္။ ပထမဆံုး ဘဂၤလားကမ္းတက္စဥ္တြင္ ဗိုလ္ရာဇာမပါ။ ဗိုလ္ရာဇာက ေနာက္မွ စပီးဘုတ္ႏွင့္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ရာဇာရို႕ ပထမဆံုးကမ္းတက္သည္မွာ ဖရံုကာကၽြန္းသံုးကၽြန္းထဲက အဂၤရားခ်ိဳင္ကၽြန္းျဖစ္သည္။ သူရို႕ဦးတည္လာသည္မွာ ၀ါးခတ္ေခ်ာင္းစခန္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လမ္းမသိသျဖင့္ ဖရံုကာကၽြန္းကို ၀ါးခတ္ေခ်ာင္းစခန္းခ်ရာကၽြန္းအထင္ျဖင့္ ကမ္းတက္မိျခင္းျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ရာဇာက ရဲေဘာ္မ်ားအားကမ္းတင္ထားခၿပီး ထိုင္းဌာနခ်ဳပ္သို႔ျပန္လားသည္။ ရဲေဘာ္အင္အား (၆၀) ခန္႔မွာ ေခ်ာင္းအလီလီ ေျမာင္းအလီလီကိုကိုျဖတ္ၿပီးမွ ဘဂၤလားနယ္စပ္သို႔ၿခီခ်မိျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဖက္ခြက္မ်ားရခိုင္ျပည္ထဲ၌ ယင္းေလာက္ထိမဟိပါသိမ့္။ အနည္းအက်န္းရာဟိသိမ့္ေသာေၾကာင့္၄င္း၊ ဖက္ခြက္မ်ားမထင္မွတ္ဘဲ ရုတ္တရက္ဘြင္းဘြင္းႀကီးေပၚလာသျဖင့္ ဖက္ခြက္မ်ားမွာ ၿခီမကိုင္လက္မကိုင္မိျဖစ္သည္ကတေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ရာဇာတပ္ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ္သနတ္မ်ားမွာလည္း ေနာက္ဆံုးေပၚစက္သနတ္မ်ားျဖစ္သည္တေၾကာင္း ဖက္ခြက္မ်ားေနာက္ေယာင္ခံလိုက္သည္ကလဲြလို႔ အနားသို႔မကပ္၀ံ။ သို႔ေသာ္ ဖက္ခြက္မ်ားမွာ လူအုပ္စုေကာင္းသျဖင့္ ဖက္ခြက္မ်ား၀ိုင္း၀န္းျခင္းမခံရေအာင္ ဗိုလ္ရာဇာတပ္ကို အုပ္စုႏွစ္အုပ္စုခဲြရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္ကတ္သည္။ ဗိုလ္မႈးၾကာျဖဴေအာင္ဦးေဆာင္ေသာအုပ္စုမွာ ဖက္ခြက္မ်ား၀ိုင္း၀န္းခံရျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္လာသည္။ က်န္အုပ္စုမွာ ဖက္ခြက္မ်ား၀ိုင္း၀န္းခံရၿပီး လက္နက္ခ်လားသည္။ ယင္းေလာက္ ေကာင္းေပရ လက္နက္မ်ားျဖင့္ လက္နက္ခ်သည္ဆိုသည္မွာ မယံုႏိုင္စရာျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ရခိုင္သားသတၱိကို အနည္းငယ္သံသယျဖစ္မိသည္က အမွန္ျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္မႈးၾကာျဖဴေအာင္ဦးေဆာင္ေသာအဖဲြ႔ထဲက သက္ရွိထင္ရွားဟိနီသူမ်ားမွာ ခိုင္သန္းေမာင္ (ကေနဒါ)၊ အေခ်ႏွစ္ေယာက္။ မမေခ်တေယာက္၊ ေယာက္က်ားေခ်တေယာက္။ ဇနီးမယာသည္က လွႏုျဖဴ၊ ဆရာမဲမယား၏ညီမ၊ ေျမာက္ဦးဇာတိျဖစ္သည္။ ေနာက္တေယာက္က ေအာင္ေရႊသိန္း (ေခၚ) ေမာင္စက္ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ရာဇာကမ္းတက္စဥ္က ဗိုလ္ေအာင္ေရႊသိန္းအျဖစ္နာမည္ႀကီးသည္။ အခု နယူးေဒလီ၌ ႏိုင္ငံေရးအပူလိႈင္းကိုမခံႏိုင္ဘဲ ရူးလားၿပီးျဖစ္သည္။ ေနာက္တေယာက္ရူးၿပီးသီလားသူတဦးလည္းဟိသည္။ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ျဖစ္၍ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕က ကိုယ္ေတာ္ဟုေခၚသည္။ ထိုသူက ဗိုလ္ရာဇာတပ္ႏွင့္မဆိုင္ (၈၈) အေရးအခင္းတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ဖက္မွ ထြက္ၿပီးလာသူျဖစ္သည္။ ေအာင္ေရႊသိန္းမွာ ရမ္းၿဗဲဇာတိျဖစ္သည္။ ေနာက္တေယာက္က ကိုယ္ေတာ္ရိုးလင္း။ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ျဖစ္ၿပီး နာမည္မွာ ရိုးလင္းျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္စာအသင့္အတင့္ေကာင္းမြန္သျဖင့္ အိႏၵိယသို႔ ဗိုလ္ရာဇာစီစဥ္မႈျဖင့္ (AA) ပထမဆံုးပညာေတာ္သင္အလႊတ္ခံရေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ ယခု အိႏၵိယ အူရူနာခ်ာ ကခ်င္ဗုဒၶဘာသာျပည္နယ္မွ ဗုဒၶဘာသာကခ်င္မတေယာက္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်လားၿပီးျဖစ္သည္။ ဗိုလ္မႈးၾကာျဖဴေအာင္ကို ဗိုလ္ရာဇာက ဟာရဘင္းမွ အပ်ိဳႀကီးေငြစိန္ႏွင့္ပီးစပ္သည္။ လြန္ခေရ ေလးငါးေျခာက္ႏွစ္အယင္က သြီးတိုးဆီးခ်ိဳျဖင့္ ကြယ္လြန္လားၿပီးျဖစ္သည္။ (၈၈) အေရးအခင္းတြင္ အင္းစိန္ေထာင္ေဖာက္ေသာအခါ တသက္တကၽြန္းက်ခံထားရာက ထြက္ၿပီးလြတ္ေျမာက္လာသူျဖစ္သည္။ ကရင္စီမံကိန္းျဖင့္ ရန္ကုန္လႊတ္ေတာ္ကိုေဖာက္ခဲြဖ်က္ဆီးရန္အလာတြင္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားျဖင့္အဖမ္းခံထားရၿပီး တသက္တကၽြန္းက်ခံထားရသူျဖစ္သည္။ အဆိုေတာ္ဖိုးခ်ိဳႏွင့္ အင္းစိန္ေထာင္တြင္ တခန္းတည္းနီခရသည္ဟုဆိုသည္။ (၈၈) အေရးအခင္းျဖစ္ၿပီး ထိုင္းဖက္ကိုထြက္ၿပီးယင္း ကရင္တပ္စခန္းတြင္ ဗိုလ္ရာဇာႏွင့္တြိဆံုၿပီး (AA) ကို စတင္ထူေထာင္သူျဖစ္သည္။ အရပ္ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္းျဖစ္သည္။ သူလည္းဘုန္းႀကီးလူတြက္ျဖစ္သည္။ ဘုန္းႀကီးဘ၀ႏွင့္ သူအိမ္ေထာင္က်ရာ ဟာရဘင္းရြာ၌လည္း ေတာ္လွန္ေရးမလုပ္ခင္ ေက်ာင္းထိုင္ဖူးသည္ဟုဆိုသည္။ မည္သည့္ေက်ာင္းျဖစ္သည္ကိုကား ေျပာျပသည္ကို အတိအက်မမွတ္မိပါယာ။

မွတ္မိသည္မွာ ဗိုလ္ရာဇာရို႕စခန္းခ်သည္မွာ ၀ါးခတ္ေခ်ာင္းဒိုင္းနက္ရြာ ေတာင္ဖက္ ေတာင္ကုန္းျမင့္ျမင့္တြင္ျဖစ္သည္။ ယခင္ ခိုင္နီလင္း (ALP) ဒုဥကၠဌ (ယခုထိုင္း) ခိုင္မိုးလင္းႏွင့္ ALP ကို စတင္ရာတြင္ပါ၀င္သူ စခန္းခ်ခရာ ေတာင္ကုန္းတြင္ျဖစ္သည္။ ထိုေတာင္ကုန္းတြင္ ခိုင္နီလင္းထိုင္းသို႔မလားခင္ ကိုမိုးေသာက္ ပုဏၰားကၽြန္း၊ စစ္ေတြဇာတိႏွင့္ အတူနီခသည္။ ကုလားထိုင္လုပ္၍ ရပ္တည္ခသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ တီဘီေရာဂါခံစားနီခရသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕ ဗိုလ္ရာဇာစခန္းသို႔လားလည္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အကၽြန္ရို႔လားလည္းသည့္စခန္းေအာက္ ေျမာင္ထဲက ဂ်ီေဟာက္သံကိုၾကားရသည္။ အဘိုးေမာင္ဟန္ (ယခင္ ACP) ဥကၠဌေဟာင္းက ရဲေဘာ္တေယာက္ဘားက သနတ္တလက္ေတာင္းၿပီး ေျမာင္ထဲသို႔ဆင္းလားသည္။ ငါးမိနိမၾကာလိုက္ ေပါက္သံတခ်က္ၾကားရသည္။ ညဇာသား အကၽြႏ္ုပ္ရို႔၀ံလက္စခန္းအတြက္ တ၀ီစာရသည္။ အကၽြႏ္ုပ္စားဖူးသည္ထဲမွာ ၄င္းဂ်ီသားေလာက္စား၍ေကာင္းေသာအသား တခါလည္းမစားဖူးပါ။ ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔မထည့္ဘဲ ဘေဇာင္ခ်ိဳေရကားမသိ။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ျဖစ္၍လည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။

အကၽြန္ုပ္ေျပာခ်င္သည္မွာ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္းခ်သည့္ ၀ံလက္စခန္းမွာ ဒိုင္းနက္ရြာအေနာက္ဖက္တြင္ျဖစ္သည္။ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ဖက္ျဖစ္သည္။ စခန္းခ်သည့္ေတာင္ကုန္းအေနာက္ဖက္တြင္ ေတာင္တန္းႀကီးတခုဟိသည္။ စခန္းေအာက္တြင္ ႏြီခါသားဆိုလွ်င္ ရြာသားမ်ားကန္းဘိုင္ဆည္သျဖင့္ ရီခ်ိဳးရသည္မွာ ကေကာင္းေပ်ာ္ဖို႔ေကာင္းသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႔စခန္းကို ကၽြန္းသစ္မ်ားျဖင့္ေဆာက္လုပ္ပါသည္။ ႏွစ္ႏွစ္သား သံုးႏွစ္သားကၽြန္းပင္မ်ားျဖင့္ေဆာက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ သစ္လံုးမ်ားကိုႏွစ္ျခမ္းစိတ္ၿပီး ထရံကာသည္။ သို႔ေသာ္ ထရံအားလံုးမၿပီး တခ်ိဳ႕တ၀က္ရာကာရံႏိုင္သည္။ ဘဂၤလားတြင္အုန္းယွားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စခန္းကိုအံုးမိုးရန္ခက္သျဖင့္ ကန္းက်င္ရြက္ကို အုန္းပ်စ္ပ်စ္ၿပီးမိုးရသည္။ တထြာေလာက္ရာရွည္သျဖင့္ မိုးရသည္မွာခက္သည္။ မိုးယိုရန္လြယ္သည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕လည္း ကန္းက်င္ရြက္မပ်စ္တတ္၍ ရြာက၀ယ္မိုးရသည္ကမ်ားသည္။ BRC က Project ရသျဖင့္ ၾကက္ႏွင့္ဘဲမြီးျဖဴေရးလုပ္သည္။ အစ္ကိုႀကီးေမာင္ခ်စ္ (ဘဂၤလားဗုဒၶဘာသာရခိုင္အသင္းႀကီး) ကို စတင္တည္ေထာင္သူဥကၠဌ၊ အ၀ကၽြန္းဇာတိ၊ ဆရာမျမရာဇာလင္း၏လင္ (အိမ္သွ်င္) ၏ညီျဖစ္သူ (နာမည္မိနီသည္) မြီးျမဴေရးတကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆင္းက ကူညီသျဖင့္ Project ေအာင္ျမင္သည္။ ၾကက္ႏွင့္ဘဲ၌ျဖစ္တတ္ေသာ လိုင္လိမ္ႏွင့္ဆီးျဖဴေရာဂါကာကြယ္ဆီးကို အလြယ္တကူ၀ယ္ယူရႏိုင္သျဖင့္ မြီးျမဴေရးေအာင္ျမင္ရျခင္းျဖစ္သည္။ တပါတ္တပါတ္လွ်င္ ဘဲႏွင့္ၾကက္ဥ ခရင္းလိုက္ရသည္။ ဖေလာင္းခ်ိတ္သို႔တက္၍ေရာင္းရသျဖင့္ ၀င္ေငြေကာင္းသည္။ စခန္းတြင္အယင္က ညိတိုင္ ခ်ဥ္ေပါင္ႏွင့္ နပ်ိဳးႀကိဳးနီရာက ဘဲႏွင့္ၾကက္ဥႀကိဳးလာရသျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးအဆင့္ျမင့္လာသည္။ တခ်ိဳ႔က ဘဲဥကို က်မန္႔အံုၿပီးမီးဖုတ္စားသည္။ စား၍ေကာင္းသည္။ စခန္းတြင္း၌အတူနီခေသာရဲေဘာ္မ်ားမွာ ရဲေဘာ္ေမာင္ေက်ာ္ယိုင္ (ေျမာက္ဦး)၊ သိန္းမင္း (ေပါက္ေတာ)၊ ထြန္းစံ (စစ္ေတြ)၊ စိုင္းခေမာက္ (ယခုထိုင္း) (စစ္ေတြ)။ စိုင္းထီးဆိုင္ေတးျခင္းမ်ားကို ပိုင္ႏို္င္ကၽြမ္းက်င္ေသာေၾကာင့္ စိုင္းခေမာက္ဟု (NUPA) နာမည္ပီးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ကရာေတးသိန္းေမာင္မွာ အဖဲြ႔၀င္စစ္စစ္မဟုတ္၊ မွီခိုကပ္ခိုျဖစ္သည္။ ယခု ဗိုလ္မင္းေထာင္တြင္ ေက်ာင္းေထာင္လွ်က္ ေဒသခံမ်ားအက်ိဳးကို တဖက္တလမ္းက အေထာက္အကူျပဳႏိုင္သူျဖစ္သည္။ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းမြန္သည္။ အေသာက္အစားကင္းသည္။ မိမၼမလိုက္စား။ အားနည္းခ်က္မွာ ျမန္မာေရႊယင္ေက်ာ္မိႈင္းမိခံထားရသူျဖစ္သည္။ စစ္ေတြက တေယာက္နာမည္မိနီသည္။ အတြက္ေပၚလွ်င္ျဖည့္စြက္ပီးပါသည္။ မၾကာခင္က အေမရိကန္သို႔ေရာက္ဟိလာၿပီး အနာမက်န္းမႈေၾကာင့္ ကြယ္လြန္လားသူ သန္းထြန္းျဖစ္သည္။ ရေသ့ေတာင္မွ ကိုရန္ေအာင္၊ ဥာဏ္ထြန္းေခ်၊ ခိုင္ျပည္သိန္း (နာမည္ရင္း ထြန္းထြန္း) (မြီးျမဴေရးတာ၀န္ခံ) (ေျမာက္ဦး)၊ စံသာေအာင္ (ေျမာက္ဦး)၊ ခိုင္ဆန္းေအာင္ (ေပါက္ေတာ)၊ ခိုင္ျမတ္ေက်ာ္ (ေစတီျပင္)၊ မုန္တိုင္း (စစ္ေတြ)၊ ျမတ္ေက်ာ္က စခန္းမႈး၊ စံသာေအာင္က ဒုစခန္းမႈး။ ခိုင္ဆန္းေအာင္က ဥကၠဌ၊ ထိုင္းႏွင့္ႏိုင္ငံျခားသို႔အလားမ်ားသည္။

ဗိုလ္ရာဇာတပ္မ်ား ျပည္ထဲကျဖတ္၍ ဘဂၤလားသို႔ေရာက္လာေသာအခါ ခိုင္ျမတ္ေက်ာ္ႏွင့္ ထြန္းစံရို႕က အယင္လားႀကိဳသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕အား ပါတီတခုကပီးေသာ ဒုတိယကမၻာစစ္သံုးမီးက်ိဳးေမာင္းပ်က္သနတ္ (၅) လက္ကို လားယူသည္ႏွင့္ႀကံဳႀကိဳက္သျဖင့္ သူရို႕ကလမ္းျပ၍ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္း ၀ါးခတ္ေခ်ာင္းသို႔တပ္ခ်ရန္ ေခၚေဆာင္လာချခင္းျဖစ္သည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္း ေတာင္ကုန္းနားတြင္ ရြာက ဒိုင္းနက္ရြာသားမ်ားေတာင္ယာလုပ္သည္။ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားကိုခုတ္လွဲ၍ စပါးစိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏွမ်ိဳးမိသည္ကအမွန္။ သို႔ေသာ္ ၀မ္းေရးထက္ ဇာအေရးလည္းမခက္။ ေတာင္ယာခြတ္ဖို႔ လူဆယ္ေယာက္ဖက္ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားကိုခြတ္လွဲၿပီး မီးလွ်ိဳ႕ပစ္သည္မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ျမင္ဖူးသည္။ ၿမိဳေတာင္သို႔ခရီးလားစဥ္ကျဖစ္သည္။ ဆင္တေကာင္ ေကာင္းေကာင္းတက္အိပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ႀကီးသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္းတ၀ိုက္တြင္ ကန္းက်င္ပင္မ်ားစြာဟိသည္။ အေခ်ခါ ကန္းက်င္သားႏွင့္ ကန္းက်င္ပ်ိဳင္ကိုၾကားဖူးသည္။ ေျမာက္ဦးသွ်စ္ေသာင္းဘုရားလိႈင္ဂူတြင္ ေက်ာက္တြင္းခြက္ငယ္မ်ားမွာ ကန္းက်င္ဆီျဖင့္ မီးထြန္းရန္ ထြင္းထုထားျဖင္းျဖစ္သည္ဟု လူႀကီးသူမမ်ားေျပာသည္ ၾကားဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ ကန္းက်င္ပင္ကိုကားမျမင္ဖူး။ ေတာထဲေရာက္မွ ျမင္ဖူးသည္။ ေပ (၃၀၀) ေလာက္ျမင့္သည္။ အေမရိကန္က Project Maje က Edit T. Marante လာလည္ေသာအခါ ရြာက ဒိုင္းနက္လူမ်ိဳးမ်ားေတာင္ယာစိုက္ထားသည္ကို မိမိရို႕စိုက္ပ်ိဳးထားဟန္ျပဳ၍ ဓါတ္ပံုရိုက္ခံခသည္ကို ျပန္စဥ္းစားလွ်င္ ရယ္ခ်င္သည္။ ထိုအခ်ိန္က မိမိ၏အသက္မွာ (၂၃) (၂၄) ႏွစ္ခန္႔ျဖစ္သည္။ ေျပာခ်င္သည္မွာ မိမိရို႕စခန္းေတာင္ကုန္းအေနာက္ဖက္ျခမ္း ေခ်ာေဇာင္းတြင္ စင္းႃပြန္းပင္ႀကီးတပင္ဟိသည္။ အဖိုးေမာင္ဟန္ ဂ်ီပစ္သည့္ေျမာင္တေလွ်ာက္တြင္ ဓျပဳတ္ပင္ သံုးေလးပင္ဟိသည္။ ဓျပဳတ္ပင္ႏွင့္ စင္းႃပြန္းပင္မွာ ခဲြမရေအာင္တူသည္။ အပင္ကိုျမင္၍ ခဲြျခမ္းရန္ခက္ခဲသည္။ အသီးကိုျမင္မွ သိသည္။ စခန္းေဇာင္းနားက စင္းႃပြန္းပင္မွာ လူသံုးေယာက္ဖက္ခန္႔ဟိသည္။ ရာသီကိုက မမွတ္မိလိုက္ပါယာ။ ေဆာင္ဦးေပါက္လား ႏြီဦးေပါက္လားမသိ။ စင္းႃပြန္းသီးတိ တပင္လံုး ပန္းပြင့္ေရပိုင္ ပြင့္နီပါသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႔ စခန္းကလူမ်ားမွာ စပ်စ္သီးကိုေမွ်ာ္စပ္ေသာခြီးပိုင္ျဖစ္နီသည္။ မစားရဘဲလွ်ာရည္ယိုလွ်က္ဟိသည္။ ဇာပိုင္လုပ္ေကေကာင္းဖို႔လည္းဂု။ ေဂါင္းစားနီသည္။ အပင္မွာ လံုး၀ိုင္းရပ္ေစာက္ ေပ (၂၀) ခန္႔ အကိုင္းအခက္မဟိ။ လက္ခက်ည္းတက္၍မရ။ ၀ါးႏွင့္လွမ္းဆြတ္ဖို႔လည္းမမွီ။ စားခ်င္သည္မွာလည္း လွ်ာရည္ယိုနီသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မတတ္သာေက အားလံုးသေဘာတူ ေပါက္ဆိန္ႏွင့္ေပါက္ရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ ႏွစ္ရက္ႏွင့္ တမြန္းတည့္ ေပါက္ဆိန္ႏွင့္ေပါက္ရသည္။ အဓိက အားလာႀကီးမ်ားမွာ ကိုရန္ေအာင္ (ဆီးမႈး) ႏွင့္ သိန္းမင္းျဖစ္သည္။ ႏွစ္ရက္တမြန္းတည့္ ညဇာသားေရာက္မွ စင္းႃပြန္းပင္ႀကီးဘုန္းဘုန္းလဲသည္။ အကိုင္းအခက္မ်ားၿပိဳသံမွာ မိုးႀကိဳးပစ္သံ၊ ေတာ္ငလွ်င္ၿပိဳကဲြသည္ထက္ က်ယ္သည္။ စင္းျပြန္းသီးမ်ားႄကြီက်သည္မွာ အာကာထက္က မိုးေက်ာက္ခဲမ်ားက်သည္အတိုင္းျဖစ္သည္။ ႄကြီက်သည့္အသီးမ်ားကို အယင္ေကာက္သည္။ ေတာင္းခရင္းႏွင့္ ေလးငါးေတာင္းရသည္။ က်န္အသီးမ်ားကို ဤအတိုင္းအပင္ထက္၌တဲြေလာင္ဟိနီစီသည္။ အယင္ညွိဳးေျခာက္မလားရေအာင္ျဖစ္သည္။ တပါတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ညိတိုင္းခ်ဥ္ရည္ႀကိဳေသာက္ရသည္။ ပထမတရက္ႏွစ္ရက္ ေသာက္၍ ကေကာင္းၿခီသည္။ ထမင္းစားၿပီးတိုင္း ျမန္းလားပိုင္ လန္းလားပိုင္တြိသည္။ သို႔ေသာ္ ရက္ထပ္လာေသာအခါ ၀မ္းျပည့္၀မ္းေရာင္ျဖစ္လာသည္။ အကိုင္းထက္က တဲြလဲြက်နီေသာစင္းႃပြန္းသီးမ်ားမွာ ဤအတိုင္းမစားဘဲ ပိန္ေျခာက္ႄကြီက်လားသည္။ ပေဇာင္ နမ်ိဳးဖို႔ေကာင္းလိုက္ေတမသိ။ အသီးစားခ်င္ အပင္ကိုခြတ္၊ အရိပ္ခို အကိုင္းခ်ိဳး၊ စပ်စ္သီးခ်ဥ္ေသာ ခဲ၀ါဘ၀ကိုျမင္မိတိုင္း ရင္က်ိဳးမိ၍၄င္း၊ မ်က္စိထဲ၌ ၄င္းစင္းႃပြန္းပင္ႀကီးကို ျမင္ေယာင္နီသိမ့္၍၄င္း အတြက္ရေသာေၾကာင့္ ဤစာအေၾကာင္းကို ရြီးလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေၾသာ္ ရခိုင္ျပည္ႀကီးလြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေတာအူခဲ၀ါေခ်တရြီ ေက်းဇူးကန္းလီစြတကားတည္း။

အကၽြႏ္ုပ္ရို႕ရခိုင္သားတိအျဖစ္မွာလည္း စင္းႃပြန္းသီးႏွင့္တူသည္။ ဘ၀ကငယ္ေသာ္လည္း ဘ၀င္က ဓျပဳတ္သီးေလာက္ႀကီးသည္။ ရခိုင္ဘ၀ အတိတ္က ဓျပဳတ္သီးပိုင္ေယွာင္ႀကီးခေသာ္ျငားလည္း အခုက စင္းႃပြန္းသီးေခ်ေလာက္ရာက်န္ပ်ာ။

(သာလွဦး)

အမွတ္တရကဗ်ာ
xxxxxxxxxxxxx

အတိတ္ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ (၂)
------------------------
အယင္ခါ ဓျပဳတ္သီး
အခု စင္းႃပြန္းသီး --။

xxxxxxxxxxxxxxxxxx

အတိတ္ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ (၁)
------------------
အယင္ခါ
ဆင္စီးလို႔
ရႊီထီးေဆာင္းခ --။

အခု လားစီးပ်ာ
ေတာက္က်ာေဆာင္းရ --။

(သာလွဦး)

ဘ၀င္မျမင့္ကဲ့ ကြ်န္ရာ

ဘ၀င္မျမင့္ကဲ့ ကြ်န္ရာ
---------------
ခ်မ္းသာလုိက္ပါဘိ
သိန္းသန္းကုေဋ
ဘဝင္ျမင့္ဖို႔မပ်င္ကဲ့
ရခိုင္မွန္ေက ကြ်န္ရာ..။

လွလိုက္ပါဘိ
ရုပ္ရည္ရူပကာ
အလွမာန္မဝင့္ကဲ့
သဇင္ေခ်…
ရခိုင္မွန္ေက ကြ်န္ရာ..။

တတ္လိုက္ပါဘိပညာ
ဘြဲ႕တသီတတန္းနန္႕
ပညာဂုဏ္မေမာက္ကဲ့
အေမာင္..
ရခိုင္မွန္ေက ကြ်န္ရာ..။

ဝလံုးေခါင္းထဲကလ
ပေရလို႔ဟိလာ
စစ္မွန္ေရဂုဏ္
ခံစားဝင့္ႄကြားနုိင္ဖို႔
ကြ်န္ဘဝကလြတ္ေအာင္
လက္တြဲခ်ိတ္ထား
ႄကိဳးစားပါ ညီေနာင္အေပါင္းရို႕..။

မ်ိဳးျမတ္လင္း (Myo Mrat Lunn)

ပဂ်င္းေခ်တေကာင္ရာ

ပဂ်င္းေခ်တေကာင္ရာ
--------------
နခမ္းစူစူ
ဝမ္းပူပူနန္႔
ထံုထိထံုထံု
ပဂ်င္းေခ်တေကာင္ရာ...။

ေဒေခ်ာင္းေဒရီ
ေဒကမ္းတေလွ်ာက္
ျပာေတာျပဴးေတာ
ကဘိုင္ေတာတိ
တေတာဝင္တေတာထြက္
ဆလီၿခံဳေအာက္မွာ ကဇတ္
ျဖားရီအတက္
ကူးလို႔လာလို႔ ျမဴးဖူးယင္႔...။

ငရို႕ခ်စ္ေတ ေဒကမ္းရိုးမွာ
ကံဆိုးမိုးေမွာင္ တရက္နိခါ
တငါသည္တရြီဝင္ပ်ာယ္လာ
ၿခံဳခ်ခ်င္ခ် ပိုက္တန္းခ်င္တန္း
မွ်ားခ်ခ်င္ခ်နန္႔
ဗလဗီြသတ္ပ်ာယ္
အဆီကိုယက္
အသားကိုဆို႔
အရိုးေတာင္မ်ဳိ
ျပားေတာပါဖ်က္လို႔
ခ်င္ဆီပ်င္ေက
ငရို႕တိမွာ ဒုကၡအတိ...။

ငါ႔မွာက
ျဖားတက္ျဖားက်
အီးေလာက္ေအာင္
အဆိပ္စူးလည္းမဟိ
ငမန္းတိပိုင္
ျမင္စြာနန္႔ေၾကာက္ေလာက္ေတ
အစြယ္လည္းမပိုင္
ပတုန္းနန္႔ ဘုန္းဘုန္းသတ္လို႔
သီေလာက္ေတ
မီေက်ာင္းလည္း မဟုတ္...။

ေယေကလည္း
ငါခ်စ္ေတ ေဒကမ္းက
ငါ႔မ်ဳိးတိရာ အီးခ်မ္းဖို႔ဆို
မ်ဳိးခ်စ္စိတ္နန္႔ သေႏၶတည္
နာက်ည္းမွဳတိစီးဝင္နီေရ
ငါ႔အသည္းအစြမ္းနန္႔
ယင္းအမ်ဳိးယုတ္တိ
တစင္လံုးၿပိဳ
တၿခံဳလံုးစင္
တစိုင္လံုးျပဳန္း
တဇင္းလံုးျမဳပ္နိဳင္ေရဆိုစြာ
ခ်ထားေရငါးစာ
မွ်ားပါမွန္းသိေကလည္း
ျပလိုက္ခ်င္ယင့္ --။

(ကိုမင္း)

ခ်စ္လို႔ေျပာစြာပါ

ခ်စ္လို႔ေျပာစြာပါ
-----------
ႏြမ္းမလားခင္
အလွမာန္ကို
ေခ်ာ့လိုက္ပါေ၀
ေမာင္ႀကီးခ်စ္ေတ
ပန္းပြင့္ေခ်...။

ယင္းပိုင္မဟုတ္ေက
သၤခါရက ချပားသတ္လို႔
ျဗားစားလားဖို႔ေဒ...။

နင့္နားမွာ ရစ္သီရစ္သတ္
ယင္ေကာင္တိ လာဟပ္စြာ
အဂယင့္မထင္ကဲ့...။

ယင္းခ်င့္တိစြာ
ငါ့ရို႕အမ်ိဳးကို
ျပတိုက္ပို႔ဖို႔ ပ်င္နီစြာ...။

အရြက္ေခ်လႈပ္စြာ
ၾကည့္ပနာရယ္ခ်င္ေရ
ပန္းပြင့္ေခ်ကို
စကားေခ်ခ်ိဳခ်ိဳနန္႔ မပြင့္တပြင့္ေျပာ
ဗ်င္းဘလိုက္သံၾကားေက
မ်ိဳးခ်စ္ေမာင္ရခိုင္
ရင္နာလို႔မဆံုးႏိုင္...။

အမ်ိဳးခ်စ္ေတလို႔
သက္သီျပဳခ်င္ေက
ရကၡိတအားမာန္
ထာ၀ရရွင္သန္ေအာင္
စိတ္အလိုကိုေလ်ာ့
သာယာမႈကို
သမာဓိနန္႔ ဇမၻတ္ကိုင္
ေတာင့္ခံႏိုင္မွ
အတန္က်ဖို႔ေယ...။

မဟုတ္ေကေတာ့ခါ
အမ်ိဳးသီလကိုၿခီႏႈန္႔သတ္
အမ်ိဳးစေပ်ာက္ ပိုးစေဖာက္ေက
ငါ့ရို႕အဖတေယာက္
တသက္လံုးရင္က်ိဳးလီဖို႔ယာ...။

ေအးေမာင္(ရင္အံုေတာ္ဓာတ္)
၁၆၊၀၈၊၀၉

ဂုဏ္သတၱိ

ဂုဏ္သတၱိ
--------
အမီြမရလိုက္ေတ
ပဥၥလက္ခတ္ဆန္ဆန္ အနာဂါတ္ဘ၀
အလွတရားတခုကိုပင္
ဖြြြဲ႕ႏြဲ႕သီကုံးလို႔မရ --။

ရိွအဆက္ဆက္ကဟိခေရ
ယဥ္ေက်းမႈအသွ်ိန္အ၀ါတိလည္း
လက္ဆင္႔ကမ္းမႈတိေပ်ာက္ပနာ
တသီးတျခားျဖစ္စီခေရ --။

ေတြးေခၚၾကံဆမႈတိနန္႔ တည္ေဆာက္ခကတ္ေတ
ျမင့္ျမတ္ေသာအယူအဆတိလည္း
လမ္းျပမဟိေရပိုင္
ထြန္းလင္းေတာက္ေျပာင္ခြင္႔မဟိ --။

ရဟိပိုင္ဆိုင္ခေရ တီထြင္မႈတိကို
ရယူအၿခီခံဖို႔ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ
မဟိစြာက ၿခီတလွမ္းေနာက္က်စီေရ --။

ရီၿမီေဒသ က်ဥ္းက်ဥ္းေခ်ကိုကပင္
လိုက္ေလ်ာညီေထြ နားလည္နိဳင္ဖို႔
ခရီးလားမွတ္တမ္းေခ် မတင္နိဳင္ခ --။

ခံစားမႈတိ စီးဆင္းလာေရ
ႏွလံုးသားပံုရိပ္ကို ထုတ္ေဖာ္ျပဖို႔
ဘာသာစကားအငွါး မသံုးခ်င္ဘဲ
လိုက္နာက်င္႔သံုးနီရေရ --။

လက္ေခ်ာင္းတိမညီမွ်မႈကို၀န္ခံယင္း
လက္သီးတလံုး၏ျပင္းအားကို
ေ၀ဖန္ဖို႔ အႏုပညာဆန္ဆန္
ရိွအဆက္ဆက္က
အစိုင္အလာကို ေလ့လာခ်င္မိေရ --။

ေျပာင္းလဲမႈတိေအာက္မွာ
ထိန္းသိမ္းမႈနန္႔ တီထြင္မႈကို
သဟဇာတက်က် မွတ္တမ္းတင္နိုင္ဖို႔
ဂုုဏ္သတၱိတခု လိုနီေရ --။

စတိုး (၉၊၈၊၂၀၀၉)

စည္းလံုးကတ္ဖို႔ယာဆိုေက

စည္းလံုးကတ္ဖို႔ယာဆိုေက
----------------
သဇင္ပန္းခိုင္ တၿမိဳင္ၿမိဳင္ေက
ရခိုင္မွာဘုရား တည္ထားပနာ
အယင္ခါက သာသနာေရာင္
ထြန္းလင္းေျပာင္လို႔ ရႊီေရာင္ထီးနန္း
စံျမန္းလတ္ေတ ရခိုင္ျပည္မွာ --။

အဂုခါဆို ဇာတီပုထိုး
နန္းၿမိဳ႕ရိုးတိ က်ိဳးပဲ့ၿပိဳပ်က္
ၿခံဳႏြယ္တက္လို႔ ေက်ာက္ထက္အကၡရာ
ငါရို႕စာနန္႔ ရိုးရာအမြီ
ေပ်ာက္ကြယ္နီေရ ဌာနီရခိုင္ျပည္မ႑ိဳင္ --။

ဘဝဆိုေရ တခ်က္ေခ်မွာ
ငါစြဲအတၱ မာန္မာနနန္႔
ေဒါသတိကို ရွိတန္းကတင္
မဆင္ျခင္ပဲ ဘဝင္လီဟတ္
ရွိဆက္ကတ္ေက စုတ္ျပတ္သတ္ပနာ
အဂုခါဆို အာဏာသွ်င္ေအာက္
ဒုကၡေရာက္လို႔ ခ်ိဳးေဖာက္ခံရ
လူ႔အခြင့္ေရး ပိုင္ညာေရးနန္႔
စီးပြားေရးဆို ပိုဆိုးလာကာ
လုပ္စရာယွား ဆန္စပါးနန္႔
အသားငါးတိ စားဖို႔မဟိ
ၾကံဳကာတြိလို႔ ဖိနွိပ္ခံနီ
ရခိုင္ၿမီစြာ ဇာခါလြတ္ေျမာက္လီဖို႔လဲ --။

ခ်စ္လီညီလီ စည္းလံုးလီလို႔
ဖိုးဖီးရို႕က မွာဟိစကား
လက္ကိုင္ထားပနာ အမ်ိဳးဘာသာ
သာသနာတြက္ ေဆာင္ရြက္ၾကိဳးပမ္း
နိုင္စြာထမ္းလို႔ ေလွ်က္လွမ္းကတ္ေက
ငါရို႕ျပည္မွာ သာယာဝၿဖိဳးလာဖို႔ေယ --။

Arakan Dolphin (ေက်ာက္ေတာ္)

လက္သီးဆုပ္နီကတ္တုန္းလား

လက္သီးဆုပ္နီကတ္တုန္းလား
------------------
ရင္ဖတ္ကြဲမတတ္
ငိုကြီ်းနီတုန္း
ရက္တိတအိအိ ျဖတ္လားပ်ာယ္...။

လြမ္းဆြတ္မွဳဒီဂရီ
တိုးနီကတ္တုန္း
လတိတဒိဒိ ေက်ာ္လားပ်ာယ္..။

မ်က္ရည္တိ၏
ေကာက္ေၾကာင္းကိုလိုက္ေငးနီတုန္း
ႏွစ္တိတရြိရြိ ကုန္လားပ်ာယ္...။

ဇာပင္ဆိုဆို
ငါရို႔ရင္ထဲမွာ
အနာတခုက ဂုထိသြီးတစက္စက္
မုန္းတီးမွဳတိ
ဆထပ္တိုးယင္း
အသက္လွ်ဴလိုက္တိုင္း တဆစ္ဆစ္နာၾကင္တုန္း
မၾကား၀ံ့ေရ
ေအာ္ငိုသံတိ
အိမ္မက္ဆိုးပိုင္ လာပနာေျခာက္လွန္႔တုန္း...။

ဖိစီးမွဳတိေအာက္က
အျပင္းထန္ဆံုး
ရံုးထြက္အားတခု ငါရို႕မြီးဖြားယင္း
ရကၡိတသြီးနန္႔
တည္ေဆာက္ခေေရ
ကမၻာ့ၿမီပံုထက္.. ၿခီတဖက္စာေခ်တြက္
ေဒါသတႀကီး
ဆုပ္ထားေရလက္သီးတိလည္း
သနတ္ကိုင္ဖို႔ ၿဖီကတ္ရဖို႔ပ်ာယ္...။

DO_OR_DIE (သီေကသီ ရွင္ေကရွင္)

အသီးပေဒသာ

အသီးပေဒသာ
----------
နႃႏၵာသီးပိုင္ အသီးထက္မွာအပင္ေပါက္
အမ်ိဳးတူခ်င္း အထက္စီးက
တခါလည္းမဆက္ဆံလီကဲ့ --။

ျဂင္႔ခါးသီးပိုင္ ခါးခါးသီးသီး
တခါလည္း မေၿပာလီက့ဲ --။

ေကာင္းခင္ေမွ်ာ္သီး(ေခ်ာေတာင့္သီး) ပိုင္
အာကာၿပိဳဖို႔အခ်ိန္ကို ထိုင္မေစာင့္နီကဲ့ --။

ဂယိုင္သီးမွာ အစိမ်ားေရပိုင္
ပဇိပဇတ္ မမ်ားလီကဲ့ --။

ပတကာသီးပိုင္
အထဲမွာ ေဟာင္းေလာင္းမျဖစ္စီကဲ့ --။

ပနဲသီးမွာ တမႊာနန္႔တမႊာပူးၿပီးေက
ခႊာရခက္ေတပိုင္
ရခိုင္အခ်င္းခ်င္း စည္းစည္းလံုးလံုး
သီြးခြဲလို႔မရေအာင္ နီထိုင္သင့္ပ်ာယ္ --။

(လျပည့္)

အံဖို႔ေကာင္းေရ

အံဖို႔ေကာင္းေရ
-------------
မတြိခ်င္ယာဆိုခါမွ
သတိရနီေရ
ငါ့စိတ္တိကို...။

လားဖို႔ယာဆိုခါမွ
ႏႈတ္လို႔မရေရ
ငါ့ၿခီေထာက္တိကို...။

ႏႈတ္ဆက္ပါေရဆိုခါမွ
ေထာင္လို႔မရေရ
ငါလက္ေခ်ာင္းတိကို...။

ငိုဖို႔က်ခါမွရာ
ထြက္မလာေရ
ငါ့မ်က္ရည္တိကို...။

အလကားလားေရခါ
ဝါးလံုးကိုထိုးပစ္စြာပိုင္
ပ်ံေရ ငါ့ၿခီေထာက္
ၿပီးဖို႔က်ခါမွ
မ,လို႔ေတာင္ မရစြာကို...။

ထမင္းဝ,နီေရခါ
လူမ်ားအိမ္မွာ စားလို႔ရာ
ၿခီခေရ လူတေယာက္
စားစရာမဟိေရခါ
ေတာင္းစားရဖို႔စြာကို
႐ွက္ေတအျဖစ္တိကို...။

မြီးဖြားလာေရခါ
ၿပံဳးစိစိနန္႔
သီဖို႔က်ေရခါမွရာ
မ်က္ရည္ပါးရည္တိ
စီးေရအျဖစ္တိကို...။

ကို္ယ့္လူမ်ဳိးအတြက္
အက်ဳိးေဆာင္ေရလူတိကို
လူ႔ေဘာင္အသိုင္းအဝိုင္းကဖယ္ထုတ္
အမ်ဳိးယုတ္ကိုက်ေက
ဘုရားပိုင္ကိုးကြယ္နီေရလူတိကို...။

“ကိုယ့္စကား” ကိုေျပာေက
ေအာက္ေတဆိုပနာ
“ေယာက္ဖစကား” ကိုက်ေက
ႄကြိနီေအာင္မႊတ္နီကတ္ေတလူတိကို...။

အမ်ဳိးသားေရကို ဗန္းျပပနာ
ကိုယ့္ဝမ္းဝေရးအတြက္ရာ
လုံးနီကတ္ေတလူတိကို...။

အမွန္တရားကုိေထာက္ျပလို႔
ငါ့႐ို႕အဖြဲ႔ကို ထိေရဆိုပနာ
အဝီးသို႔ဖယ္ထုတ္..
ဖားျပဳတ္ေကပိုင္
Sexy (ဆိတ္ဆီ) ႐ုပ္ေပါက္နီေရ
ပိန္မေခ်တိကို
ပူေဇာ္ပသနီေရလူတိိကုိ...။

ကိုယ့္အမ်ဳိးအတြက္
လုပ္ဖို႔စြာကိုမေျပာကဲ့
ကိုယ့္၀မ္းကိုေတာင္က
မေက်ာင္းႏိုင္ေရ
ငါ့ဘဝေခ်ကိုလည္း...။

(ေက်ာက္ျဖဴသားေခ်)
၄-၇-၂၀၀၉

ရခိုုင္ဆိုစြာ

ရခိုုင္ဆိုစြာ
--------
ရခိုုင္ဆိုစြာ..
တေယာက္တည္းထိုင္
လဒမိႈင္လို႔
ပ်င္းေရဆိုပနာ
အေဖာ္႐ွာေရ --။

ရခိုင္ဆိုစြာ..
တေယာက္က ႏွစ္ေယာက္
စုၿပီးအေဖာ္
ရၿပီးေသာ္ကား
ေပ်ာ္ေရဆုိပနာ
ပုလင္းကိုင္လို႔
ဇာတိနာကို ထုတ္ျပေရ --။

ရခိုင္ဆိုစြာ..
အယစ္ရည္ဖတ္
ကို္ယ့္ၿခီေထာက္ကို
ကိုယ့္မႏိုင္ခါ
“ငါ့ေ၀း…ရခိုင္”
ပုလင္းကိုင္းယင္း
အမ်ဳိးခ်စ္ေၾကာင္း
ဖင္ေဟာင္းေလာင္းနန္႔
ခေတာင္းမပါ
လူတိ႐ွိမွာ ႐ူးျခင္းေပၚေရ --။

ရခိုင္ဆိုစြာ..
ဝိုင္းကာေသာက္ကာ
ဇာတိနာကို
ပုလင္းေထာင္ယင္း
ေသာက္နီယင္းမွာ
မဆံုးပါသိမ့္
ရခိုင္အခ်င္းခ်င္း
ဓားဆြဲဒုတ္ဆြဲ
ေကာ္ပနာဆဲေက
ထိုးကတ္သတ္ကတ္
ခြတ္ကတ္ျပန္ေရ --။

ရခိုင္ဆိုစြာ..
“အမ်ဳိးသီလ ႏွစ္ဌာနကို
ေစာင့္ႏိုင္ခ” လို႔
ပိုင္ဆိုင္ခရ
ေဒနာမကို
ဆက္ၿပီးေကရာ
မထိမ္းပါေက
ေနာင္လာေနာက္သား
ရခိုင္မ်ားအတြက္
မွတ္တမ္းတင္ခါ
ရခိုင္ဆိုစြာ
ေဟာင္ဖြာ ေဟာင္ဖြာ --။

ေက်ာက္ၿဖဴသားေခ်
(၃၀-၆-၂၀၀၉)

ပုသင္

ပုသင္
-------
ငါေျပာမည္..ပုသင္..
ေသခ်ာနားေထာင္ပလင္...
မင္းအေတြးတိ..လမ္းေခ်ာ္စြာေလ
ငါဖမ္းပ်ာယ္ျပမည္ ေဒ...။

လာလားမည္..ပုသင္ေခ်
ဇာေတြးပ်ာယ္ ေငးနီေလ
မင္းေဂါင္းညိတ္ဖို႔..အက်င့္ပါနီစြာမွာ..
၀မ္းလည္း..ဖူးဖူးလာယာ...။

ဇာလဲေ၀...ပုသင္
ငါက ယံုၾကည္ခ်က္ကိုမပ်င္
မင္း၀မ္းေျမာက္ဖို႔အတြက္နန္႔ေတာ့ခါ
ငါ့စကားတိ အေရာင္မေျပာင္းႏိုင္ကာ...။

ယာ.. ဂြရာ..ပုသင္ေခ်
ရခိုင့္လူ႔ေဘာင္ ပ်က္ၿပိဳေရဆိုျပန္ေရ
မင္းေျပာေရ စံမွီလူ႔ေဘာင္ဆိုစြာကား
တံု႔ျပန္မွဳမဟိေရ သင္းခ်ဳိင္းကုန္းလား...။

ငါျပမည္..ပုသင္
ငါက မင္းပိုင္မထင္
အဆန္းအသစ္တိနန္႔..ေျပာင္းလဲဖို႔အားယူလို႔
ေယမွ..မသီဆံုးေရလူ႔ေဘာင္ျဖစ္ဖို႔...။

မွာထားမည္...ပုသင္ေခ်
ငါလည္း ရခိုင္သားပါေ၀
ရခိုင္ျပည္ထူေထာင္ရဖို႔စြာ
မင္းမိမလားစီခ်င္ပါ...။

ၾကာလားယာ.. ပုသင္
ငါရို႕ ဖိုးဖီးတိေခတ္...အယင္
ေဒၿမီမွာ ထီးနန္းစိုက္ပ်ာယ္
ျပည္တကာဦးညြတ္ခေရ...။

နာဖို႔ေဒ..ပုသင္ေခ်
မ်န္မာကို ထိုင္ရွိခိုးေရ
လာသိမ့္ေရ..အျမင္က်ယ္ေယာင္ေယာင္
မင္းရို႔တမ်ဳိးလံုး..မ်ဳိးဖ်က္ေကာင္...။

၀ါမနီကဲ့.. ပုသင္
ရရိုးေခ် ေျပာပလင္
မင္းေျပာေရစကားတိ ထြီးယွဳပ္ေတ
မ်န္မာစကားအတိုင္း ဆြီးယုတ္ေတ...။

ငါေညာင္းယာ.. ပုသင္ေခ်
ရခုိင္မိဘက မြီးလာစြာမနားေ၀
ေရာက္ေတနီရာမွာ..၀င္ေရာပ်ာယ္ေယာင္
မင္း...ပုသင္ပိုင္ အေရာင္ေျပာင္းေရ အေကာင္....။

DO_OR_DIE (သီေကသီ ရွင္ေကရွင္)

(ပုသင္) ကို (ပသင္) ၊ (မည္) ကို (ေမ) ၊ (ရွင္) ကို (Rhun) ဟု အသံထြက္ဖတ္ပါ။

ရင္ခုန္ျခင္းစာမ်က္ႏွာ

ရင္ခုန္ျခင္းစာမ်က္ႏွာ
----------------
ႏွာဖားထုိးေရပုိင္
ခ်ဳိင္ေႏွာင္ရင္တြင္း
နာၾကင္ကုိက္ခဲ တနိမွာ
လ်ပ္စီးလုိက္ေတနန္႔
ေကာင္းခင္ထက္ေမာ့ၾကည့္
မုိးေသာက္ၾကယ္အတိ
ပကတိအတုိင္းရာ --။

ခ်စ္သူနာမည္ခ်ိတ္ထားေရ
ရင္ဖတ္ဒဏ္ရာမလား
ဗုံးပိုင္ေပါက္ကြဲသံတိ
မုိးၿခိမ္းညံလား --။

အမုန္းဂယက္ေဆာင့္တြန္းခံ
လွဳိင္းလီထဲ
ငါ...
စီးမ်ဳိးနီခ
မလွပေရကံတရားလား
နဒီေသာင္ယံ
ကမ္းၿခီနား
ငါးစာျဖစ္ခ်င္စြာရာေယ --။

ငါ...မသိ
အသိေနာင္တနန္႔
ရွိဆက္မုိက္ရူးနီေရငါ့အျဖစ္
အျပစ္မဖုံးကတ္ပါကဲ့ --။

ဆယ္စုႏွစ္တခုေက်ာ္ပ်ာယ္
ငါ့...အခ်စ္
အမုန္းတြင္းနက္ထဲ
အဆိပ္သင့္ဒဏ္ရာက်ိန္စာနန္႔
အဟုတ္
ပလုပ္က်င္းေရထိ
ခါးသက္နီေရ...အခ်စ္
ေဒအျဖစ္ကုိရာ
သာျခင္းေခ်နန္႔လြမ္း
ဗလီေခ်တေကာင္ပုိင္ တဖက္ေစာင္း --။

လူတိေပ်ာ္နီကတ္ေတအခုိက္
ငယ္သံပါေအာင္ကြ်ီးေအာ္
အရူးပိုင္ အေယာင္ေယာင္အမွားမွား
မ်က္ရည္ကိုသုတ္ဖယ္
ဖိစီးဒဏ္ရာတိနန္႔
ထြက္ေပါက္ေခ်တခုေတာင္
ရွာမတြိႏုိင္ေရအထဲ...
ဒုကၡကုိတြယ္ဖက္
ကမ္းပါးေအာက္ ေဇာက္ထုိးမက်ေအာင္
ဟန္ေဆာင္...
ရပ္ေစာက္ရပ္နီရယင့္ --။

ရင္တြင္းမွာ
နာၾကင္နီေကလည္း
သူ႕မ်က္ႏွာကုိေတြးျမင္
သူ႕စကားသံကုိၾကားေယာင္
အားအားအျဖစ္ ငါ့ရင္တြင္းဟိနီသိမ့္ယင့္ --။

ေတာင္းရင္းမွာစတြိခေရသူ
ဒဏ္္ရာကိုပီး
သြီးတစက္ရာဇ၀င္
အမုန္းျမွားနန္႔ပစ္ထည့္
က်စ္က်စ္ပါေအာင္လွည့္ဖ်ား
မာယာကြင္းဆက္
ငါ...ကုိယ္တုိင္တုိး၀င္
ေဂါင္းမဟိေရလူသားပုိင္
ရုန္းမထြက္ႏုိင္ေကလည္း --။

အခ်စ္
ခ်စ္မိသူရာမွားလား
မွားပတ္စီထားဖိ --။

ခရုသင္းမုတ္လုိ႔
ေအာင္ပြဲခံ
မာန္အဟုန္နန္႔ခ်ီတက္ဖုိ႔ --။

စစ္မွန္ေရအခ်စ္
စြန္႔လႊတ္ႏုိင္ျခင္းနန္႔ရာ
အဆုံးသတ္ရဖုိ႔လား
ငါ...မဆုံးျဖတ္ရသိမ့္
မင္းအတြက္ထာ၀ရ
ထီး...မျဖစ္ေကလည္း
စိတ္ကူးတိလမ္းျပပီးဖုိ႔
မီးရွုးတုိင္၀ါး...
ေဆာင္းႏွင္းထဲ ေစာင္ေခ်တေစာင္ပုိင္
ႏြီးထြီးလိမ့္မည္ --။

အတၱတိမ္တုိက္ၾကား
အိမ္မက္တိလွလာဖုိ႔
အျဖဴေရာင္လီညွင္း ပါးျပင္ကုိ
နမ္းလွ်ဴပါဖို႔လား --။

သက္ျပင္းတခုခ်
ရီလွဳိင္းက ေတာင္စုိင္မုိးပိုင္ျပင္းထန္
ပင္လယ္၀ကုိ ထြက္ၾကည့္မိခါမွ
မုန္းတုိင္းလုိ႔သိလုိက္ရေရ
မင္းရယ္သံက
ငါ့စမ္ေခ်ာင္းနားေဘး စီးမ်ဳိး
ပဲ့တင္ဟပ္သံ
ရင္ကုိ နာၾကင္ကုိတ္ခဲ
ခ်စ္ျခင္းတရားကုိ ပခုံးထက္ထမ္းပုိး
ခရီးဆက္နီ --။

ေလွာ္ခတ္ယင္း
လမ္းေပ်ာက္ရေရအျဖစ္
ၾကယ္စင္ထူထပ္ေတ ည
၀ုိးတ၀ါးေျခာက္သြိ လြမ္းနီယင့္..ခ်စ္သူ --။

ဘ၀..ျပဌာန္းခ်က္တိလြဲေခ်ာ္
ၾကယ္ေရာင္တိလင္းပါယင့္
အေရာင္ကြဲၾကဳိးႏွစ္ေခ်ာင္း၏နိယမ
သတ္မွတ္ခ်က္ေအာက္
မ်က္ေတာင္မွိက္ထားရေရ
ဘ၀..
လြတ္ကင္းမႈမဟိခစြာအမွန္
ေအာ္..ဘ၀
တစစီ၀ီးကြာ
ျပန္ဆုံလမ္းမဟိေရ ငါရုိ ့
ေဒျမဳိ ့ကုိတည္ေဆာက္
အမုန္းတံတုိင္းကုိ ထုိးမေဖာက္ႏုိင္ေရေနာက္
ျပန္လမ္းမဲ့
သီရြာျပန္ ငါ
သကၠရာဇ္တိေျပာင္း
အခါေႏွာင္းမုိးေခ်ရြာေကေတာင္
ေျခာက္သြိသစ္ကုိင္း
ပိေတာက္ပြင့္ႏိုင္ဖို႔သိမ့္လား --။

နက္ဖန္ဆုိစြာမေသခ်ာေကလည္း
ေမွ်ာ္လင့္မိေရ
ေနာက္ဘ၀ကုိရာ
တမ္းတအားကုိးမိေရအခါခါ --။

ခုိင္ျမတ္သ်ွင္(စနီေခ်ာင္း)
01.07.2009

၀ကန္

၀ကန္
----
စြတ္ေကထ
သြိေကထိုင္ --။

AMP ကို ႏႈတ္ဆက္ျခင္း

AMP ကို ႏႈတ္ဆက္ျခင္း
----------------
လမ္းခဲြစြာ ဝမ္းနည္းစရာလား
ရခိုင္ျပည္ ရခိုင္သမိုင္းနန္႔
ရခိုင္ရြာေခ်မွာ မြီးဖြားေရငါ
ရခိုင္စာပီကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔
ေလာကႀကီးကို စတင္ဝင္လာေရ --။

ကမ္းမျမင္ လမ္းမထင္ေရ
အစအနေပ်ာက္ လက္ဝါးႀကီးေအာက္က
ပ်က္စီးနီေရ အမ်ိဳးသားကို
ျမတ္ႏိုးလာေအာင္ ရြီးပီးနီေရ
ကဗ်ာရြီးသူ ထာဝရသိရိနန္႔
ရခိုင္သားတိုင္ လက္ခ်င္းဆက္
စည္းရံုးမႈနန္႔ ဆက္သြယ္လာဖို႔
ရခိုင္အမ်ိဳးသားေရး ရွင္သန္လာဖို႔
ျဖည့္စီးပီးနီေရ (AMP) နန္႔
အမ်ိဳးသားစိတ္ ငါမွာဟိေရလို႔
ဟန္ေဆာင္မႈနန္႔ ႏူတ္ဆက္နီေရလူက
ကဗ်ာရြီးသူ ထာဝရသီရိကို
အေႀကာင္းျပခ်က္မပီးဘဲ Ban လိုက္ကတ္ေတ --။

ျပန္မလာပ်ာယ္လို႔ ငါသိလိုက္ေတအခ်ိန္
(AMP) ကို ျမတ္ႏိုးေကလည္း
လမ္းခဲြေနာက္လွည့္ လားရဖို႔ပ်ာယ္ကား
ျဖစ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုေက ငါမင္းတြက္
ရခိုင္သားတိ ရခိုင္ဂုဏ္နန္႔
ရခိုင္အမ်ိဳးသားေရးကို အေကာင္ထည္ေဖာ္
မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ ျပည့္ဝလာဖို႔
အမိ်ဳးသားစာပီနန္႔ မင္းရွင္သန္လာဖို႔
ကဗ်ာဆက္လက္ ရြီးခ်င္ခသိမ့္ေရ --။

ေယေကလည္း
ငါအျမင္နန္႔ ငါအေတြး
ငါခံစားခ်က္နန္႔ ငါကဗ်ာကို
မင္းနီရာထဲက အမ်ိဳးပ်က္လူအေတြးနန္႔
တိုက္ဖ်က္ပစ္လိုက္ကတ္ေတ --။

အသက္လွ်ဴမဝသိမ့္ေရ
လူတေယာက္ငါျဖစ္ေကလည္း
ငါလမ္းခဲြရဖို႔ပ်ာယ္ (AMP)
ေလာကဓမၼတာ သေဘာအရ
လမ္းခဲြစြာ ဝမ္းနည္းစရာမဟုတ္ပါနန္း
အတၱၱမာန္မာန မထားဘဲ
ငါကိုခြင့္လႊတ္လိုက္ပါဖိ --။

(ထာ၀ရသီရိ)

မွတ္တိုင္ ၁၇ မွ ၁၈...၁၉...၂၀...

မွတ္တိုင္ ၁၇ မွ ၁၈...၁၉...၂၀...
-------------------------
သူငယ္ခ်င္း ...
အခ်ိန္ႏွင့္ရင္းၿပီးေက
မင္းရင္ထဲ ႏွလံုးသားထဲက
ျဖစ္တည္လာေရ မွင္စက္နန္႔
ရြီးထားေရ မင္းဒိုင္ယာရီ
ဒါးျမတိုက္ခံလိုက္ရလို႔
စိတ္မညစ္ကဲ့ သူငယ္ခ်င္း --။

အေပါင္းသင္း.....
ရကၡိတစိတ္ဓါတ္အရင္းခံလို႔
ဥေဏွာက္အသြီးသားက
စီးဆင္းလာေရ မွင္စက္နန္႔
သက္သီျပ မင္းဒိုင္ယာရီ
အဓမၼ အလုခံရလို႔
စိတ္ဓါတ္မက်ကဲ့ အေပါင္းသင္း --။

ေရာင္းရင္း မင္းပိုင္ေယွာင္
ရွိက အခိုးခံလိုက္ရေရ
ဒါးျမတိုက္ခံလိုက္ရေရ
စတည္းခံလိုက္ရေရ
ဘဝတူမိတ္ေဆြ သြီးေသာက္
ဂႏၶဝင္ေျမာက္ (၁၆) ေယာက္၏
အြင္လိုင္းက ရခိုင့္ဒိုင္ယာရီသမိုင္း
ငတက္ျပား သစၥာတရားနန္႔
လူအခ်င္းအခ်င္း မူရင္းကို
အဓမၼသိမ္းပိုက္ ပိုင္ဆိုင္ခ်င္ေရ
သူ႔မွာတမ္းအရိုင္း ဘလိုင္းရာဇဝင္
ကမၺည္းထိုး မွတ္တမ္းတင္စြာ....

ေဒဂု (၁ရ) ေယာက္ေျမာက္
ေၾကျငာၿခိမ္းေျခာက္
ေနာက္မွာ ၁၈ - ၁၉ - ၂၀ ……
တန္းစီးလို႔ဟိနီလီေရ
မင္းနားလည္ႏိုင္ပါစီ ေရာင္းရင္း --။

(ေမာင္ပန္းသီး)

သံမႏိုင္ ေက်ာက္မႏိုင္

သံမႏိုင္ ေက်ာက္မႏိုင္
--------------
ဘ၀ကျမက္
ေလးဖက္တြား
ၿမီမွာလားေကလည္း
သံထက္မာ ေက်ာက္ထက္ခိုင္
သံမႏိုင္ ေက်ာက္မႏိုင္ --။

(သာလွဦး)

တပည့္မွဆရာသို႔ ဆံုးမစာ

တပည့္မွဆရာသို႔ ဆံုးမစာ
----------------
ဆရာဂ်ီ၀ိ မ်က္စိျပာျပာ
ကိုယ့္ရခိုင္စာ
ငယ္ရြယ္စိုင္ခါ သင္ယူပါ --။

(တပည့္ေက်ာ္)

လြမ္းရ ဓည၀တီ

လြမ္းရ ဓည၀တီ
---------------
ရႊီပင္လယ္ႀကီး၊ ဇာပိုင္ဆီးလည္း
ခရီးမ၀ီး၊ အနီးေခ်ပင္
ၿပီးလမ္းမထြက္၊ လီယာဥ္တက္၍
မိုးထက္အာကာ၊ ေကာင္းခင္ျပာ၀ယ္
ထိုမွာေမွ်ာ္ယင္း၊ ဤၾကည့္ယင္းျဖင့္
ျမင္ကြင္းစံုဆန္း၊ ေတာင္ညိဳတန္းႏွင့္
ကမ္းၿခီအလွ၊ ၾကည့္မ၀တည္း
ဓည၀တီ၊ ဆီးပန္းခ်ီပိုင္
ရီႊျပည္ရခိုင္ သာစြေလ --။

ဂစၦပနဒီ၊ ျမစ္ရီျပင္လႊာ
လပသာလွ်င္၊ ၿပီးလာဆံုဆိုက္
ထိုခိုက္ခဏ၊ ေလာကနႏၵာ
ေစတီသာကို၊ ေကာင္းစြာဦးခ်
ဖူးေမွ်ာ္ရ၍၊ ခ်မ္းျမမဆံုး
ပီတိဖံုး၏၊ သလံုးေတာ္ဓါတ္
ေစတီျမတ္ႏွင့္၊ အထြဋ္ထင္ရွား
ဘုရားစံုညီ၊ လက္ဦးခ်ီေသာ္
ဌာနီရခိုင္ သာစြေလ --။

ေႀသာ္ ရခိုင္ရခိုင္
ရခိုင္အလွ၊ ႐ႈမ၀တည္း၊
ႏွမခ်စ္ဖြယ္၊ အပုေခ်႐ို႔
ရႊီသဇင္ခိုင္၊ အလွၿပိဳင္ေသာ္
ႏိုင္မည္မွာက၊ ရခိုင္အလွပင္
ေမဃ၀တီ၊ မာန္ေအာင္ၿမီႏွင့္
ဒြါရာ၀တီ၊ သံတဲြၿမီႏွင့္
ရမၼာ၀တီ၊ ရမ္းၿဗဲၿမီထိ
တလီၿခီဆန္႔၊ အႏွမ့္လည္လား
ဘုရားစံုစြာ၊ ဖူးလိုပါလည္း
ကိုယ့္မွာအခြင့္၊ ခန္႔မသင့္၍
ရင္နင့္ခံစား၊ လြမ္းစိတ္မ်ားျဖင့္
တရားသိမွတ္၊ ဦးညြတ္ပူေဇာ္
စိတ္ျဖင့္သာလွ်င္၊ ဖူးေမွ်ာ္ပါ၏
မုနိရပ္ၿမီ၊ ဓည၀တီကို
အလီလီအခါခါ လြမ္းမိေရ --။

(ျမင္းမႈး ေမာင္ႏိုင္မိုး)

ထုဆစ္လက္ရာ

ထုဆစ္လက္ရာ
----------
ခံစားမႈနန္႔ အားလုံးေအာင္ျမင္ဖုိ႔
နိရက္သစ္ကို ဦးတည္ၿပီးလားနီကတ္
မျမင္ႏုိင္ေရ ကံတရားကုိအျပစ္ဖုိ႔
ယုံၾကည္မႈတိ ယိမ္းထုိးလာေရေနာက္ --။

ငါ.... အေၾကာင္းမဲ့
လူသားတိကုိ မုန္းတီး
ရြံမိအံမိေရေနာက္
သူရုိ႕တိေျပာနီကတ္ေတ
အေမွာင္ေလာက
ငါ....ဆက္ေလွ်ာက္မုိက္နီေရ --။

မွန္ကန္ေရထင္လုိ႔ စၾကာ၀ဠာထဲက
သဲတပြင့္ ငါ... ခါးခါးေခ်မ်ဳိခ်
အရုပ္ႀကဳိးဆြဲပိုင္ ကကြက္ကလြတ္ေျမာက္ဖုိ႔
အသြီးသားတိ ကုန္ခမ္းေျခာက္သြိလို႔
စက္ရုပ္ျဖစ္ေကေတာင္
အသုံးေတာ္ခံျဖစ္နီဖုိ႔အစား --။

ငါေလ....တမ္းတမိေရ တခါတခါ
ခ်စ္သူလက္ဆြဲၿပီး
အီးေယာင္၀မ္းထဲကုိ --။

မေကာင္းဆုိး၀ါးတေကာင္ပုိင္
ျပဳပ်င္ဖုိ႔ခက္ခဲေရစိတ္
ဇာသူဖန္တီးပီးခေရလဲမသိ
တမာပုိင္ခါးခါးေခ် အလြမ္းသျခင္းတိဖဲြ႕ဆိုလို႔
ငါ့လက္ရာ ၀င္းသႏၱာလည္းမႀကဳိက္
အျဖစ္သနင္းတိရာ
ႏြီဒဏ္သင့္ က်ဳိးကုိင္းပုိင္
ငါ....ေလ
သတိရမိယင္း လြမ္းငုိယင္းနန္႔ --။

ခုိင္ျမတ္သ်ွင္(စနီေခ်ာင္း)
၄.၈.၂၀၀၉

အမွန္တရား အမွားတခု

အမွန္တရား အမွားတခု
---------------
ၿမိဳ႕စြန္ၿမိဳ႕စမွာ ညီကိုယ္ႏွစ္ေယာက္ အိမ္ေထာင္က်ပနာနီကတ္ေတ။ ညီကဆင္းရဲေရ။ အစ္ကိုကခ်မ္းသာေရ။ တနိမွာ အစ္ကိုကေျပာေရ အေဝညီ..မင္းဆင္းရဲေရ ငါ့ပါးကေဖသာယူပနာလုပ္စား...မင္းအဆင္ေျပခါ ငါ့ကိုျပန္ပီး။ ေယခါညီက ေကာင္းေကာင္းေရအစ္ကို ယင္းပိုင္ဆိုေက ညီညီစီပြားေရးလုပ္လိုက္မည္။ အဆင္ေျပခါ အစ္ကိုပီးထားေရေဖသာကိုျပန္ပီးမည္။

ေနာက္ (၂) ႏွစ္ (၃) ႏွစ္ၾကာခါ..အစ္ကိုကဆင္းရဲလားေရ။ ညီကအစ္ကိုပီးေရ ေဖသာတိနန္႔ရင္းႏွီးပ်ာယ္အလုပ္လုပ္လို႔ ခ်မ္းသာလားခေရ။

ေယခါအစ္ကိုက သားေခ်တေယာက္ကိုလက္မွာဆြဲပ်ာယ္ ညီအိမ္ကိုအလည္လာေရ။
(ညီ)...... “ဇာကိစၥဟိလို႔လာပါလဲ အစ္ကိုႀကီး”
(အစ္ကို)..... “အေဝ ငါေကာင္းဆင္းေရလားခပ်ာလ္အဂု ေယဇုနန္႔..မင္းငါ့ပါးကယူလားေရေဖသာတိကိုတခ်က္ျပန္ပီး”
(ညီ).... “အစ္ကိုပါးကငါ....တခါလည္းမယူကား ေဖသာ”
(အစ္ကို).... “အေဝညီ မင္ငါ့ပါးယူလားေဖသာတိနန္႔လုပ္စားလို႔ အဆင္ေျပနီေရမလားဂု..ငါမွာစားစရာမဟိပ်ာယ္အဂု တခ်က္ေခ်ျပန္ပီးေဝ”
(ညီ)....... “အစ္ကိုမွာ ဇာမွာလဲအေထာက္ထား၊ သစ္သီျပႏိုင္ေကရလိမ့္မည္။ မဟုတ္ေကမပီးႏိုင္”
(အစ္ကို).... “အေဝညီ..မင္းနန္႔ငါႏွစ္ေယာက္သိစြာ ငါဇာသူ႕ကိုသက္သီထားရဖို႔လဲေဝ...ေအးေဝေကာင္းယင့္ ငါမွာသက္သီျပစရာကားမဟိ ငါသစၥာဆိုယင့္။ ေဒပတ္ဝန္းအတြင္းမွာဟိေရနတ္မင္းရို႕ရာ အသိဆံုးပါ။ အမွန္ရာ ငါ့ညီရာ ငါ့ပါးကေဖ့သာခ်ီးလားခစြာမွန္ေက အကၽြန္ေတာ္ေဖသာျပန္ရပါစီ။ (သားေခ်ကိုေကာက္ပနာ) မမွန္ဘဲနန္႔ အကၽြန္ေတာ္မုသားစကားဆိုေက ငါအခ်စ္ဆံုးသားေခ်စြာ ေက်ာက္ရုပ္ျဖစ္ပါစီ”

သူသစၥာျပဳၿပီးလို႔အဆံုးမွာ သူ႔သားေခ်စြာ ေက်ာက္ရုပ္ျဖစ္လားခလီေရ။
(သူမွန္နီယင့္နန္႔ ငါ့သားေခ်ဇာေၾကာင့္ေက်ာက္ရုပ္ျဖစ္လားခရလဲ စိတ္မွာေတြးပ်ာယ္ ) “ေလာကႀကီးမတရား..ေလာကႀကီးမတရား”...ေအာ္ပနာ...လူတိကိုရြံရြံနန္႔ သားေခ်ေက်ာက္ရုပ္ကိုကိုင္ပ်ာယ္ ေတာထြက္လီေရ။ စိတ္ညစ္ညစ္နန္႔ ေညာင္ပင္ႀကီးေအာက္မွာထိုင္နီခါ
သစ္ပင္ေစာင့္နတ္ အနားကေပၚလာပ်ာယ္... “အသင္လူသားဇာျဖစ္လဲ..ေကာင္းစိတ္ပ်က္နီေရကား” လို႔မီးေရ။
ေယခါ ယင္းလူက .....“ေအး...ေဒပိုင္ေဒပိုင္...အမွန္တရား အမွားတခုျဖစ္လားေရ”..ဆိုပ်ာယ္ အျဖစ္ပ်က္စံုကိုေျပာျပေရ။

ေယခါ ေညာင္ပင္ေစာင့္နတ္က... လူဆိုးတိနီေရအရပ္မွာ... နတ္ေကာင္းမနီႏိုင္...နတ္ဆိုးရာနီေရ။ ယင္းပိုင္နီရာမ်ိဳးမွာ သစၥာဆိုေက “အမွန္တရား အမွားတခု” ျဖစ္ဖို႔စြာေသခ်ာေရ အေမာင္လူသား။

ကနိခါ...“အမွန္တရားဖံုးကြယ္မရ” ဆိုေရစကားးလံုးကိုသံုးနီကတ္ေကလည္း တခါတရံ “အမွန္သည္အမွား” .. “အမွားသည္အမွန္” ျဖစ္လားစြာတိကို သတိျပဳမိကတ္ပါလိမ့္မည္။

အသွ်င္ (Ashun)

ႏွဳတ္ဆက္ခေရ ခ်စ္ေသာေအအမ္ပီ

ႏွဳတ္ဆက္ခေရ ခ်စ္ေသာေအအမ္ပီ
----------------------
ေယာင္လို႔ေတာင္က
မေတြးေတာမိခ
မင္းကိုႏွဳတ္ဆက္စကားဆိုမည္လို႔
တႀကိမ္တခါမွ်
အိမ္မက္ေတာင္မမက္ခ
မင္းကိုေဒပိုင္ခြဲခြါဝံ့ဖို႔လို႔ --။

မင္းကို ခ်စ္လိုက္ရစြာ
အရာရာ ပံုေအာလို႔
အိပ္ခ်ိန္ အလုပ္ခ်ိန္
က်န္ေရအခ်ိန္အားလံုး
မင္းအတြက္ငါပီးဆပ္ခစြာ
အခုအခါမွာေတာ့
သေဘာထားတင္းမာ
အာဏာသွ်င္ဆန္ဆန္
မင္းအဖအျပဳအမူေၾကာင့္
အနစ္နာခံမွဳကိုအရင္းခံ
ၾကာျမင့္စြာတည္ေဆာက္ခေရ
ငါရို႕ႏွစ္ေယာက္အခ်စ္
ပ်က္သုဥ္းရဖုိ႔ဗ်ာယ္ --။

မင္းနာမည္ကခန္႔ညားလို႔
လူတိုင္းကမင္းအပါးမွာ
အခစားဝင္နီကတ္စြာ
မင္းအဖကိုၾကိဳက္လို႔မဟုတ္။

ကမၻာ့ေထာင့္ေပါင္းစံုက
ကိုယ့္အမ်ဳိးကိုဆံုဆည္းပီးနုိင္လို႔
မင္းဘက္မွာ အႏြံတာခံနီစြာ
မင္းအဖသေဘာထားကို
ခြင့္လႊတ္လို႔မဟုတ္ --။

မင္းအဖရြာသူၾကီးက
ယမ္းေထာင့္ေသနတ္ကိုကိုင္
ရြာစဥ္လွည့္ေကလည္း
ေဒလူတိေၾကာက္စြာမဟုတ္
အသည္းႏွလံုးတုိင္းကို
လွဳပ္ခါနိုင္စြမ္းဟိေရ
မင္းကို မစြန္႔ခြါနုိင္လို႔
လူတုိုင္းက သည္းခံနီကတ္စြာ --။

မင္းအကူအညီနန္႔
စုတ္ျပတ္သတ္နီေရ
ငါရို႕ဆြီမ်ဳိးဘဝတိ
အိပ္ေမာက်နီေရ
ရခိုင့္လူ႔ေဘာင္ကို
ငါ ႏွဳိးထစီဖို႔လို႔
ရည္မွန္းခ်က္ တသီတတန္းနန္႔
အခုေတာ့
ညွာတာမွဳကင္းမဲ့ေရမင္းအဖက
ငါရို႕ႏွစ္ဦးၾကား
ခိုင္မာေရသံေယာဇဥ္ကို
ဘလိတ္ဓားပါးပါးေခ်နန္႔
သြီးအီးစြာျဖတ္ေတာက္ပစ္လိုက္ပ်ာယ္ --။

ငါသာလွ်င္ ငါသခင္
ငါလုပ္လွ်င္ အမွန္ထင္
သြီးနထင္ေရာက္နီေရ
မုတ္ဆိုးဖို အဖမ်ဳိးကိုမွ
ရတတ္ေတ မင္းအတြက္
ငါ ရင္နာမဆံုးခ်စ္သူ--။

မက္ခသမွ် အိပ္မက္
လီထဲမွာေပ်ာက္ကြယ္
ထားခသမွ်ရည္မွန္းခ်က္
စိတ္ကူးထဲမွာ ေပ်ာက္ဆံုး
မင္းအဖအနိုင္က်င့္မွဳတိ
ငါ သည္းမခံနုိင္ပ်ာယ္ ခ်စ္သူ --။

မင္းကိုရင္နင့္ေအာင္ခ်စ္ေကလည္း
မင္းအဖခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳေအာက္မွာ
ရုးန္းမထြက္နုိင္ေရမင္းအတြက္
ငါ.. ႏွဳတ္ဆက္စကားဆိုေရ
ခ်စ္ေသာ.. ခ်စ္ေသာ.. ေအအမ္ပီ --။

(မ်ိဳးျမတ္လင္း)

ဘာသာစကားတိ ေပ်ာက္ကြယ္လားနီရျခင္း

ဘာသာစကားတိ ေပ်ာက္ကြယ္လားနီရျခင္း
------------------------------
ကုလသမဂၢဌါနခြဲတခုျဖစ္ေတ ယိုင္ေက်းမွဳထိန္းသိမ္းေရ ေအဂ်င္စီ ယူနက္စကို (UNESCO) အဖြဲ႔က ကမၻာမွာ ေျပာဆိုသုံးစြဲနီကတ္ေတ ဘာသာစကားေပါင္း ေျခာက္ေထာင္ထဲက သုံးပုံတပုံစြာ မ်ိဳးတုံးဆိတ္သုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္လားဖို႔ အႏၱရာယ္နန္႔ ရင္ဆိုင္နီကတ္ရေရလို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလိုက္ပါေရ။ ေဒပိုင္ အၿခိမ္းေျခာက္ခံနီရေရ ဘာသာစကားႏွစ္ေထာင္ကို မေပ်ာက္ပ်က္လားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေယွာက္ဖို႔ အစိုးရပိုင္းဆိုင္ရာ တာ၀န္ယူလုပ္ေဆာင္မွဳတိ ဟိဖို႔လိုအပ္ေတပိုင္ လူတိကလည္း သူရုိ႕ဘာသာစကားတည္တံ့က်န္နီစီဖို႔ “ကိုယ့္ရုိ႕စကားကို ကိုယ္ရုိ႕ေျပာကတ္ျခင္း” ကို တန္ဖိုးထားဂုဏ္ယူကတ္ဖို႔ ေအယူနက္စကိုအဖြဲ႔ခ်ဴပ္က တိုက္တြန္းလိုက္ပါေရ။

ဘာသာစကားတခုနိဂုံးခ်ဴပ္သီဆုံးလားတိုင္း တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေရ ဓေလ့ထုံးတမ္းစိုင္လာယိုင္ေက်းမွဳအမြီအႏွစ္တိ မ်ိဳးဆက္တိနန္႔ရင္းပနာ စုေဆာင္းထိန္းသိမ္းလာကတ္ေတ အသိပညာ၊ ကဗ်ာစာပီဂီတ၊ သမိုင္းရုိးရာ၊ ဂႏၶ၀င္အႏုပညာ လက္ရာေကာင္းတိအားလုံး ဆုံးယံႈးလားကတ္ရေရလို႔ ေဒအဖြဲ႔ႀကီးက ေထာက္ျပေျပာဆိုပါသိမ့္ေရ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အလက္စကားျပည္နယ္၏မူရင္းဘာသာစကားကိုေျပာတတ္ေတ ေနာက္ဆုံးတေယာက္တည္းရာက်န္ေရ အသက္ ၈၉ ႏွစ္ ၀ါႀကီးမ အီးယာခ္ (Eyak) ကြယ္လြန္လားေရခါ ဘာသာစကားလည္း ကပ္ပါလားခရပါေရ။

ဘာသာေဗဒပညာသွ်င္အမ်ားစုက အခုလက္ဟိ ကမၻာ့ရြာထဲက ဘာသာစကားေျခာက္ေထာင္မွာ အနည္းဆုံးတ၀က္ေလာက္က သကၠရာဇ္ ၂၀၅၀ မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သီဆုံးလားႏိုင္ေရလို႔ ခန္႔မွန္းထားကတ္ပါေရ။ ဘာသာစကားတိ မ်ိဳးတုံးေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းေရ အယင္ခါထက္ႏွစ္ဆျမင့္ပါလတ္ပနာ ေအပုံစံအတိုင္းရွိဆက္ၿပီးေကလားနီေက အနာဂါတ္ကမၻာမွာ တဒါဇင္ႏွစ္ဒါဇင္ေလာက္ဘာသာစကားတိကရာ လႊမ္းမိုးခ်ဴပ္ကိုင္ထားနီလီဖို႔လို႔ သုံးသပ္ကတ္ပါေရ။ ေအခ်င့္ထက္ဆိုးေရ ပ်က္စီးဆုံးယွုံးမွဳႏွဳန္းျမင့္တက္လာျခင္းတိ ျဖစ္လာႏိုင္ပနာ ၉၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းေလာက္ ဘာသာစကားတိ သကၠရာဇ္ ၂၁၀၀ မွာ မ်ိဳးျပဳန္းလားျခင္းတိ ျဖစ္လာႏိုင္ေရလို႔ အၾကံျပဳေထာက္ျပေရ ဘာသာေဗဒပညာသွ်င္တိလည္း ဟိပါသိမ့္ေရ။ ေဒပိုင္ ၾကဳံတြိလာႏိုင္ေရ ဘာသာစကားတိေပ်ာက္ကြယ္လားနီျခင္း အၿခီအနီဆိုးကို တမ်ိဳးတဖုံျဖစ္လားေအာင္ေျပာင္းလဲလာစီဖို႔ လိမ္မာၿပီးေက ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္ႀကီးေရ သူရုိ႕ဘာသာစကားေပ်ာက္ပ်က္လားဖို႔စြာကို စိုးရိမ္ေရ လူမ်ိဳးတိက အခုအခ်ိန္ကပင္စပနာ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေျပာဆိုသုံးစြဲျခင္းတိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေယွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္လုပ္ျခင္းတိကို ေဆာင္ရြက္လားၿပီးေက အေကာင္းဆုံးအေျဖရွာလားႏိုင္ေရ ကိုယ္ရုိ႕ဘာသာစကားအႏၲရာယ္က်ေရာက္နီျခင္းက ကာကြယ္လားသင့္ေရလို႔ ပညာသွ်င္တိက တိုက္တြန္းထားပါေရ။

ခိုင္မာသန္စြမ္းေရ ဘာသာစကားတခုကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရဖို႔ဆိုေက စကားေျပာေရလူသစ္တိ စိုင္ဆက္မျပတ္ဟိနီျခင္းပင္ျဖစ္ပါေရ။ လက္ဟိလူႀကီးတိ ဇာေလာက္ပင္ ယင္းဘာသာစကားကို သုံးနီကတ္ပတ္စီ ေဒဘာသာစကားကို လက္ဆင့္ကမ္းပီးလားဖို႔ မ်ိဳးဆက္သစ္တိမဟိေက ေဒဘာသာစကား၏ကံၾကမၼာစြာ ေမွးမွိန္အေရာင္ႏြမ္းလားဖို႔စြာ က်ိန္းသီနီပါေရ။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နန္႔ခ်ီၿပီးေက ဘာသာစကားတခုတည္တံ့လာေကလည္း ေဒနိကာလမွာ အေခ်သူငယ္တိက ေဒဘာသာစကားသင္ယူျခင္းကို ရပ္ပစ္လိုက္စြာနန္႔ ေအဘာသာစကား နိဂုံးခ်ဴပ္လားဖို႔စြာပါပ်ာယ္။

လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ျခင္း၏ဂုဏ္အဂၤါလကၡဏာရပ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းနန္႔ ယိုင္ေက်းမွဳထြန္းကားလာျခင္းတိကို ဘာသာစကားကရာ ပုံေဖာ္ပီးႏိုင္ပါေရ။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးအဆင့္ဟိျခင္းကို ဘာသာစကားနန္႔ရာ တိုင္းတာႏိုင္ပါေရ။ ဘာသာစကားေပ်ာက္ကြယ္လားစြာနန္႔ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ျခင္း၏အႏွစ္သာရ တည္တံ့ရွင္သန္ျခင္းတိလည္း နိဂုံးခ်ဴပ္လားႏိုင္ပါေရ။

ဘာသာစကားတခု လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ပင္မသုံး ယုံးသုံးအနီအထားက ေပ်ာက္ကြယ္လားၿပီးခါမွ ယင္းလူမ်ိဳး၏ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ထိန္းသိမ္းမွဳနန္႔ ျပန္ၿပီးေက ႏိုင္ငံသုံးဘာသာစကားအျဖစ္ အသက္၀င္လာစြာတိလည္း ဟိပါသိမ့္ေရ။ ျပန္ရွင္ပါလတ္ေတ ဘာသာစကားတခုက အခုအစၥေရးႏိုင္ငံသား ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတိ ေျပာဆိုသုံးစြဲနီကတ္ေတ ေခတ္သစ္ ဟီဘရူး (Hebrew) ဘာသာစကားပင္ျဖစ္ပါေရ။ ေဒဘာသာစကားက ရာစုနန္႔ခ်ီပနာ လူမ်ိဳးသုံးႏိုင္ငံသုံးဘာသာစကားအဆင့္က ေပ်ာက္ကြယ္လားၿပီးေက ဘာသာေရးနန္႔ ပညာရပ္ဆိုင္ရာဘာသာစကားအျဖစ္ က်န္ဟိနီခပါေရ။ ယေကလည္း လားေရနီရာ ေရာက္ေတအရပ္နန္႔ နီေရတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးအသိုင္းအ၀ိုင္းတိက သူရုိ႕ဘာသာစကားကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေယွာက္လားၿပီးေက ၁၉ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေဒ ဟီဘရူးဘာသာကို အယ္လီဇာ ဘမ္ ေယဟူဒါ (Eliezer Ben-Yehuda) ၏ ဦးေဆာင္မွဳနန္႔ ပါလက္စတိုင္းေဒသမွာ ျပန္ပနာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတိေျပာဆိုေရစကားအျဖစ္ မိတ္ဆက္အသက္သြင္းလာႏိုင္ၿပီးေက အစၥေရးႏိုင္ငံထူေထာင္လာေရခါ ေက်ာင္းတိမွာသင္ၾကားပို႔ခ်ပနာ အဓိကပင္မ ဘုံယုံးသုံးဘာသာစကားတခုအျဖစ္ ျပဌါန္းႏိုင္ခစြာ ေအနိထက္ထိပင္ျဖစ္ပါေရ။

ရခိုင္ရုိ႕ဘာသာစကားကလည္းေသာ့ ေဒနိကာလမွာ မ်ိဳးတုံးေပ်ာက္ကြယ္လားဖို႔ စိုးရိမ္ရေရအဆင့္ကို ေရာက္ပါလတ္ပါေရ။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နန္႔ခ်ီပနာတည္တံ့လာေရ ေဒရခိုင္ရုိ႕ဘာသာစကား၊ စာပီနိဂုံးခ်ဴပ္လားစြာနန္႔ ရခိုင္လူမ်ိဳးလည္း ကမၻာ့ၿမီျပင္ထက္က ေပ်ာက္ကြယ္လားဖို႔စြာ က်ိန္းသီနီပါေရ။ ကိုယ္ရုိ႕ဘာသာစကားစာပီ မေပ်ာက္ပ်က္လားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေယွာက္ရဖို႔စြာက ရခိုင္သားတိုင္း၏ မြီးရာပါတာ၀န္၀တၱရားတခု ျဖစ္ပါလတ္ပါေရ။ ရခိုင္စကားကိုေျပာ ရခိုင္စာကိုရြီးလို႔ ရခိုင္ျဖစ္ျခင္းကိုဂုဏ္ယူကတ္ခါမွ အဖိုးအဖီးရုိ႕လက္ဆင့္ကမ္းပီးခေရ အမြီအႏွစ္ကို ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုးတန္ဖိုးထားရာေရာက္ပါဖို႔။ ေနာက္လာေနာက္သား မ်ိဳးဆက္သစ္တိကိုလည္း ရခိုင္ရုိ႕ကိုယ္ပိုင္ယိုင္ေက်းမွဳ အစိုင္အလာေကာင္းတိကို မွ်၀ီပီးလားႏိုင္ဖို႔ ကိုယ့္ရုိးရာစာပီကို ျမွင့္တင္လားပနာ သမိုင္းပီးတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္လားကတ္ပါမည္။

ခိုင္ေအာင္ေအာင္
(၀၄၊ ၀၇၊ ၂၀၀၉)

အမွန္တရားအတြက္

အမွန္တရားအတြက္
------------
ေမ်ာက္တိပိုင္ လူတိက
ျဖဳတ္ဦးေနွာက္နန္႔စိုင္းစားၿပီး
ႏြားပိုင္ ခိုင္းနီစြာကို
ေဒါင္းတိပိုင္ မာန္တက္ပနာ
တဆုပ္ေခ်စားနီရစြာနန္႔
မင္းရို႕ ခြီးတိပိုင္ ေၾကနပ္မနီက့ဲ --။

ငါရို႕တိ က်ီးကန္းပိုင္
အားအားတိုင္း အာနီစြာမဟုတ္
ခဲ၀ါပိုင္ ေကာက္က်စ္ၿပီး
က်ားပိုင္ ကိုက္နီလို႔
အမွန္တရားအတြက္
ယုန္တိပိုင္ ဆံုးျဖတ္စီခ်င္လို႔ရာ --။

ပုရြက္ဆိတ္ေခ်တိက
ဆင္တိကို အာခံစြာပိုင္ျဖစ္နီေကလည္း
အမွန္တရားတြက္ဆိုေက
ပိုးဖလံတိပိုင္ မီးဆိုေကလည္း တိုးဖို႔သိမ့္ --။

မင္းရို႕တိ ျခေသ့ၤပိုင္ေျခာက္ေကလည္း
စာေခ်တိပိုင္ ေၾကာက္လားဖို႔မထင္ကဲ့
ႄကြက္တိပိုင္ လူမ်ားစြာကိုမတရားယူပနာ
သွ်ိဳင့္တိပိုင္ ဝွက္စားၿပီး
ဝက္တိ္ပိုင္ အဆီဖုံးနီေရစြာ
မေျပာေကလည္း လူတိုင္းသိေရ --။

ျခင္တိပိုင္ သူမ်ားသြီးကိုစုပ္ၿပီး
ေၾကာင္တိပိုင္ ဇိမ္က်က်အိပ္ပနာ
ႃမီြတိပိုင္ ႃခီြနီကတ္လို႔
ပုရြက္ဆိတ္တိပိုင္ တနီကုန္လုပ္
လင္းဆြဲပိုင္ အိပ္နီရေရ ေဒလူတိက
အမွန္တရားအတြက္
မိုးဦးက်ဖားပူတိပိုင္ ေအာ္နီစြာကို
မင္းရို႕တိက
ၾကက္တိကိုသတ္စြာပိုင္
သတ္ဖို႔ဆုိေကလည္း မတတ္နိုင္ေဝး --။

(အမွန္တရားအတြက္)

Arakan Dolphin (ေက်ာက္ေတာ္)

တြင္းမွားႄကြက္ေခ်

္တြင္းမွားႄကြက္ေခ်
----------------------------
တြင္းမွား၀င္မိေရ ႄကြက္တေကာင္နန္႔တူေရမင္းကို..
ငါစကားတခြန္းေလာက္.. ေျပာခ်င္မိေရ..
မင္း Sign Inလုပ္ခါ..Burmese Meeting Point ထင္လို႔မ်ား..
မျမင္မကန္းနန္႔.. မွား၀င္မိစြာလာလို႔..
ႄကြက္ထဲမွာလည္း.. ႄကြက္စုတ္ဆိုစြာမွ..
မ်က္စိမွဳန္ေရ..ႄကြက္မ်ဳိးလို႔ ငါၾကားဖူးေရေ၀..
မင္းအနီနန္႔..ေနာက္တခါ..တြင္းမွားမ၀င္ဖို႔..
ငါရို႔၏မ်က္စိတိကို.. အဆိပ္သင့္နီေရ ျမန္မာစာသားတိနန္႔...အဆိပ္မခတ္ဖို႔...
မင္းအနီနန္႔.. ေနာက္တခါ..အိမ္မွားမ၀င္ဖို႔...
ငါရို႔၏ႏွလံုးအိမ္ကို.. သြီးဆိုးသြီးပုတ္တိနန္႔..မညစ္ပတ္စီဖို႔...
မင္းအနီနန္႔..ပုပ္ေဟာင္နီေရ..ျမန္မာတိ၏...ေပါ့ပ်က္ပ်က္စကားလံုးတိကို...
ငါရို႔၏မိသားစုအသိုက္အျမံဳ.. ႏြီးထြီးေရကမၻာထဲကို..ေဆာင္ယူမလာဖို႔..
မင္းအနီနန္႔...ေလာက္က်နီေရ..ျမန္မာငပိရည္တခြက္ကို မကိုင္ေဆာင္လာဖို႔...
ငါရို႔၏မ်ဳိးဆက္သစ္တိ..ရွင္သန္ေရနီရာကို...ငပိနံ႔နန္႔မပုတ္ေဟာင္စီဖို႔..
မင္းအနီနန္႔..မ်ဳိးမစစ္ေတ...လကၡဏာတိကိုထုတ္ပ်ာယ္မျပဖို႔..
ငါရို႔၏ရြီေရာင္မ်ဳိးဆက္ေခ်တိကို...ကၽြန္ဇာတ္တခါထပ္မသြင္းဖို႔..
မင္းအနီနန္႔...မင္းေယာက္ဖကို..ေနာက္တခါၾကက္ဥမတိုက္ဖို႔..
ငါရို႔ဘိုးဘီးတိ၏...အစိုင္အလာျမင့္မားေရ..စာပီကိုမေစာ္ကားဖို႔..
မင္းအနီနန္႔..ေနာက္တခါ....ရကၡိတရို႕အလင္းအိမ္ထဲ...
မျမင္မစမ္းနန္႔..တြင္းမွား၀င္မလာဖို႔..
ငါေတာင္းပန္ခ်င္ေရေ၀..ႄကြက္ေခ်....။

(ေယာက္ဖကို ၾကက္ဥတိုက္ေတလူတိအတြက္)

(Do or Die) (သီေကသီ ရွင္ေကရွင္)

မမိနိုင္သူရို႕၏ႀကိမ္းဝါးသံ

မမိနိုင္သူရို႕၏ႀကိမ္းဝါးသံ
----------------
ကိုယ္ၿမီကိုယ္စိုး ၊ ဂုဏ္ေရာင္မိုးထိ
တန္းခိုးသွ်ိန္ဝါ ၊ ထြန္းေတာက္သာခါ
ငါရို႕ျပည္မွာကား --၊၊

ဘားဘူဟိယင့္ ဆန္ဟိယင့္
ဒိုင္းကီ်ဟိယင့္ ရီဟိယင့္
စကားရိွလာ ၊ တြင္လီပါသည္
ငါရို႕ၿမီမွာ ၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းတာရိုး
ၿမီလႊာဆီနွစ္ ၊ ေလးျဖာျမစ္ကမ္း
ျဖစ္္ထြန္းသီးနံွ ၊ ပိုလွ်ံစပါး
စားမကုန္ထိ ၊ လွဴပါဘိလည္း
ျပည့္လွ်က္ရို္င္က်ီ ၊ မေလွ်ာ့လီခ
အီးခ်မ္းေပ်ာ္စံ ၊ ကီ်းငွက္သံျမဴး
သာယာက်ဳးယင့္ ၊ အသွ်င့္ျပည္ရြာ
ခ်မ္းျမသာစြ ၊ ဓညတြင္လီ
လျခမ္းၿမီတည္း ၊ ဘုမိၼနက္သံျမီ၊၊

ေပ်ာက္ဆံုးနိုင္ငံ ၊ သူ႕ထံလက္ေအာက္
ေရာင္ဝါေပ်ာက္လို႔ ၊ ကြ်န္ျဖစ္ေရာက္ခါ
ငါရို႕ျပည္မွာကား ---၊၊

အာဏာဓားမိုး ၊ ခ်င္တိုင္းဆိုးလွ်က္
အုပ္စိုးျပည္ရြာ ၊ ဖိနိွပ္ကာလွ်င္
ဝမ္းစာျပည္ထြက္ ၊ ျပည့္သီြးသက္ကို
အဓမၼယူငွင္ ၊ ရပ္ျခားတင္ပို႔
ကုန္စင္ကီ်ေမွာက္ ၊ ဒုကၡေရာက္လူ
ဖျပည္သူမွာ ၊ ဝမ္းစာမဖံု
မလံုဝမ္းရီး ၊ အငတ္ဖီးဆိုက္
ကပ္ႀကီးျဖစ္က ၊ လမ္းမထြက္ပ်ာယ္
အသက္မငဲ့ ၊ စိတ္ေပါက္ကဲြေက
“ဆန္ခဲြမစား ရခိုင္သား” လို႔
ၾကားလီမိုးယံ ၊ ေႄကြးေၾကာ္သံလႊင့္
ဆႏၵျပလူ ၊ ဖျပည္သူကို
ေစာျဖဴရခိုင္ ၊ မခိုင္မ်ဳိးဖ်က္
အာဏာမက္လွ်က္ ၊ ေလာက္ထြက္အသား
ေဖာက္ျပားသစၥာ ၊ ညွာတာမငဲ့
ေျပာင္း၀ထဲမွာ ၊ သူရဲေကာင္းသီြး
ၿမီမွာစီးက် ၊ မ်ားလွဝဇိန္
ၿမီခသီဆံုး ၊ (၁၃) ၾသဂုတ္
မိ်ဳးျပဳတ္သတ္ပဲြ ၊ လူစိတ္မဲ့လွ်က္
နယ္ခဲ်႕ရို႕ထံုး ၊ သူရို႕သံုးခ
ထိုနိရက္ကို
ဇာတြင္မိနိုုင္ပါမည္နည္း --၊၊

(သွ်င္စိုး)
လာဖို႔ (၁၃) ၾသဂုတ္အတြက္...။

မိုင္တိုင္အမွတ္ ( ၂၃ )

မိုင္တိုင္အမွတ္ ( ၂၃ )
----------------
တႏွစ္ၿပီးတနွစ္
ကုန္ဆံုးခပ်ာယ္
ရင့္က်က္မႈသို႔
ဦးတည္လွ်က္ --။

တစတစနန္႔
ဘ၀ကို ရင္ဆိုင္ဖို႔နီးလာပ်ာယ္
တခုကိုလည္း
မမႈမိပါေလ --။

တုန္လႈပ္မိေကေတာင္
ဘ၀မွာ
သံုးပံုတပံုကို
ေက်ာ္လြန္ခပါပ်ာယ္ --။

လဲက်ေက
ျပန္ထလိုက္
၀မ္းနည္းေက
ငိုကီြ်းလိုက္နန္႔
စိန္ေခၚမႈတိကလည္း
ဆီးႀကိဳနီလို႔
မွားလားေက
ကဲ့ရဲ့မႈတိက
ေစာင့္နီလို႔ --။

လူငယ္အားမာန္တိက
ကူညီပါလိမ့္မည္
ေအာင္ျမင္မႈက
လက္တကမ္းမွာ --။

ခရီးရွည္တိ ထြက္ရေရအခါ ကားလမ္းတဖက္တခ်က္မွာဟိေရ ... ေရာက္နီေရ ခရီးအကြာအ၀ီးကို ျပနီေရ မိုင္တိုင္တိကို တိြရတတ္ပါေရ....... လူတိရွင္သန္နီရသမွ်ကာလပတ္လံုးကိုရာ ခရီးရွည္တခုနန္႔ တင္စားဖို႔ဆိုေက အခု အကၽြန္ေရာက္ဖို႔ နီရာက မုိင္တိုင္အမွတ္ (၂၃).....။

ႏွင္းပန္း (Nhun Pan)

ေမာ္ဒန္ေတာ္လွန္ေရး

ေမာ္ဒန္ေတာ္လွန္ေရး
-------------
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ ဇိမ္ခန္းထဲက
ထြက္က်လာေရ
ရခိုင္ျပည္ေတာ္လွန္ေရး
ဘီယာပုလင္းထဲေရာက္ပနာ
ေပ်ာက္လားခရေရ --။

ကရင္ၿမီေတာစခန္းမွာ
ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္
ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ ၀ါးဒုတ္ခ်ိဳးစားလာေရ
ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္တေယာက္
ညဇာက ျခင္ကိုက္လို႔
သီက်လားခေရ --။

“ဒိုနာတိလည္း
အယင္ပိုင္မဟုတ္ပ်ာယ္
ျပည္ထဲကိုရာ လားခ်င္နီကတ္ေတ
ေတာ္လွန္ေရးကို လုပ္စားရစြာ
ကေကာင္းမလြယ္လိုက္ပ်ာယ္
ေဒလမွာ အျမတ္မက်န္ပါေထာ”
ထာ၀ရဥကၠဌ ခိုင္ဆယ္ခိုင္ ေျပာေရ
ရင္ဖြင့္စကား
ၾကားရစြာ
ထြက္လာေရ ခ်ီးတိပါ
ဖင္ထဲကို ျပန္၀င္လားခေရ --။၊

မၾကား၀ံ့ မျမင္သာ
မ်က္စိပါလို႔ရာ ဖတ္လိုက္ရေရ
ဖဲသာတမတ္ လူသုံးေယာက္နန္႔
ရခိုင္စစ္တပ္က
နက္ဖန္ခါ ရခိုင္ျပည္ကို
၀င္သိမ္းပါဖို႔လတ္ --။

ခိုင္မုန္တိုင္း (ငရဲျပည္)

ဒိုနာ (Donor) = အလွဴသွ်င္

ရခိုင္ဗီဒီယို အခ်စ္ဇာတ္လမ္း

ရခိုင္ဗီဒီယို အခ်စ္ဇာတ္လမ္း
------------------
ေမာင္သာဘန္း ေမာင္သာဘန္း
ပုလင္းတလုံးနန္႔ ေမာင္သာဘန္း
ေမာင္သာဘန္းက ေက်ာင္းဆရာ
ပုလင္းကိုင္လို႔ ေက်ာင္းကိုလာ
ေက်ာင္းဆရာမ မသာလွ
ေမာင္သာဘန္းကို ခ်စ္မ၀
အမိအဖက သေဘာမတူ
မသာလွကို ဆူ --။၊

ျမန္မာစစ္ခြီး ေမာင္ဗခ်ီး
ေဒၾကားထဲမွာ ဒုကၡပီး --။

ဖက္ခြက္စား ေမာင္ေလွ်ာက္သား
မသာလွကို ဆြဲလားယမ္းလား --။

ေမာင္သာဘန္းလည္း မနီႏိုင္
သူငယ္ခ်င္းတိကို တိုင္
သူငယ္ခ်င္းတိ လူကိုစု
ခိုးၿပီးကတ္ဖို႔ အၾကံျပဳ --။

စနီနိညဥ့္ လျပည့္ည
ခိုးရာလိုက္ေတ မသာလွ --။၊

သူၾကိဳက္ကိုယ္ခ်စ္ လင္မယားျဖစ္
ေဒခ်င့္စြာ မိတၱာစစ္ --။

ေမာင္သာဘန္းနန္႔ မသာလွ
ဘ၀တခုကို ေဒမွာစ
အမ်ိဳးသီလ ႏွစ္ဌါန
ေအခ်င့္စြာ ရခိုင္ရုိ ့အလွ --။

ေမာင္သာဘန္း (ရခိုင္ျပည္)

ရခိုင္သမျဖဴမေခ် ရခိုင္စာကိုရြီးကတ္မည္

ရခိုင္သမျဖဴမေခ် ရခိုင္စာကိုရြီးကတ္မည္
-------------------------
(မေခ်)
ရခိုင္သမျဖစ္ၿပီးေက
ရခိုင္ပိုင္ မရြီးေက
ကိုယ့္အမိအဖကို ေစာ္ကား
ကိုယ့္စြာကိုယ္လည္း သိကၡာခ်စြာနန္႔
တူနီဖို႔ေယ --။

ရခိုင္ေတးျခင္းတိနားေထာင္
ရခိုင္ကဗ်ာတိကိုဖတ္
ရခိုင္၀တၳဳတိကိုခံစား
ရခိုင္သမႏွလုံးသားနန္႔
ရခိုင္သားကို ခ်စ္တတ္ခါမွရာ
အမ်ိဳးသီလႏွစ္ဌါနကို
ျပည့္၀မ႑ိဳင္ ေစာင့္ထိန္းႏိုင္ဖို႔ေယ --။


ကိုယ့္စကားကို ကိုယ္မေလးစား
ကိုယ့္စာပီကို ကိုယ္မသိ
ကိုယ့္ဘ၀ကို ကိုယ္မျမင္
ကိုယ့္သိကၡာကို ကိုယ္အသိအမွတ္မျပဳ
ကိုယ့္အတြင္းစိတ္ကို ကိုယ္မေလ့လာေက
လူျဖစ္ျခင္းအရသာ
ဇာလွ်ာနန္႔လားပနာ
ျမည္းၾကည့္ဖို႔လဲ --။

(ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေစာင့္ ဘီလူး)

အိုအမိသွ်င္

အိုအမိသွ်င္
---------
သတင္းတိမ္ဖ်ား ဘံုးဆင့္ျမင့္ေအာက္
အမိစံရိပ္ ဓညေခတ္ႏွင့္
ေခတ္ေလးဆက္က ေရႊထီးေဆာင္းခ်ိန္
လူမျဖစ္ေတ ငါ ရခိုင္သူ
အမိအပါး ကဗ်ာရတု
သာျခင္းေတးဖြဲ႕ စာေလာက္ေဆာင္ကို
သီကံုးဖြဲ႕လို ဆက္သေရသူ
ငါမျဖစ္ခ --။

တိမ္ညိဳဖံုးလို႔ လေရာင္ကြယ္ေပ်ာက္
ရာဟုမ်ိဳေက အမိငိုသံ
ၿမိဳ႕ရွိၿမိဳ႕ေနာက္ ရင္စည္တီးပ်ာယ္
လိုင္စင္းခံခ်ိန္ ဓါးရင္းကိုကိုင္
အမိရွိက ရပ္ေစာက္မတ္မတ္
ငါမဟိခ --။

ဂုဏ္သိမ္ညိဳးႏြမ္း မ်က္ႏွာမြဲမ
အမိပါးမွာ အမွဴးအေကၽြး
ၿခီဆုပ္လက္ႏွယ္ ဦးေခါင္းကေခၽြး
ၿခီမက်ေအာင္ ငါမေဆာင္ခ --။

သမိုင္းဆိုေရ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႄကြင္း
စာမ်က္နွာထက္ ကၽြန္မအျဖစ္
အမိဘ၀ ဆံျဖဴဖားလား
ရုပ္အိုႄကြင္းက မာန္ကုန္ယြင္းလို႔
လွဲၿပိဳက်ခ်ိန္ အမိအပါး
ငါမဟိခ --။

ေဖးကူအမွီ ေက်ာက္တိုင္အျဖစ္
အစိုင္စစ္ကို တည့္ကူမတ္သူ
အမြီဆက္ဖို႔ ငါရခိုင္ဟု
ေတာ္လွန္ရဲသူ ငါမျဖစ္ခ --။

သမုဒၵရာ ၀မ္းတထြာေအာက္
လက္ပစ္ကူးလို႔ ကၽြန္စာတတ္ၿပီး
ႀကီးလာျပင္းလာ ဤရခိုင္သူ
အမိရုပ္ႄကြင္း အုတ္ဂူေဟာင္းေတာင္
မေရာက္ဖူးသူ အိမ္ၿပိဳေအာက္က
အနင္းဖတ္ခံ သမီးမြဲမွာ
ပညာယုတ္လတ္ နန္းသစ္ျမန္းကို
အမိအတြက္ အိမ္မက္နန္႔ပင္
မေဆာက္နုိင္ခ --။

ေဒသမီးေခ် ဘုေမႀကီးေလ
အမိ၀တ္ဖို႔ ႀကိဳးႀကီးခ်ိတ္ကို
ရက္လို႔ထားမယ္ အမိစားဖို႔
ဖြယ္ရာမ်ိဳးစံု ခ်က္လို႔ထားမည္
အမိအတြက္ နန္းရင္ျပင္မွာ
ပန္းစံုပန္းလွ ပန္းဥယာဥ္ကို
ကိုယ္တိုင္စိုက္လို႔ထားပါမည္ --။

အိုအမိသွ်င္ အခ်ိန္ေႏွာင္းမွာ
လူျဖစ္လာေရ ေဒအမိုက္မ
ရခိုင္သူက ေက်ာက္ပံုၾကားမွာ
ျမစ္ဖ်ားေခ်မွာ အမိကိုတ
အမိျပန္လာ လြမ္းစာဖြဲ႕လို႔
ငိုျခင္းစီပ်ာယ္ ငိုျခင္းရြီးေက
အမိ၀ိညာဥ္္ နန္းရာေဒါင့္က
လိပ္ျပာျပန္ကပ္ ကုန္းရုန္းထပ်ာယ္
အမိအသက္ သီြးေၾကာတုိင္းမွာ
ျပန္းျပန္းႀကီးတုန္ နလံုးခုန္ေက
အမိျပန္ထနုိင္ပါစီ --။

ေစာစစ္ (ေဒ၀ီ)
၂၉.၇.၂၀၀၉

တိုးတက္သာယာ ၿပည္ရကၡာ

တိုးတက္သာယာ ၿပည္ရကၡာ
------------------
ရခိုင္ၿပည္သာယာ
စားစရာမဟိ
တပူမွာ ႏွစ္ပူထပ္ေတ
မီးရီလည္းမဟိ --။

ရခိုင္ၿပည္သာယာ
ဝတ္စရာမဟိ
ခ်မ္းလိုက္ေတ ခခိုက္တုန္ေကလည္း
ခ်ံဳဖို႔ ပဆိုးမဟိ --။

ရခိုင္ၿပည္သာယာ
ႏႈိင္းယွဥ္စရာမဟိ
ေျပာေရခါ ရခိုင္စကား
႐ြီးလိုက္ေက ပထြီးဘားကအငွါး --။

ရခိုင္ၿပည္သာယာ
လယ္ယာၿမီေပါ
ထြန္စရာ ၿမီမဟိေက
တိုင္းတပါးကိုလား --။

ရခိုင္ၿပည္သာယာ
လမ္းတိကေကာင္း
ဝမ္းပူမ ကားႏွင့္လားေက
လမ္းမွာထြက္က်ဖုိ႔ --။

ရခိုင္ၿပည္သာယာ
ၾကည့္ကတ္ပါဖိ
ႏွစ္ႏွစ္ရာေက်ာ္ ကၽြန္ဘဝမွာ
ခြီးထက္ညွက္ေတ --။

ပန္းဇင္းေဂါင္းေပ်ာင္(အေနာက္႐ိုးမ)
(၂၀-၇-၂၀၀၉)

ဥပပတၱိ (သို႔) စကၤာပူ ပါတိတ္

ဥပပတၱိ (သို႔) စကၤာပူ ပါတိတ္
--------------------
ကမၻာေက်ာ္ Face book က
ငါ့စာမ်က္ႏွာကို လာဆုတ္စြာ
တခါလည္း မၾကားဖူးကာ
စာတမ်က္ႏွာ အက်ိဳး
မင္း တန္ဖိုးျဖတ္ႏိုင္လို႔လား --။

ငါ့အမ်ိဳးနာမည္
ေခါင္းစဥ္မွာတတ္ထားလို႔
ေဒနီရာမွာ လာစုစြာ
မင္းအျပဳအမူကို
ႀကိဳက္လို႔ လာစြာမဟုတ္ --။

အမ်ိဳးကိုခ်စ္ေတလူတိနန္႔
အဖရခိုင္ျပည္
က်န္းမာခ်မ္းသာဖို႔ရာ
ငါဆုေတာင္းေရ --။

က်ီးအာသီးနန္႔တူေရ
ဖန္တီးသွ်င္ ဘုရားသခင္လိုလို
ဘဝင္ျမင့္နီလို႔
က်န္းမာပါစီ ငါတခါလည္း
ဆုေတာင္းအမွ်မဝီပ်ာယ္ --။

ကိုယ့္စြာကိုယ္
ဖန္တီးသွ်င္ ေက်းဇူးသွ်င္
ေက်းပင္ႀကီးေပါက္ပိုင္တြိေက
ေက်းဇူးသွ်င္အသိနန္႔
ေက်းစြပ္သွ်င္မျဖစ္ေအာင္နီကတ္ --။

အိမ္တေဆာင္ေဆာက္တတ္တိုင္း
ေတာ္ေရလို႔ မထင္ကဲ့
အခစားလက္သမား
အဆင့္ေလာက္ရာဟိေရ
အာဂႏၶဳလာမွ အိမ္သာယာေရ
လာလူကို ႀကိဳးခ်ိဳင္လို႔သတ္ေက
မင္းအိမ္ ဇရပ္နန္႔တူနီယာ --။

ဖုန္းႀကီးကို စာခ်
မီးေက်ာင္းကို ရီးကင္းျပ
ဗလ ဗလ ဗလ
ခဏ ခဏ ခဏ လာမေျပာကဲ့
ဘာသာျပန္ (plagiarism) အေခ်ဝတၳဳတပုဒ္နန္႔
ဆရာႀကီးလာမလုပ္ကဲ့ပလင္ --။

မိတၱာ ဂရုဏာ
မုဒိတာ ဥေပကၡာ
ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါး
ပြါးမ်ားမနာယူလွ်င္
စကၤာပူ ပါတိတ္တအုပ္
အၿမဲဝဋ္လို႔ ဥပပတၱိဘဝနန္႔
ဟန္လုပ္နီရလိမ့္မည္ --။

(ေမာင္လွေက်ာ္)

ေသာင္ရင္းျမစ္ (သို႔မဟုတ္) ရကၡရိုးမ ငိုသံ

ေသာင္ရင္းျမစ္ (သို႔မဟုတ္) ရကၡရိုးမ ငိုသံ
------------------------

ေသာင္းရင္းျမစ္ တဖက္ကမ္း
အင္းဖက္နန္႔ တဲစခန္းေခ်မွာ
တခါက ရယ္သံေခ်တိညံလို႔
ထမင္းလက္ဆံုစားခဖူးေရ --။

(AK) ကို ေမာင္းတင္ပနာ
မ်က္လံုးကိုဖြင့္ နားကိုစြင့္လို႔
စခန္းနံေဘးမွာ ကင္းေစာင့္နီေရ
ရဲေဘာ္ ေမာင္ေခ်ကို
ကမၻာေလာက္ ေလးစားမိခယင့္ --။

ရခိုင္သမကို မျမင္ဖူးစြာၾကာလို႔
တခ်က္ေခ်ေလာက္ ေငးၾကည့္မိခေက
ခြင့္လြတ္နိုင္ပါဖို႔လား “မမ” လတ္ --။

ယဥ္ေက်းေရ ေမာင္ေခ်စကား ၾကားရစြာ
အမ်ိဳးေစာင့္ေရ ရခိုင္သားဂုဏ္ကို
တဆင့္တိုးလို႔ ျမင့္လားစီပါေရ --။

ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးရဖို႔
အေရးႀကီးနီေရ အခ်ိန္မွာ
မေတာ္တဆ အေၾကာင္းမလွလို႔
တခ်က္ သီက်လားခေက
မ်က္ရည္ေခ်ာင္း မစီးစီခ်င္လို႔
ရခိုင္သမကို ရည္းစားမထားခ်င္ပါလတ္ --။

ေအာ္...မ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္ ေမာင္ေခ်
မင္းေျပာေရ စကားတိက
အတိတ္နမိတ္နန္႔ ေျပာခစြာလားေယ
အခုဆိုေက မင္းအရိပ္နန္႔ မင္းအသံ
ပဲ့တင္သံတိ ညံလို႔
တရုန္းရုန္းစီးနီေရ ေသာင္းရင္းျမစ္လည္း
မင္းကိုလြမ္းလို႔ ငိုနီပ်ာယ္
ထို...အ၀ီးႀကီးမွာ က်န္ခေရ
ရကၡရိုးမႀကီးလည္း...ငိုနီပ်ာယ္..ေမာင္ေခ် --။

က်ဆံုးလားခေရ ရဲေဘာ္ေခ်ကို ဂုဏ္ျပဳယင္းနန္႔...။

(မမေခ်)

လူ

လူ
----

ႏြားကို
သနားစြာလည္းလူ
စားစြာလည္းလူ --။

လူ
သူမ်ားကို တရားျပပ်ာယ္
ကိုယ္တိုင္က်
ဘုရားတသူ --။

လူ
အညမညတရားကို လက္ကိုင္ထားပ်ာယ္
ပဋိပကၡႏွင့္ မိတ္ဖဲြ႕သူ --။

လူ
တရားသူႀကီးလုပ္ပ်ာယ္
လာဘ္စားသူ --။

လူ
ဘုရားတကာရာထူးႏွင့္
မယားတဏွာရူးသူ --။

လူ
ေအဆူ
အမွန္လူရာမနား --။

(သာလွဦး)

ျခံစည္းရိုးၾကားက ရင္ကဲြနာ

ျခံစည္းရိုးၾကားက ရင္ကဲြနာ (ျဖစ္ရပ္မွန္ ၀တၳဳတို)

ဆူဆူသည္ ခမီးမေခ်တေယာက္ျဖစ္သည္။ အသက္ (၁၇) ႏွစ္အရြယ္ တရြာလံုးတြင္ အလွဆံုးကြမ္းေတာင္ကိုင္ျဖစ္သည္။ အသက္ကလည္းငယ္ အသားကလည္းေဖြး ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းလြန္းလို႔ သူမကို တရြာလံုးလူပ်ိဳမ်ားက ၀ိုင္းပိုးကတ္သည္။ သူမရို႕ရန္ေအာင္ျမင္ရြာမွာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ေျမာက္ပိုင္း တုိက္နယ္ကၽြန္းရြာျဖစ္ေသာ ႀကိမ္ေခ်ာင္းႏွင့္ မလွမ္းမကမ္းတြင္ဟိသည္။ ယင္းရြာတြင္ ရခိုင္၊ ခမီး၊ ဒိုင္းနက္၊ သက္လူမ်ိဳးအားလံုး ေရာႃပြမ္းနီထုိင္ၿပီး အိမ္ေခါင္ေပၚ (၁၂၀) ေက်ာ္ဟိသည္။ ရြာသားအားလံုး အဓိက လယ္လုပ္ကိုင္စားေသာက္သည္။ ဆူဆူမိဖမ်ားလည္း ေတာင္ယာလုပ္သည္။ ဆူဆူတြင္ သူ႔အထက္က ေအးမတေယာက္၊ ေမာင္တေယာက္ဟိသည္။ သူမ ေလးတန္းအထိ စာသင္ခၿပီး မူလတန္းၿပီးသည္ႏွင့္ စာဆက္မသင္ႏိုင္ဘဲ ေက်ာင္းထြက္လွ်က္ အိမ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ကူညီလုပ္ကိုင္နီသူျဖစ္သည္။

ဆူဆူရို႕ရန္ေအာင္ျမင္ရြာသည္ အင္တန္ေလာက္ေခ်ာင္က်လို႔ ဖက္ခြက္စစ္သားတိ တခါတရီေရာက္လာစြာကလြဲလို႔ ရက္ၾကာၾကာ တည္းခိုနီထိုင္ေလ့မဟိပါ။ ယင္းပိုင္ ဖက္ခြက္တိ အေရာက္အေပါက္နည္းလို႔ တရြာလံုးမွာ အလွဆံုးဆူဆူစြာ အပ်ိဳေဖာ္၀င္စမွာ ျမန္မာစက္ကြင္းထဲက လြတ္ကင္းနီခပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရမၼက္သားဖက္ခြက္စက္ကြင္းကို ေကာင္းေကာင္းၾကာၾကာ မေယွာင္ႏိုင္လိုက္ပါ။

---------------
တနိ

၂၀၀၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ေနာက္ဆံုးပါတ္ထဲက တနိျဖစ္သည္။ ယင္းနိမွာ ဘီအီးလို႔ေခၚေသာ စစ္ၿမီျပင္အင္ဂ်င္နီယာတပ္ရင္းက တပ္စုတစု ျခံစည္းရိုးစီမံကိန္းအတြက္ ဆူဆူရို႕ရန္ေအာင္ျမင္ရြာသို႔ ေရာက္ပါလတ္သည္။ ျမန္မာစစ္သားမ်ား၏ "အိမ္ႀကီးႀကီး၊ ရီတြင္းနီးနီး၊ ဖင္ႀကီးႀကီး" ဆိုေသာေဆာင္ပုဒ္အတိုင္း အခ်က္သံုးခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ဆူဆူရို႕အိမ္ေဘးနားက အိမ္ႀကီးတေဆာင္ကို သိမ္း၍စခန္းခ်သည္။ စခန္းခ်လို႔ ေကာင္းေကာင္းမၾကာလိုက္ ျမန္မာနည္းျမန္မာ့ဟန္အတိုင္း "အေမတို႔
အေဖတို႔ ေနေကာင္းၾကပါသလား" ဆိုၿပီးသနာ စစ္သားအုပ္စုတစု ဆူဆူရို႕အိမ္သို႔ ေပါက္ခ်လာလတ္သည္။ ဆူဆူကိုျမင္သည္ႏွင့္ စစ္သားတိစြာ အေၾကာင္းမဟိအေၾကာင္းရွာၿပီး ဆူဆူအမိႏွင့္အဖကို ရေရနည္းျဖင့္ ၀င္ေရာသည္။ ဆူဆူအမိအဖမ်ားကလည္း ေတာသူေတာင္သားတိျဖစ္လို႔ ေစတနာေကာင္းစြာကတဖက္၊ ဖက္ခြက္တိကိုေၾကာက္သည္ကတဖက္ အိမ္မွာဟိေရ ေျပာင္းဖူးအစ နပ်ိဳးသီးအဆံုး ဟိဟိသမွ်ကို ဖက္ခြက္တိကို ဧည့္ခံခြမ့္ေကၽြးရသည္။ ဖက္ခြက္တိကလည္း ျပန္ဖို႔မိပ်ာ ဆူဆူအိမ္မွာ ႏွာမႊမ္ၿပီးသနာ တပ်င္းတီးကတ္ပါသည္။ ေကၽြးသမွ်ကို ျမန္မာ့ပရိယာယ္ျဖင့္ "အားနာစရာႀကီး မလုပ္ပါနဲ႔၊ မလုပ္ပါနဲ႔" ဆိုပ်ာ မ်ိဳဆို႔ကတ္သည္မွာ အငတ္တိုင္းျပည္ကလာေသာလူမ်ား အတိုင္းျဖစ္သည္။ ဆူဆူတေယာက္ ထမင္းခ်က္ခန္းႏွင့္ အိမ္ရိွဒန္ခံ ၀င္လိုက္ထြက္လိုက္ အစာခြမ့္ေကၽြးနီရခါ တဏွာစိတ္ျဖင့္ သူ႔မေနာက္ဖက္ကို ရႈစားေတာ္မူနီေသာ ျမန္မာစစ္သားတေယာက္ႏွင့္ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုမိပါသည္။ ယင္းျမန္မာစစ္သား၏တဏွာအၾကည့္ကို အတြိအၾကံဳမဟိေသာ ဆူဆူအဖို႔ ဇာခံႏိုင္ဖို႔လဲ။ စစ္သားတိျပန္လားေသာခါ လက္ယားေရပိုင္ ခံစားရသည္။

----------------------
ေနာက္နိမိုးလင္းေသာအခါ ရြာထဲက မင္းကၽြန္ပ်ိဳႏွစ္ေယာက္ ဆူဆူဘက္သို႔ုေပါက္ခ်လာၿပီး စာတေစာင္လာပီးသည္။ "နင္ရို႕အိမ္ကို ညကလာလည္ခေရ "တပ္ၾကပ္ေက်ာ္သက္" ဘားကစာ။ ညကလာခေရ စစ္သားတိထဲက ဆရာေခ်ေက်ာ္သက္ကို နင္မွတ္မိေရမလား" ဆိုၿပီးလွ်င္ စာပီးၿပီး ထြက္လားခကတ္သည္။ စာကိုဖတ္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ "သိပ္ခ်စ္မိသြားၿပီ ညီမေလးရယ္" ဆိုသည့္စကားႏွင့္ ဆူဆူကို ျမင္ျမင္ခ်င္း ခ်စ္မိရင္ခုန္မိေၾကာင္း၊ ဆူဆူပိုင္လွေရ မမေခ်မ်ိဳး ရခိုင္မွာတာ၀န္ထမ္းေဆာင္နီေရ (၅) ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ မတြိဖူး၊ မျမင္ဖူးေၾကာင္း၊ စာမ်က္နာ (၂) မ်က္နာေက်ာ္ ငါးသေလာက္ခၽြဲ ခၽြဲထားသည္။ စာကိုဖတ္ၿပီးသည္ႏွင့္ ဆူဆူစိတ္တိ ငါးသေလာက္ၿမႇံဳးမိလားခရပါသည္။

------------------
ေနာက္တနိ ဆူဆူရို႕အိမ္ကို ေက်ာ္သက္က ေသနတ္ေခ်လြယ္ၿပီးသနာ ေရာက္လာသည္။ ဆူဆူကို ညကပီးခေရစာကိုရေရလားဟုမီးၿပီး အေျဖေတာင္းသည္။ ဆူဆူကလည္း ျမင္ျမင္ခ်င္း ရင္ခုန္ရသူျဖစ္လို႔ ေခါင္းညိတ္ျပလုိက္သည္။ ယင္းနိကပင္ ေက်ာ္သက္စြာ လုပ္ငန္းခြင္ကျပန္လာတိုင္း သူ႔အခ်စ္ကိုသက္သီျပဖို႔ ဆူဆူဘားသို႔ တန္းေရာက္ပါလတ္သည္။

------------------------------
ေကာင္းေကာင္းမၾကာလိုက္ နယ္စပ္ျခံစည္းရိုးစီမံကိန္းအတြက္ ေရာက္လာေသာစစ္သားမ်ား ရြာထဲကနီ ျခံစည္းရိုးကာရံနီေသာယာယီစခန္းသို႔ ေျပာင္းရႊိလားခကတ္သည္။ ယင္းအထဲမွာ တပ္ၾကပ္ေက်ာ္သက္လည္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ တပ္ၾကပ္ေက်ာ္သက္သည္ အားလပ္ရက္တိုင္း ဆူဆူရို႕ရြာသို႔လာေရာက္ၿပီး ဆူဆူႏွင့္ခ်ိန္းတိြသည္။ ယင္းပိုင္ ခ်ိန္းတိြနီသည္ကို ဆူဆူ၏ေမာင္က တနိျမင္လားေရခါ ဆူဆူကို ဆူဆဲသည္။ ယင္းပိုင္ ဆူဆဲစြာကို တရြာလံုးသားသိလားေရခါ ဆူဆူလည္းရွက္ၿပီး ေက်ာ္သက္ဘားသို႔ ခိုးရြာလိုက္ၿပီးသည္။ ဆူဆူ၏အပ်ိဳစင္ညသည္ ျမန္မာစစ္သားတေယာက္ႏွင့္ နယ္စပ္တနီရာက ယာယီတဲေခ်တလံုး ၾကယ္ေရာင္မေတာက္ေတ ညဥ့္အေမွာင္ေအာက္မွာ ေပ်ာက္ကုန္ဆံုးလားခရပါသည္။

-----------------
ေနာက္နိ မိုးလင္းသည္ႏွင့္ သူမေဘးနားတြင္ ခ်စ္သူေက်ာ္သက္မဟိသည္ကို ဆူဆူ သတိထားမိသည္။ ထထိုင္လိုက္သည္ႏွင့္ ဆူဆူအဖသယ္ႏွင့္ အမိသယ္အသံကို တဲအျပင္ဖက္က ၾကားရသည္။

"သမီးေခ် ထြက္လာလတ္။ အိမ္ျပန္ကတ္မည္"

ဆူဆူလည္း အသံၾကားသည္ႏွင့္ တဲအျပင္သို႔ထြက္လာလတ္သည္။

"ဘာဘာ အခု အကၽြန္ ကိုေက်ာ္သက္မယားျဖစ္နီပါယာ။ အပ်ိဳလည္းျပန္မျဖစ္ပါယာ။ သမီးရို႕ကို မခြဲပါကဲ့"

ဆူဆူသည္ သူ႔အဖၿခီရင္းကို ဦးတိုက္ေတာင္းပန္သည္။

ဆူဆူအဖက ဆူဆူကို ရင္ကဲြၿပီး "ဘုေခ်ရို႕ကို ဘာဘာမခြဲပါေ၀။ ေယေကလည္း အဘုေခ် သူ႔ကို လက္ထပ္လို႔မရ။ တပ္က ခြင့္မျပဳလတ္။၊ “ကိုယ့္သမီးကို ကိုယ္ျပန္ေခၚပါ” ဆိုလို႔ ဘာဘာရို႕ ျပန္လာေခၚစြာ။ ေက်ာ္သက္မွာ မယားႏွင့္ အေခ်ႏွစ္ေယာက္ဟိလို႔ တပ္ကခြင့္မျပဳနုိင္လတ္"

--------------
သူမအဖ စကားအဆံုးမွာ ဆူဆူႏွလံုးသား ေတာင္ၿပိဳေယွာင္ ၿပိဴက်လားရပါသည္။ ဆူဆူက ကိုေက်ာ္သက္ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးတေအာင့္ေခ်တိြခ်င္ေၾကာင္းေျပာေသာ္လည္း တပ္အရာဟိက ေက်ာ္သက္ကိုဖမ္းလို႔ ႀကိမ္ေခ်ာင္းသို႔ပို႔လိုက္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ဆူဆူရို႕ သားမိသားဖသံုးေယာက္ အရွက္တကဲြအက်ိဳးနည္း ရြာသို႔ျပန္လာကတ္ရသည္။ သို႔ေသာ္ တျခားတဲတလံုးက ေခ်ာင္းၾကည့္နီေသာ ေက်ာ္သက္ကိုကား သူရို႕မတိြျမင္ႏိုင္ခပါ။

ဘုန္းစည္သူ
(6/15/2009)

(ျဖစ္ရပ္မွန္ ဇာတ္လမ္း ျဖစ္ပါသည္။ လြန္ခေရ ေမလအတြင္းက ရန္ေအာင္ျမင္ကၽြန္းရြာတြင္ အဂယင့္ျဖစ္ပ်က္ခေသာအျဖစ္အပ်က္ကို " ဘုန္းစည္သူ" က နရဥၥရာ၀ပ္ဆိုက္၌ ရီြးဖြဲ႕ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာပိုင္ေယွာင္ရြီးထားသည္ကို ရခိုင္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုထားသည္။)

ျခံစည္းရိုးၾကားက ရင္ကဲြနာ (Version 2)

ျခံစည္းရိုးၾကားက ရင္ကဲြနာ (ျဖစ္ရပ္မွန္ ၀တၳဳတို)(Version 2) (စကားေျပာပံုစံ)

ဆူဆူဆိုစြာက ခမီးမေခ်တေယာက္ျဖစ္ပါေရ။ အသက္ (၁၇) ႏွစ္အရြယ္ တရြာလံုးမွာ အလွဆံုးကြမ္းေတာင္ကိုင္မေခ်ပါ။ အသက္ကလည္းငယ္ အသားကလည္းေဖြး ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းလြန္းလို႔ သူမကို တရြာလံုးလူပ်ိဳေခ်တိ ၀ိုင္းပိုးကတ္ပါေရ။ သူမရို႕ရန္ေအာင္ျမင္ရြာစြာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ေျမာက္ပိုင္း တုိက္နယ္ကၽြန္းရြာျဖစ္ေတ ႀကိမ္ေခ်ာင္းနန္႔ မလွမ္းမကမ္းမွာဟိပါေရ။ ယင္းရြာမွာ ရခိုင္၊ ခမီး၊ ဒိုင္းနက္၊ သက္လူမ်ိဳးတိ ေရာႃပြမ္းနီထုိင္ကတ္ၿပီးေက အိမ္ေခါင္ေပၚ (၁၂၀) ေက်ာ္ဟိပါေရ။ ရြာသားတိအားလံုး အဓိက လယ္လုပ္ကိုင္စားေသာက္ကတ္ပါေရ။ ဆူဆူမိဖတိကလည္း ေတာင္ယာလုပ္ပါေရ။ ဆူဆူမွာ သူ႔အထက္က ေအးမတေယာက္၊ ေမာင္တေယာက္ဟိပါေရ။ သူမ စာေလးတန္းအထိ စာသင္ခၿပီးေက မူလတန္းၿပီးစြာနန္႔ စာဆက္မသင္ႏိုင္ဘဲ ေက်ာင္းထြက္လို႔ အိမ္မႈလုပ္ငန္းတိကို ကူညီလုပ္ကိုင္နီသူျဖစ္ပါေရ။

ဆူဆူရို႕ရန္ေအာင္ျမင္ရြာေရ အင္တန္ေလာက္ေခ်ာင္က်လို႔ ဖက္ခြက္စစ္သားတိ တခါတရီေရာက္လာစြာကလြဲလို႔ ရက္ၾကာၾကာ တည္းခိုနီထိုင္ေလ့မဟိပါ။ ယင္းပိုင္ ဖက္ခြက္တိ အေရာက္အေပါက္နည္းလို႔ တရြာလံုးမွာအလွဆံုးဆူဆူစြာ အပ်ိဳေဖာ္၀င္စမွာ ျမန္မာစက္ကြင္းထဲက လြတ္နီခပါေရ။ ေယေကလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ရမၼက္သားဖက္ခြက္စက္ကြင္းကို ေကာင္းေကာင္းၾကာၾကာ မေယွာင္ႏိုင္လိုက္ပါ။

---------------
တနိ

၂၀၀၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ေနာက္ဆံုးပါတ္ထဲက တနိျဖစ္ပါေရ။ ယင္းနိမွာ ဘီအီးလို႔ေခၚေရ စစ္ၿမီျပင္အင္ဂ်င္နီယာတပ္ရင္းက တပ္စုတစု ျခံစည္းရိုးစီမံကိန္းအတြက္ ဆူဆူရို႕ရန္ေအာင္ျမင္ရြာကို ေရာက္လာပါေရ။ ျမန္မာစစ္သားမ်ား၏ "အိမ္ႀကီးႀကီး၊ ရီတြင္းနီးနီး၊ ဖင္ႀကီးႀကီး" ဆိုေရ ေဆာင္ပုဒ္အတိုင္း အခ်က္သံုးခ်က္နန္႔ျပည့္စံုေရ ဆူဆူရို႕အိမ္ေဘးနားက အိမ္ႀကီးတေဆာင္ကို သိမ္းလို႔စခန္းခ်ကတ္ပါေရ။ စခန္းခ်လို႔ ေကာင္းေကာင္းမၾကာလိုက္ ျမန္မာနည္းျမန္မာ့ဟန္အတိုင္း "အေမတို႔
အေဖတို႔ ေနေကာင္းၾကပါသလား" ဆိုၿပီးသနာ စစ္သားအုပ္စုတစု ဆူဆူရို႕အိမ္သို႔ ေပါက္ခ်လာလတ္ပါေရ။ ဆူဆူကိုျမင္စြာနန္႔ စစ္သားတိစြာ အေၾကာင္းမဟိအေၾကာင္းရွာၿပီးေက ဆူဆူအမိနန္႔အဖကို ရေရနည္းနန္႔ ၀င္ေရာကတ္ပါေရ။ ဆူဆူအမိအဖတိကလည္း ေတာသူေတာင္သားတိျဖစ္လို႔ ေစတနာေကာင္းစြာကတဖက္၊ ဖက္ခြက္တိကိုေၾကာက္သည္ကတဖက္ အိမ္မွာဟိေရ ေျပာင္းဖူးအစ နပ်ိဳးသီးအဆံုး ဟိဟိသမွ်ကို ဖက္ခြက္တိကို ဧည့္ခံခြမ့္ေကၽြးရပါေရ။ စစ္သားတိကလည္း ျပန္ဖို႔မိပ်ာ ဆူဆူအိမ္မွာ ႏွာမႊမ္ၿပီးသနာ တပ်င္းတီးကတ္ပါေရ။ ေကၽြးသမွ်ကို ျမန္မာ့ပရိယာယ္နန္႔ "အားနာစရာႀကီး မလုပ္ပါနဲ႔၊ မလုပ္ပါနဲ႔" ဆိုပ်ာ ဆို႔ကတ္စြာ အငတ္တိုင္းျပည္ကလာေရလူတိ အတိုင္းပါ။ ဆူဆူတေယာက္ ထမင္းခ်က္ခန္းနန္႔ အိမ္ရိွဒန္ခံ ၀င္လိုက္ထြက္လိုက္ အစာခြမ့္ေကၽြးနီရခါ တဏွာစိတ္ျဖင့္ သူ႔မေနာက္ဖက္ကို ရႈစားေတာ္မူနီေသာ ျမန္မာစစ္သားတေယာက္နန္႔ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုမိပါေရ။ ယင္းျမန္မာစစ္သား၏တဏွာအၾကည့္ကို အတြိအၾကံဳမဟိေရ ဆူဆူအဖို႔ ဇာပိုင္ခံႏိုင္ဖို႔လဲ။ စစ္သားတိျပန္လားေရခါ လက္ယားပိုင္တြိေရ။

----------------------
ေနာက္နိမိုးလင္းခါ ရြာထဲက မင္းကၽြန္ပ်ိဳႏွစ္ေယာက္ ဆူဆူဘက္သို႔ုေပါက္ခ်လာၿပီးေက စာတေစာင္လာပီးပါေရ။ "နင္ရို႕အိမ္ကို ညကလာလည္ခေရ "တပ္ၾကပ္ေက်ာ္သက္" ဘားကစာ။ ညကလာခေရ စစ္သားတိထဲက ဆရာေခ်ေက်ာ္သက္ကို နင္မွတ္မိေရမလား" ဆိုၿပီးေက စာပီးၿပီးသနာ ထြက္လားခကတ္ေတ။ စာကိုဖတ္ၾကည့္လိုက္ခါ "သိပ္ခ်စ္မိသြားၿပီ ညီမေလးရယ္" ဆိုေရစကားနန္႔ ဆူဆူကို ျမင္ျမင္ခ်င္း ခ်စ္မိရင္ခုန္မိေၾကာင္း၊ ဆူဆူပိုင္လွေရ မမေခ်မ်ိဳး ရခိုင္မွာတာ၀န္ထမ္းေဆာင္နီေရ (၅) ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ မတြိဖူး မျမင္ဖူးေၾကာင္း၊ စာမ်က္နာ (၂) မ်က္နာေက်ာ္ ငါးသေလာက္ခၽြဲ ခၽြဲထားပါေရ။ စာကိုဖတ္ၿပီးစြာနန္႔ ဆူဆူစိတ္တိ ငါးသေလာက္ၿမႇံဳးမိလားခရပါေရ။

------------------
ေနာက္တနိ ဆူဆူရို႕အိမ္ကို ေက်ာ္သက္က ေသနတ္ေခ်လြယ္ၿပီးသနာ ေရာက္လာပါေရ။ ဆူဆူကို ညကပီးခေရစာကိုရလားလို႔မီးၿပီး အေျဖေတာင္းပါေရ။ ဆူဆူကလည္း ျမင္ျမင္ခ်င္း ရင္ခုန္ရသူျဖစ္လို႔ ေခါင္းညိတ္ျပလုိက္ေတ။ ယင္းနိကပင္ ေက်ာ္သက္စြာ လုပ္ငန္းခြင္ကျပန္လာတိုင္း သူ႔အခ်စ္ကိုသက္သီျပဖို႔ ဆူဆူဘားသို႔ တန္းေရာက္ပါလတ္ေတ။

------------------------------
ေကာင္းေကာင္းမၾကာလိုက္ နယ္စပ္ျခံစည္းရိုးစီမံကိန္းအတြက္ ေရာက္လာကတ္ေတစစ္သားတိစြာ ရြာထဲကနီ ျခံစည္းရိုးကာေရ ယာယီစခန္းသို႔ ေျပာင္းရႊိလားခကတ္ပါေရ။ ယင္းအထဲမွာ တပ္ၾကပ္ေက်ာ္သက္လည္းပါေရ။ ေယေကလည္း တပ္ၾကပ္ေက်ာ္သက္စြာ အားလပ္ရက္တိုင္း ဆူဆူရို႕ရြာသို႔လာေရာက္ၿပီး ဆူဆူနန္႔ ခ်ိန္းတိြပါေရ။ ယင္းပိုင္ ခ်ိန္းတိြနီစြာကို ဆူဆူ႔ေမာင္က တနိျမင္လားေရခါ ဆူဆူကို ဆူဆဲပါေရ။ ယင္းပိုင္ ဆူဆဲစြာကို တရြာလံုးကသိလားေရခါ ဆူဆူလည္းရွက္ၿပီး ေက်ာ္သက္ဘားသို႔ ခိုးရြာလိုက္ၿပီးပါေရ။ ဆူဆူ၏အပ်ိဳစင္ညစြာ ျမန္မာစစ္သားတေယာက္နန္႔ နယ္စပ္တနီရာက ယာယီတဲေခ်တလံုး ၾကယ္ေရာင္မေတာက္ေတ ညဥ့္အေမွာင္ေအာက္မွာ ေပ်ာက္ကုန္ဆံုးလားခပါေရ။

-----------------
ေနာက္နိ မိုးလင္းစြာနန္႔ သူမေဘးနားမွာ ခ်စ္သူေက်ာ္သက္မဟိစြာကို သတိထားမိပါေရ။ ထထိုင္လိုက္စြာနန္႔ ဆူဆူအဖသယ္နန္႔ အမိသယ္အသံကို တဲအျပင္ဖက္က ၾကားရပါေရ။

"သမီးေခ် ထြက္လာလတ္။ အိမ္ျပန္ကတ္မည္"

ဆူဆူလည္း အသံကိုၾကားစြာနန္႔ တဲအျပင္သို႔ထြက္လာလတ္ေတ။

"ဘာဘာ အခု အကၽြန္ ကိုေက်ာ္သက္မယားျဖစ္နီပါယာ။ အပ်ိဳလည္းျပန္မျဖစ္ပါယာ။ သမီးရို႕ကို မခြဲပါကဲ့"

ဆူဆူေရ သူ႔အဖၿခီကို ဦးတိုက္ေတာင္းပန္ပါေရ။

ဆူဆူအဖက ဆူဆူကို ရင္ကဲြၿပီးေက "ဘုေခ်ရို႕ကို ဘာဘာမခြဲပါေ၀။ ေယေကလည္း ဘုေခ် သူ႔ကို လက္ထပ္လို႔မရ။ တပ္က ခြင့္မျပဳလတ္။၊ “ကိုယ့္သမီးကို ကိုယ္ျပန္ေခၚပါ” ဆိုလို႔ ဘာဘာရို႕ ျပန္လာေခၚစြာပါ။ ေက်ာ္သက္မွာ မယားနန္႔ အေခ်ႏွစ္ေယာက္ဟိလို႔ တပ္ကခြင့္မျပဳနုိင္လတ္"

--------------
သူမအဖ စကားအဆံုးမွာ ဆူဆူႏွလံုးသား ေတာင္ၿပိဳေယွာင္ ၿပိဴက်လားပါေရ။ ဆူဆူက ကိုေက်ာ္သက္နန္႔ ေနာက္ဆံုးတေအာင့္ေခ်တိြခ်င္ေၾကာင္းေျပာေသာ္လည္း တပ္အရာဟိက ေက်ာ္သက္ကိုဖမ္းလို႔ ႀကိမ္ေခ်ာင္းသို႔ပိို႔ိလိုက္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါေရ။ ဆူဆူရို႕ သားမိသားဖသံုးေယာက္ အရွက္တကဲြအက်ိဳးနည္း ရြာျပန္လာလတ္ကတ္ရပါေရ။ သို႔ေသာ္ တျခားတဲတလံုးက ေခ်ာင္းၾကည့္နီေရေက်ာ္သက္ကိုကား သူရို႕မတိြျမင္ႏိုင္ခပါ။

ဘုန္းစည္သူ
(6/15/2009)

(ျဖစ္ရပ္မွန္ ဇာတ္လမ္း ျဖစ္ပါသည္။ လြန္ခေရ ေမလအတြင္းက ရန္ေအာင္ျမင္ကၽြန္းရြာတြင္ အဂယင့္ျဖစ္ပ်က္ခေသာအျဖစ္အပ်က္ကို " ဘုန္းစည္သူ" က နရဥၥရာ၀ပ္ဆိုက္၌ ရီြးဖြဲ႕ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာပိုင္ေယွာင္ရြီးထားသည္ကို ရခိုင္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုထားပါသည္။)

မွန္ (နန္႔) မွားျခင္း

မွန္ (နန္႔) မွားျခင္း
----------------
မိုးေသာက္ ေစာေစာစီးစီး
ရီမိုးခ်ိဳးအၿပီးမွာ
စိတ္သန္႔လူသန္႔
ခန္႔ခန္႔ ျငားျငား
ဟန္ပန္သေသာနန္႔
လူမ်ားဆင္ထားေရ
“ မွန္ ” တခ်ပ္ကို
ယံုၾကည္မွဳ ပံုအပ္လို႔
ေကာက္ၾကည့္လိုက္ေတခါ --။

ငါ့ရုပ္သြင္ျပင္ ငါျမင္
မွတ္လို႔ပင္မရ
ေတာက္ခ်ီးက်ပနာ
စိတ္ညစ္လားခရေရ --။

ဟား ဟား ဟား … ေဟာ
ေလာဂ်ိတ္ ပံုသ႑ာန္
“ မွန္ ” ….
မညီညာေရ ျပင္ညီတခု
အဖုအထစ္တိနန္႔
ကထစ္ကရစ္ျဖစ္နီလို႔
ငါ၏ပကတိရုုပ္သြင္
သိျမင္ရစြာက….
“ မွား ” နီေရ အရိပ္ထင္းလို႔
မင္း “ မွန္ ” စြာ
ဧကန္ “ မွား ” နီ စြာရာ မနားေယ --။

မွတ္ခ်က္ ။ ။ (ေလာဂ်ိတ္ကို Logic ဟု ဖတ္ပါ)

(ေမာင္ေက်ာ္လွ)

မိုးထက္မဂၤလာ

မိုးထက္မဂၤလာ
---------------
အိုလူရို႕
ထကတ္ဖိ
မိုးလင္းပ်ာ --။

ေရွာက္ပနီငွက္ေခ်
နီဆာလႈံလို႔
အကိုင္းဖ်ားမွာ
နားနီပ်ာ --။

စာေခ်တရြီ
ညီညီညြတ္ညြတ္
တသုတ္ၿပီး တသုတ္
တအုပ္ၿပီး တအုပ္
လွည့္ပ်ံလားခပ်ာ --။

အလယ္တရိုး
၀က္မတိုးရေအာင္
ၿခံထိုးလို႔ ကာကြယ္ရဖို႔ --။

က်ီးက်လို႔ မပ်က္ရေအာင္
မီးထလို႔ ေဖာ္ကတ္ရဖို႔ --။

ရြာဦးေက်ာင္းက
ခတက္ေခါက္ပ်ာ
မေခ်လားလို႔ ဆြမ္းပို႔ခီ --။

ေမာင္ေခ် ပ်ိဳးႀကဲ
အကိုႀကီး လယ္ထြန္
အကိုလတ္ ငါးရွာလားကတ္လီ --။

မႀကီးဆန္ဖြတ္
အမိဆန္ျပာ
အဘာ ေတာသို႔လားပတ္စီ --။

တက္ညီလက္ညီ
ရီႀကိဳင္ျမျမ
ဂစၧပနဒီ
ႏွင္း၀ီ၀ီမွာ --။

(သာလွဦး)

ခြီးခ်ီးနတ္

ခြီးခ်ီးနတ္ရာဇဝင္
-----------
လြန္ခေရ ႏွစ္ေပါင္းခုႏွစ္ဆယ္ေလာက္က ရခိုင္ျပည္ကလူတိ ဗမာျပည္ကိုခရီးလားေရခါ ရိုးေတာင္ကို ၿခီက်င္လားကတ္ပါေရလတ္။ ယင္းခါက ကားလမ္းမဟိပါသိမ့္။ ခရီးလားဖို႔ လူသံုးေယာက္ေလးေယာက္စုၿပီးေက စီလားကတ္ပါေရ။ ရိုးေတာင္မွာလည္း က်ားက
ကေကာင္းေပါေရဆိုပါကားယင္းခါ။ ေယခါ ခရီးလားလူတိစြာ က်ားရန္ကိုေၾကာက္ရစြာတေၾကာင္း၊ အေရာင္းအဝယ္ေကာင္းဖို႔တေၾကာင္း ခရီးမလားခင္ ရြာဦးကနတ္၊ လမ္းမွာတြြိေရ တြိသမွ်နတ္တိအားလံုးကို ပသကတ္ပါေရလတ္။ နတ္အေႏွာင့္အယွက္ပီးေက မေအာင္ျမင္လို႔ယူဆထားကတ္ပါေရ။

တရက္ခါ ခရီးလားေရလူတစုမွာ ခြီးတေကာင္ပါလာပါေရဆိုကား။ ရိုးေတာင္ထက္မွာ အေမာေျပအနားယူၿပီးေက ပါလာေရအစားအေသာက္ေခ်တိကိုစား၊ ရီေခ်ေသာက္ကတ္ေတခါ ခြီးကလူအနားမွာပင္ ခ်ီးစိုက္ပါေရလတ္။ ေယခါ ခီြးသွ်င္က ထမင္းဆုပ္ကိုစားနီးယင္းကနီ ခြီးကို ဟိုင္းခြီးဆိုၿပီးေက ေယာင္လို႔လက္ထဲကထမင္းဆုပ္နန္႔ ပစ္မိပါေရ။ ထမင္းဆုပ္က ခြီးကိုမက်ဘဲနန္႔ ခြီးခ်ီးထက္မွာ လားတင္နီပါေရလတ္။ ေယၿပီးေက ေအသူရို႕တိလားခကတ္ၿပီးေက ေနာက္တဖြဲ႕ခရီးလားလို႔လာကတ္ပါေရလတ္။ ေအအဖြဲ႕ေတာ့ခါ တခါလည္းသင့္ ေအလမ္းမွာလားဖူးေရလူတိမပါ။ ရွိကလူတိလားခေရလမ္းကိုၾကည့္ၿပီးေက ေနာက္ကနီေမွ်ာင္လိုက္လာေရ။

ေယခါ လားယင္းလာယင္းနန္႔ ခြီးခ်ီးထက္မွာ ထမင္းဆုပ္တခုကိုလားတြိပါေရလတ္။ ေယခါ တေယာက္ကေျပာေရ “အေဝရို႕ ေအမွာ အသွ်င္မကို ပသရဖို႔သိမ့္ေတ” လို႔ေျပာပါဆိုကား။ တေယာက္ကေျပာေက ေနာက္လူတိကလည္း ပါလာေရမုန္႔ပဲသေရစာတိနန္႔ ခြီးခ်ီးမွာတင္ၿပီးေက “ဖီးကင္းပါစီ၊ ေအာင္ျမင္ပါစီ၊ လားေရလမ္းမွာ ခလုတ္မတိုက္၊ စူးမထိေအာင္ေစာင့္ေယွာက္ပါ” ဆိုပနာဆုေတာင္းကတ္ရာမဟုတ္လားေယ။

သူရို႕ခရီးလားခါနီးမွာ အယင္လားဖူးေရလူက မွာလိုက္စြာကို “လမ္းမွာနတ္တင္ထားစြာတိြေက နတ္ရာတင္လီ။ မဟုတ္ေက က်ားကိုက္လိမ့္မယ္" ဆိုခါ ရွိကလူတိလုပ္လားခစြာကိုၾကည့္ၿပီးေက ေနာက္ကလာေရလူတိက လုပ္ကတ္စြာပါေယ။
ယင္းပိုင္နန္႔ အရာတဖြဲ႔လာျပန္ခါလည္း ခြီးခ်ီးနားကိုေရာက္ျပန္ေက “အေဝးပါေစာ္ကိုတင္ဖိေတ” လို႔ဆိုေက တျဖည္းျဖည္းနန္႔ လားသမွ်လူတိနတ္တင္ယင္း ရိုးေတာင္မွာ “ခြီးခ်ီးနတ္” ဆိုပနာ နာမည္ႀကီးပါလတ္ေတ။ တရက္ခါ ၾကက္ေရာင္းဖို႔လားေရလူတေယာက္ လမ္းမွာနီမေကာင္းျဖစ္လို႔ ခြီးခ်ီးနတ္မွာ ၾကက္တေကာင္လိုင္လီွးၿပီး ပ,သေက ေကာင္းလားခလို႔ ယင္းနိကစပနာ နတ္ကအဆင့္ျမင့္ၿပီးေက ယင္းလမ္းကျဖတ္စြာနန္႔ မုန္ေခ်ပဲေခ်နန္႔မရဘဲ ၾကတ္တစ္ေကာင္ လိုင္လွီးပီးရပါသိမ့္ေရလတ္။ ေအပိုင္နန္႔ အရာေနာက္ဆံုးမွာ “ခြီးခ်ီးနတ္” ဆိုေက အားလံုးသီေအာင္ေၾကာက္ကတ္ပါဆိုဝါး။

အခုလည္း ရွိကလူကိုအေၾကာင္းျပဳလို႔ တင္မွန္းမသိ တင္ပ,လာကတ္စြာ (AMP) လည္းသင့္ “ခြီးခ်ီးနတ္” ျဖစ္လားယာထင္ပါေရကား။

(ငစည္ေမာင္)

ႏႈတ္မဆက္ခ်င္ပါ ျပန္လတ္ဖို႔

ႏႈတ္မဆက္ခ်င္ပါ ျပန္လတ္ဖို႔
----------------------------
ခရီးေဆာင္အိတ္တလံုးကို
ခိုင္မာေရ လက္ေခ်ာင္းအစံုနန္႔ ဆြဲမ
ခြဲရဖို႔ အသိေခ်က ျမႇားတစင္းပိုင္
ငါ့ရင္စိုင္ကို ျဖတ္၀င္လားစြာ နင့္ခနန္႔ --။

ဇာသူမဆို
မီြးရပ္မီြးၿမီကို ခြဲရေရအခါ
ေဒပိုင္ရာ ၾကံဳလာတတ္စြာမ်ိဳး
အဆိုးဆံုးက
အဖရခိုင္ျပည္နန္႔ ၀ီးနီရေရဘ၀အျဖစ္
လြမ္းရစ္လြမ္းေျဖ လြမ္းမေျပႏိုင္စရာမလား --။

တခ်က္ မွင္သက္မိခါၿပီးမွ
ေကာင္းခင္ျပင္တခုလံုးကို
မ်က္ရည္စက္လက္နန္႔ ၿပံဳးျပ
ငါျပန္လာမည္ စိတ္ခ်လို႔
ငါ့စိတ္က ေျပာမိေရစကား
သူၾကားေရပိုင္ ငါနားလည္
အံႀကိတ္ပ်ာယ္ ထြက္လာမိပါေရ --။

ေအာ္...
လြမ္းလိုက္ပါ့မည္ တနင့္နင့္
လွမ္းလိုက္ပါမည္ တဆင့္ဆင့္
ႄကီြလြင့္ၿပီးျဖစ္ေတ သမိုင္းအပင္အို
ကိုင္းရြက္ညိဳ ႄကီြခ်င္ႄကီြပါလီ
သီြးေရာင္နီ အလင္းစက္ေခ်ေအာက္
အဆင္းတလွ ျပန္ပ်ာယ္ေပါက္ေက
ငါ... ျပန္လာလတ္မည္
ႏႈတ္မဆက္ခ်င္ပါ ျပန္လတ္ဖို႔ --။

(အဖရခိုင္ျပည္နန္႔၀ီးကြာနီရေရ သူငယ္ခ်င္းရဲေဘာ္အေပါင္းအား ဦးထိပ္ထားလွ်က္)

(ပန္းႏုဇံ)

ဆႏၵတခုနန္႔ ပ်ံသန္းျခင္း

ဆႏၵတခုနန္႔ ပ်ံသန္းျခင္း
------------------------
မဦးမစိုက္
ျဗဳန္းစားႀကီး ဆိုက္လာေရ အလင္းေအာက္
နေမာ္နမဲ့ ျဖတ္ပ်ာယ္ေလွ်ာက္ျခင္းမဟုတ္ --။

ငါ့ကိုယ္မွာ ေပ်ာက္ဆံုးနီေရ အိမ္မက္တခုကို
႐ုတ္ခ်င္း ေကာက္ရလိုက္ေတပိုင္မ်ိဳး
ရခိုင္သားဘ၀ဆိုေရ အႏွစ္သာရကို
၀မ္းသာအားရနန္႔ ဧည့္ခံ
ေက်နပ္စြာ လက္ခံလိုက္ခ်ိန္မွာ
ဘ၀၏အေမွာင္ေကာင္းခင္က
ပေရာမီးသယပ္စ္ (Prometheus) လက္ေဆာင္ပီးခေရ
နီမင္းလင္းေရာင္ျခည္ပိုင္ပ်ာယ္ ငါ့ရွိမွာ
ျဖင္းခနန္႔….လင္းလို႔ --။

မီြးလာေရအခ်ိန္ကပင္
ဘ၀၏နိဒါန္းတံခါး၀မွာ ရီြးထိုး
“နီထြက္ဘုရင္ ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳး” လို႔
႐ိုက္ခ်ိဳးခံလိုက္ရေရ အသိတခုကို
နိတိုင္းစားသံုးယင္း စားသံုးယင္းနန္႔
အဆိပ္လည္း ျပင္းျပင္းလာတတ္ေတ
အတိတ္လည္း ယွင္းယွင္းလာလတ္ေတ
ေယပိုင္နန္႔ ရာ
ငါ… ကၽြန္ျဖစ္နီခေရ --။

အိမ္မက္တခုထဲက ျဗဳန္းဆိုႏိုးၿပီးမွ
မပ်ိဳးလိုက္ရေရ ျပဇာတ္တခုအတြက္
ျပန္ထြက္ကျပဖို႔ကား မေရရာ
ေသခ်ာေရ ေက်ာက္ထြင္းအႏုပညာတိက
အဖရခိုင္ အသဲျပင္တခုပိုင္ေျပာျပ
အခုတိုင္ ရင္ကြဲပက္လက္နန္႔ --။

ငါေတြးၾကည့္မိေရ…
ငွက္ေခ်တေကာင္ကို အေတာင္ျဖတ္ပ်ာယ္
ေလွာင္အိမ္ထဲက လႊတ္ပီးလိုက္စြာပိုင္
ငါခ်စ္ေတ အဖရခိုင္ျပည္ကို
ႀကိဳးရွရွည္နန္႔ တြဲေလ်ာင္းခ်ိဳင္
မိုင္တိုင္ (၂၂၅) အထိ
သူ႐ို႕တိ ေက်ာင္းထားႏိုင္ေရဆိုတည္းက
ငါ့ကိုယ္ငါ သတ္သီဖို႔ေကာင္းယင့္ --။

ေယပိုင္နန္႔ရာ
ငါလူျဖစ္နီေရ နိရက္တိုင္း
ႏွလံုးသီြးကို ေဖာက္ထုတ္အစားခံ
တခါျပန္ တခါျပန္နန္႔
ဇာခါအမွန္ မလြတ္လပ္ႏိုင္သရိ
ဆယ္ခါျပန္ အက်ဥ္းခ်ခံလိုက္မည္
(အဖရခိုင္ျပည္အတြက္) ငါ့ကိုယ္ငါ…
ဒုတိယ ပေရာမီးသယပ္စ္ (Prometheus) ျဖစ္ခ်င္ေရ --။

(ပန္းႏုဇံ)

ရခိုင္လို႔ ခံယူမိေရနိက

ရခိုင္လို႔ ခံယူမိေရနိက
---------------------
ဘ၀မွာ
ငါ့စိတ္ငါ လိမ္မရစြာက ဒုကၡ
ဟုတ္သမွ် အားလံုးကို အစုလိုက္
မီးတိုက္ သၤၿဂိဳဟ္လိုက္ခ်င္ေရ...
ရင္ဖတ္ၾကီး ဟက္တက္ကြဲနန္႔
အသက္လည္း ဆက္မရွင္လိုပါ --။

အားနည္းခ်က္တခုအတြက္စိုင္းစား
ရိုင္းလားေရ သမိုင္းေၾကာင္းတခုအတြက္
အခုထိ နီေတာင္မထြက္ႏိုင္သိမ့္
ေယနန္႔ရာ.... တလမွာ
သံုးဆယ့္တရက္လကြယ္ခ --။

အေခ်ခါပိုင္
၀ါးနန္႕ေက်ာက္နန္႔ထုကတ္လို႔
၀တၳဳျဖစ္လားေက ေကာင္းယင့္
ပုပ္သိုးေဟာင္းႏြမ္းၿပီးသား အမာ႐ြတ္ကို
မိတ္ကပ္ထူထူႏွိမ္းဖို႔လည္း
ငါကား သတိၱမဟိကာ --။

ေယနန္႔ရာ
အိပ္ေမာက်ေရနိရက္တိကို ဆုတ္ၿဖဲယူ
ဘ၀တူ ေမာင္ႏွမတိၾကားထဲ
ငါလည္း ေတးျခင္းဆိုလိုက္ေတ...
(ရခိုင္ျပည္ xxx ငါ႐ို႕ျပည္ xxx ငါရို႕ျပည္ကို ငါရို႕အုပ္ခ်ဳပ္မည္ xxxx)

(ပန္းႏုဇံ)

ေသခ်ာမႈတခု ရြီး

ေသခ်ာမႈတခု ရြီး
----------------
ရင္ထဲအသိစိတ္ဟိယင့္နန္႔ရာ
ေဘာင္ခတ္စည္းတားခံဘ၀မွာေပ်ာ္ပိုက္
ရက္ျပတ္.. ငိုက္နီကတ္ဖို႔လား --။

ဘ၀၏အနီေရာင္ တန္းခါးတခ်ပ္ကို
မဖြင့္၀ံ့ ဖြင့္၀ံ့နန္႔ရာ တြန္႔ဆုတ္
ေဂ်ာင္မွာကုတ္ျဖစ္ခေရ နိရက္တိပင္
ငါရို႕ကို ရယ္ခ်င္ရယ္နီမည္ ..ေထာ --။

ရခိုင္ျပကၡဒိန္တခ်ပ္ကို ၾကည့္လိုက္
အမ်ိဳးသားနိ မဟိ
ေတာ္လွန္ေရးနိလည္း မလာ
လြတ္လပ္ေရနိသစ္လည္း မပါ
ဗလာဗလာ ကြင္လပ္ထက္မွာ
ျပသဒါးရက္တိရာအျပည့္ --။

ယင္းနန္႔ရာ
ရာဇ၀င္ထဲကရခိုင္ျပည္
ေညာင္ပင္သဆီေခ်ပိုင္တြဲလဲလဲ
တစစနန္႔ လြဲလြဲပါလတ္ေတ မိုင္တိုင္ေအာက္
လူမ်ိဳးလည္း ေပ်ာက္ေပ်ာက္လာလတ္ပ်ာယ္
အပူဆိုးနန္႔ ေျခာက္ေျခာက္လာလတ္ပ်ာယ္ --။

ပန္းေမ်ာက္ကဇတ္ေတပိုင္
ဆန္႔က်င္ဖက္မ်က္ႏွာျပင္ႏွစ္ဘက္
က်ခ်င္ေရဖက္က် လန္ခ်င္ေရဖက္လန္
ပန္းနန္႔ ေမ်ာက္
အမွန္နန္႔ အမွား
အျဖဴနန္႔ အမဲ
ကၽြန္ဘ၀နန္႔ လြတ္လပ္ေရး
ဇာကိုအမွန္ ရီြးဖို႔လဲ --။

တခုေတာ့ဟိေရ
တနိ... လြတ္ကိုလြတ္ေျမာက္ဖို႔လိုေရ --။

(ပန္းႏုဇံ)

ရရိုးခ်ခ်င္းေခ်ပါ

ရရိုးခ်ခ်င္းေခ်ပါ
----------------
ပုပ္ထဲကစပါးတိ ရာဆိုေက
အနင္းခံသမွ် လွလွပါလတ္ဖို႔ …။

အိမ္ျပတင္းဖြင့္လွ်က္နန္႔ပင္
အလင္းတစမွ်င္ မ၀င္ႏိုင္ေရ အိပ္ခန္းထဲ
လဲေလ်ာင္းအိပ္စက္မိေရ အဖျပည္ခမွ်ာ
ၿခီေလးေခ်ာင္း ႐ုန္း႐ြိမရေရ စားပြဲခံုတလံုးပိုင္
အနည္ေခ်ထိုင္နီခစြာ ၾကာပ်ာယ္
ဖုန္တေသာနန္႔ …။

ဗါဒီေခ်အေပါက္တလံုးနန္႔
ရီခတ္မိေရ ဘ၀တိဆိုေရပိုင္
လၻက္ရည္ဆိုင္စကား၀ိုင္းမွာ
၀င္ဆန္႔လားေရ နာမည္တခုအတြက္
ဂုဏ္ယူဖို႔အင္အား ထြက္လာကတ္စြာအမွား --။

ေထာ…
မွန္ဘီလူးခံုးထက္မွာ ေျဖာင့္စင္းေရဓါးကို
အျပင္မွာ တံဇဥ္တလက္ရာလို႔
ဇာသူယံုၾကည္ႏိုင္ဖို႔လဲလို႔
ေတြးလိုက္ၾကည့္လိုက္မိတိုင္းမွာ
အပ်င္းတခ်က္ ဆန္႔တတ္ေတစိတ္နန္႔
ညေခ်… အိပ္အိပ္လားစြာမနည္းပ်ာယ္ --။

ေယပိုင္နန္႔
ေက်ာက္ခဲေရာ မီးသြီးေရာ ျဒပ္အေရာအေႏွာထဲ
ေပ်ာက္ပ်က္လားေရယိုင္ေက်းမႈတခုကို
အခု…တိြႏိုးျမင္ႏိုးလိုက္ရွာမိသူမွာ
ပိြဳင့္ကမ္းမွာ ခ႐ုေကာက္ခံစားမႈနန္႔မတူမွန္း
(အကၽြန္႐ို႕လူငယ္တိုင္း)
သိဖို႔ေတာ့ ေကာင္းယင့္ထင္ပါေရ --။

(ပန္းႏုဇံ)

သြီးပ်က္

သြီးပ်က္
--------
ေကာက္စရီတခရီြနန္႔ ပိတ္ဖုံး
တိတ္တိတ္ပုန္း ကန္ရီျပင္ေခ်မွာလည္း
မိုးေငြ႔မိုးလွ်ံျဖစ္ဖို႔ ရီအျပည့္နန္႔ရာ
တိမ္ေရကာလို႔ ေျပာပစ္ဖို႔
ျမင္ကမျမင္ႏိုင္မလား --။

အဇၥ်တၱေကာင္းခင္ျပင္တခုထဲ
ပ်ံ၀ဲလိုက္မိေရ စကၠဴစြန္ေခ်မွာေတာင္
ေၾကာက္တတ္ေတအသဲမဟိ
မိုးထိေရာက္ခ်င္ေရာက္လီဖိေယ --။

ေထာ...!
ကတ္ထူစကၠဴပံုးခြံေခ်တပံုးနန္႔
တန္းဗ်ထက္မွာ ရီခံလို႔မျဖစ္ေတအခါ
ရီကိုရာ ခဲေအာင္လုပ္မိကတ္ေတ ဘ၀မွာ
အိမ္မက္ဆိုးရာ ထူထူလာလတ္ေတ --။

လူသားဘ၀ဆိုေရ အခန္းတခုမွာ
အတၱၾကပ္ခိုးတိ တြဲလီတြဲေလာင္းနန္႔
မြန္းက်ပ္ပိတ္ေလွာင္နီေကေတာင္က
ဘ၀ကို မေလွာင္တတ္စြာထားဖိ
သိသိနန္႔ ေရာင့္ရဲမိသူ ႏွလံုးသားထဲ
သူ႔တကိုယ္စာတည္းကိုဖက္တြယ္
ျပကၡဒိန္လည္း ရက္ရွည္လားခပ်ာယ္ --။

ယင္းပိုင္နန္႔ရာ...
ေက်ာက္သင္ပုန္းေဘာင္ေခ်အဆံုး
စီးစိုင္တခုလံုးကို တင္ရီြးယင္း
ျမင့္မားျခင္းဟူသည္ကို လိုက္ရွာ
သီြးပ်က္ေတ ဘ၀ကမၻာအဆံုးေယ
ျပာပံုေဘးမွာ ပိတံုးေခ်ကုတ္လို႔ --။

(ပန္းႏုဇံ)

ေျပာင္းလဲျခင္း

ေျပာင္းလဲျခင္း
--------------
ပင္လယ္ေပ်ာ္လို႔ခံယူခပါယင့္
ရီကူးမတတ္ေတ ကၽြန္းေခ်ပိုင္ပ်ာယ္
ႏႈတ္မရေရ ၿခီႏွစ္ေခ်ာင္းကို ဆြဲမယင္း
က်မြတ္အိုင္က လိုင္ပင္းေရာက္လာေရခါ
ပုတ္သမွ်လိႈင္း ခတ္သမွ်ဒဏ္ကို
ခါးစီးခံရကတ္စြာက မဆန္းပ်ာယ္ --။

ေယနန္႔…
ညဇာက ႐ြာခ်လိုက္ေတမိုးတစက္
႐ိုးမကို အရည္ေဖ်ာ္ခ်ပ်ာယ္
က်ဳပ္႐ုပ္လုပ္ ကဇတ္ခံလိုက္ရေရ
နဖားႀကိဳးတန္းလန္းနန္႔ --။

ယင္ပိုင္နန္႔ရာ ဘ၀တိက
နီ႐ိုဘုရင့္တေယာတလက္က က်က်န္ခေရ
မီးတိုက္ခံ သံစဥ္တိကိုအာခံယင္း
ဖေနာင့္ျပတ္ ဖနပ္ပါးေခ်ကထြက္ေတ
စည္း၀ါးက်ၿခီသံေခ်ကို မက္ေမာတတ္လာေရ --။

ဇာပင္ဆိုဆို...
ေပ်ာ့ညံ့နီေရ က်ဳတ္အိုင္ေခ်အျဖစ္နန္႔
အနင္းခံလိုက္ရဖန္မ်ားလာေရအခါ
ရီေခ်ခမ္းေျခာက္ယင္း အသားက်
ျပန္ပ်ာယ္ မာမာလာကတ္ရေရမလား --။

(ပန္းႏုဇံ)

ရြင့္ရာ ရြင့္လီ

ရြင့္ရာ ရြင့္လီ
------------
အစ္ကိုေခ်
ခ်င္းလား
ကရင္လား
သွ်မ္းလား
ျမန္မာလား --။

ယင္းပိုင္ဆိုေက
အကၽြန္႔ကို လာႏႈတ္ဆက္ပါ --။

ေယေကလည္း အစ္ကိုေခ်
“ယခိုင္” “ယခိ” ဆို
အကၽြန္႔ကို အဖတ္လုပ္စရာ
မလိုပါ --။

အခင္ႀကီး
မြန္လား
ကယားလား
ကုလားလား
တရုတ္လား
ယင္းပိုင္ဆိုေက
အကၽြန္နန္႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးပါ
ေယေကလည္း အခင္ႀကီး
“ယခိုင္” “ယခိ” ယာဆို
အကၽြန္႔ကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးစရာ
မလိုပါ --။

အရီးေခ်
ထိုင္းလား
တိဘက္လား
ဗီယက္နမ္လား
အိမ္ဒိုနီးသွ်ားလား
ယင္းပိုင္ဆိုေက အရီးေခ်
အကၽြန္ရို႕အိမ္မွာ လာတည္းပါ --။

ေယေကလည္း အရီးေခ်
“ယခိုင္” “ယခိ” ယာဆို
အကၽြန္႔အိမ္တည္းစရာ
မလိုပါ --။

ဂိုးေခ်
ရိုမီးနီးယားလား
ဂ်ာမန္လား
အေမရိကန္လား
ျပင္သစ္လား
ယင္းပိုင္ဆိုေက
အကၽြန္ရို႕ တိုင္းျပည္လာလတ္ပါ
ေယေကလည္း ဂိုးေခ်
“ယခိုင္” “ယခိ” ယာဆို
အကၽြန္႔တိုင္းျပည္ လာစရာ
မလိုပါ --။

တမ်ိဳးေတာ့ခါ
မထင္ကတ္ပါကဲ့
“ယခိုင္” နန္႔ “ယခိ” ကို
သီေအာင္ေၾကာက္လို႔ပါ --။

ေအးေမာင္ (ရင္အံုေတာ္ဓာတ္)
၃၀၊၀၅၊၂၀၀၉ (၁၈:၄၆)

ျမန္မာမ

ျမန္မာမ
----------
အနာျပည္ပုတ္တိကို
ဖုန္းအုပ္ထားမရ
ရဲရဲႀကီးခဲြထုတ္
ၿမီျမဳတ္ပစ္ရမည္ --။

ခ်စ္ၾကည္ေရးဆိုေရ
“မလာဥ” စကားတိနန္႔
အတြင္းျပည္နာ လိႈက္စား
တရိရိေ၀ဒနာ
ခံနီရစြာက ျပည္သူ --။

တနိက်
ေအာင့္မရလို႔
ျပည္ပုတ္တိ မီးေတာင္ပိုင္ေပါက္ကဲြ
ျမန္မာျပည္မွာ (၈၈၈၈)
အေရးအခင္းျဖစ္ေတ --။

အခုလည္း
က်န္နီသိမ့္ေရ အနာျပည္ပုတ္တိကို
ႏႈတ္ပစ္ဖို႔
ျပည္ျမန္မာမွာ
ဆရာ၀န္တိလိုေရ --။

ေအနီရာမွာ
(ေၾကာင္ခ်ီး) တိ မပါ --။

”ျပည္ေထာင္စု” လတ္
သကာလူးထားေရ
အာလူးဂါထာနန္႔မန္းမႈတ္
ဆီသုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္သူမ်ားစြာ
လက္တြိမွာ
စိန္နားကပ္နန္႔ ပါးေျပာင္
အေယာင္ေဆာင္တိရာျဖစ္ေတ
သူငယ္နာ ႏွပ္စားတိရာျဖစ္ေတ --။

ယင္းပိုင္နန္႔
တလင္ကြာ မဆမ
မိခင္ျမန္မာမသည္
၀မ္းတြင္းပါ ”မာျဒာ” ကို ခၽြတ္မရ
အနိစၥျဖင့္ စ်ာန္ႄကြ
(မရဏ)
ဘ၀ေျပာင္းရလီကုန္သတည္း --။

(ေမာင္ေပါက္)

ေမာင္ႀကီးသွ်င္သို႔

ေမာင္ႀကီးသွ်င္သို႔
-----------
ေစာင့္နီပါေရ ေမာင္းေမာင္
ဇာခါလာဖို႔လဲ
သြီးေတာင္ဆံုးလားယာ --။

တိုက္စိုး႐ို႕ပိုင္
လက္နက္ခ်ရစြာကို
မိႈရေရမ်က္ႏွာနန္႔
ျပန္၀င္လာဖို႔လား --။

ေမာင္းေမာင္႐ို႕ကို
တခ်ိဳ႕က ေျပာကတ္ေတ
“လက္နက္ရွာေဖြေရးအဖဲြ႕“ ဆို --။

မယံုပါ ေမာင္းေမာင္
မနာလိုလို႔ ေျပာစြာရာျဖစ္ဖို႔ --။

ေမာင္းေမာင္႐ို႕ အစြာေလာက္
မ်ိဳးျခစ္စြာကို သိပါေရ --။

ေမာင္းေမာင္သူရဲေကာင္း
မင္းအေလာင္းကို
ပန္းကြင္းစြပ္လို႔ သၤၿဂိဳဟ္ပါဖို႔ --။

လာရာလာလတ္
ျပန္မရႊတ္ပါ --။

လက္ရြီးမလွ စာလံုးက်၍
သတ္ပံုမွားက
သည္းခံ၍ဖတ္ပါ --။


(လက္မွတ္)

ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ

ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ
-------------------
သူ႔ကၽြန္သေဘာက္၊ နယ္ခ်ဲ႕ေအာက္မွ
လြတ္ေျမာက္ဖို႔ရန္၊ စိတ္အၾကံျဖင့္
ႏိုင္ငံေျမာက္ျမား၊ ခက္ခဲၾကားက
လားေရာက္ေလ့လာ၊ ႀကိဳးပမ္းပါသည္
အာဂမ်ိဳးခ်စ္ဆရာေတာ္ --။

သူ႔လူမ်ိဳးျခား၊ စာစကားကို
သင္ၾကားတတ္လြယ္၊ သိနားလည္မွ
နယ္ခ်ဲ႕အၾကံ၊ စိတ္ထားမွန္ကို
အျမန္ဆံုးသိ၊ ခံယူမိ၍
ေရာက္ဟိနီရာ၊ ဘာသာစကား
ေျမာက္အျမားကို၊ သင္ၾကားေလ့လာ
တတ္ေျမာက္ပါသည္၊ အာဂမ်ိဳးခ်စ္ ဆရာေတာ္ --။

ေရာက္သည့္ႏိုင္ငံ၊ ၀ီးရပ္ဌာန္မွ
၀ံသာႏုစိတ္၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ကို
ယိုဖိတ္စီရန္၊ စိတ္ထက္သန္လွ်က္
ျမန္မာျပည္အား၊ စာရြီးသား၍
ႀကီးမားေစတနာ၊ သြန္းၿဖိဳးရြာသည္
အာဂမ်ိဳးခ်စ္ျဖစ္ေပသတည္း --။

ကၽြန္စိတ္ကင္းေပ်ာက္၊ မမႈေၾကာက္ပဲ
လြတ္ေျမာက္ခရီး၊ လမ္းၫႊန္ပီး၍
ဖမ္းဆီးျပစ္ဒါဏ္၊ မ်ားစြာခံလည္း
ႏိုင္ငံအတြက္၊ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖင့္
ထက္ျမက္စြမ္းေဆာင္၊ ထြန္းလင္းေျပာင္သည္
ဂုဏ္ေရာင္နီသို႔ေတာက္၏တည္း --။

မင္းေရႊမင္း (အင္းစိန္)
ရခိုင္မဂၢဇင္း အမွတ္ (၂၅)

မိုးေမ်ွာ္တမ္း လြမ္းျခင္း

မိုးေမ်ွာ္တမ္း လြမ္းျခင္း
--------------
(၁)
တက္သီးတခ်က္
ျပင္းျပင္းေခါက္လိုက္မိသည္ --။

ရင္ထဲမွာ မေက်နပ္ခ်က္တိမြန္းက်ပ္
အသက္လွ်ဴမ၀ --။

လက္သီးကို နေနာင္းဆုပ္
အေၾကာင္းမဲ့ ၾကမ္းျပင္ကို ထုလိုက္မိေရ --။

ပါးစိကို တင္းတင္းကိုက္ထား
မိတ္ရိုးမ်ား ကားထြက္လာ၏ --။

ေဂါင္းထဲမွာ ထိုအေတြး ေဒအေတြး
အေတြးေပါင္းမ်ားစြာ ေယာက္ယက္ခတ္
ခ်ဳပ္ထြီးလွ်က္ဟိေရ --။

မ်က္စိကို စစိမွိတ္
ထြက္သက္ကို နေခါင္းထဲက
မႈတ္ထုတ္ပစ္လိုက္ေတ --။

ေဒါသအေငြ႔ေၾကာင့္
ထြက္လီ၏အပူရသ
ေၾကာင္းလို႔ ခံစားလိုက္ရေရ --။

နားဂ်ီႏွစ္ဖက္က
စမုတ္ေၾကာမ်ား ေထာင္တက္တင္းမာ
သံေခ်ာင္းမ်ားပမာ --။

ကုတ္ထားသည္မ်က္မႈန္
ရႈန္႔တက္လာေရ တြန္႔ေၾကာင္း
အေပါင္းမ်ားစြာ --။

ခံစားခ်က္မ်ားျပင္းထန္
ေအာင့္အည္း သည္းမခံႏိုင္ေရအဆံုး
ငါးသေလာက္ၿပံဳး ၿပံဳးလိုက္မိသည္ --။

(၂)
နီရာတကာ မသမာမႈတိႀကီးစိုး
ကေကာင္း အရုပ္ဆိုး၏ --။

ဒုကၡကို ျဂင့္ခါးသီးပိုင္
ခ်ိဳၿမိန္စြာ စဲြလမ္း
တမ္းတမ္းတတ ေလာဘရမက္
သက္ျပင္းခ်ရ အခါခါ --။

မေကာင္းမႈကို ခ်ိဳၿမိန္စြာေသာက္သံုး
ယစ္မႈးနီကတ္သူမ်ား
၀င္းႄကြားမင္းမူ ေအာင္လံထူလွ်က္ --။

အဆိုးအညွက္ အမိႈက္သရိုက္တိကို
တိုက္စားပစ္ဖို႔
ေတာ္လွန္ေရးျမစ္ရီခမ္းေျခာက္
မ်က္တြင္းေဟာက္ပက္ လူမမာ --။

နာရီစက္၀န္း၏မိနစ္စကၠန္႔ရို႔သည္
အခိုက္အတန္႔လိုက္ ကုန္ဆံုး
နီလံုးညိဳညိဳ ညရိပ္ခို --။

အတၱ အတၱ
အတၱ အေမွာက္ထု တြင္းနက္ေအာက္
တေယာက္ၿပီးတေယာက္
ဒိုးယိုေပါက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ႀကီးဆင္း
ခြာသံျပင္းျပင္း --။

ေနာက္က်ိက်ိ အေမွာင္အတိၿပီးေသာ
ငရဲအိုင္ႀကီးထဲက
လြတ္လမ္းမဲ့ ငါးေခ်တိပိုင္
က်ဳပ္ပုတ္ရည္ ညစ္ညမ္းသည္ရာ
အသက္ရွင္ရာလား လြတ္ေျမာက္ရာလား --။

အေရာင္ႏွမ္းႏွမ္း မဲြေျခာက္ေျခာက္
လိုင္တံတို ပ်ိဳင္းအိုတခ်ိဳ႕ကလည္း
ပြက္သည့္ငါးကို အလိုက္ေခ်ာင္း
အေၾကာင္းအားေလွ်ာ္စြာ --။

ဘုရားသခင္ ဖန္တီးထားသည့္
ဤကမၻာၿမီႀကီးသည္ကား
ဒုကၡအတိမႊမ္း ဆိုးသြမ္းလွပါဘိတကား --။.

ပူေလာင္ထန္ျပင္း
ဆင္းရဲလွပါဘိတကား --။

အပူမီးမ်ားခ်ဳပ္ၿငိမ္း
အီးခ်မ္းေသာ အနာဂါတ္ မိုးထက္ေကာင္းခင္
စၾကၠာ၀ဠာတခြင္လံုး
လွပသာယာ ၾကည္လင္လာဖို႔
ရတနာမိုး ေပါကၡရ၀ႆမိုး
ထိန္႔ႀကိဳးရြာသြန္း ေလာင္းျဖန္းပီးပါဖိေလာ့ --။

(သာလွဦး)
29/5/2000

သဇင္သတၱိ

သဇင္သတၱိ
-------
နယ္ပယ္တခု၊ ကိုယ္စားျပဳလွ်က္
ႏိႈင္းထူပံုထင္၊ ျမတ္သဇင္သို႔
ပင္ယံျမင့္ျမင့္၊ မာန္ခ်ီ၀င့္ၿပီး
ဖူးပြင့္၀ီဆာ၊ မႊီးႀကိဳင္စြာလွ်င္
ျမလႊာတမူ၊ ပန္းမိဥၥဴတည္း ---။

လူမ်ိဳးရခိုင္၊ ျပည္မ႑ိဳင္တြင္
သာကီႏြယ္ျမတ္၊ တိုင္းေလးရပ္၏
ျပဳမွတ္တံဆိပ္၊ ေအာင္နိမိတ္ျဖင့္
ရကၡိတမည္၊ မ်ိဳးဂုဏ္ရည္ျဖင့္
စည္ပင္သာယာ၊ သာသနာႏွင့္
ကမၻာ့အလယ္တြင္
ထည္၀ါရပ္တည္ ဟိလတ္၏ ---။

ရပ္တည္ထည္၀ါ၊ မ်ိဳးမဟာကို
မိစၧာ၀င္ေရာက္၊ သစၥာေဖာက္ေၾကာင့္
နန္းေပ်ာက္ထီးပ်က္၊ စစ္ဒဏ္ခ်က္ႏွင့္
သက္ေပါင္းလည္းခ၊ ကၽြန္ျဖစ္ရ၏
ဘ၀ယႈံးနစ္ ---
သကၠရာဇ္ေႏွာင္း၊ သမိုင္းေၾကာင္းကို
သြန္းေလာင္းထုဆစ္၊ အားမာန္သစ္ျဖင့္
ဖက္ဆစ္၏ရန္၊ တိုက္တြန္းလွန္မည္
တာ၀န္အသိ၊ အားလံုးဟိ၏
ကတိခိုင္ျမဲ၊ လက္ခ်င္းတဲြ၍
ေအာင္ပဲြတဖန္၊ ကိုယ္ျပန္ရယူ
ၿပိဳင္တူရွိသို႔ လွမ္းခ်ီတက္ ---။

အို -- ရကၡတိုင္းသား၊ မ်ိဳးခ်စ္မ်ား႐ို႕
ရွိသို႔တူၿပိဳင္၊ လွမ္းတက္ႏိုင္ေရး
ငိုင္ေငးေတြေ၀၊ ထိုင္နီေရလား
ေနာက္ထားက်န္လိုက္၊ ထိုစနစ္မွ
ကူးေျပာင္းသည့္ေခတ္၊ အမွီလိုက္လို႔
နည္းသစ္ပညာ၊ ဆည္းပူးကာလွ်င္
ျပည္ရြာေကာင္းက်ိဳး၊ ထမ္းပိုးရြက္ေဆာင္
မုကၡ်ေအာင္မည္
ရႊီေရာင္၀င္းပ အနာဂါတ္ ---။

၀ီဆာခန္႔ျငား၊ မာန္၀င့္ႄကြားလွ်က္
ထင္ရွားမ်ိဳးမွန္၊ ဇာတိမာန္ျဖင့္
ညွာတံမက်ိဳး၊ ႄကြီမညွိဳးေအာင္
ပ်ိဳးေထာင္ကာလွ်င္၊ ခိုင္သဇင္ကား
ရွိတြင္မားမတ္၊ ဦးတည္ရပ္လွ်က္
သတၱိစြမ္းရည္ျပေတာ့မည္ ---။

ေမာင္သာေလာင္းျဖဴ (ရမ္းၿဗဲ)

ဘုရားကိုက်ားကိုက္ျခင္း

ဘုရားကိုက်ားကိုက္ျခင္း
------------------------
အယင္ကခါ ဗာလာရြာမွာ
အေသ၀နာဗိုလ္
အုပ္ခ်ဳပ္ေတ --။

တရက္နိ နဂါးငမိုက္
အေသ၀နာခါးပိုက္က
မေရႊဥကို က်ားကိုက္ေတဇာတ္
ကျပလတ္ --။

ေတမိယဇာတ္ ကဖို႔စြာ
ခ်က္ခ်င္းျပန္ပ်င္လိုက္ရေရ --။

က်ားကဖို႔လူ
က်ားရီယူ၀တ္
က်ားေဂါင္းစြပ္ပ်ာယ္
အလွည့္ကိုေစာင့္
ဇာတ္စင္ေဒါင့္မွာအိပ္နီေရ။

ယေလာက္စြာမွာ တေယာက္က
ဇာတ္စင္ကိုဓါးနန္႔ခြတ္လို႔
သိဒၶတၳမင္းသား
ေတာထြက္ခန္း က,ဆိုခါ..

ခႏိၲကကို ပရုန္းနရုန္းႀကိဳးတုတ္
တေယာက္က ေမာင္စံလုပ္ပ်ာယ္
ဇာတ္ခန္းပ်င္လို႔
မာရ္နတ္ေတာင္မတားရသိမ့္
က်ားသမား
ပတ္သံၾကားစြာနန္႔ ယူထည့္လိုက္စြာ

သိဒၶတၳ
က်ားကိုက္ခံလိုက္ရေရ --။


ပန္ (စစ္ေတြ)
ရိုးမမဂၢဇင္း အမွတ္ (၃)

မိုးသထအာရုဏ္

မိုးသထအာရုဏ္
----------------
ညဥ္႔သန္းေခါင္ေလ၊ အေမွာင္လြန္ေျမာက္
အာရုဏ္ေရာက္လို႔၊ ခတက္ေခါက္ေက
စိတ္ေရာက္ရည္မွန္း၊ သဒၶါဆြမ္းကို
လွဴဒါန္းဖို႔ေလ၊ ခ်က္လတ္ေတ --။

ၿဂိဳးငွက္လူပ်ိဳ၊ ေတးျခင္းဆိုလို႔
စိမ္းညိဳရြက္ႏု၊ ႏွင္းထု၀ီ၀ီ
လီေခ်သြတ္သြတ္၊ တိုက္ကာခတ္ေက
ရင္ဖတ္အီးေရ၊ ခ်မ္းလတ္ေတ --။

အာရုဏ္ပ်ိဳးလို႔၊ မိုးသထမွာ
ႏိုးထအားမာန္၊ ၿဗိန္းေစာင္းသံေလ
ေတာင္ယံကိုဟပ္၊ ဂလိုင္ထပ္ပ်ာယ္
ရိုက္ခတ္ျမည္ဟိန္း၊ စည္ေတာ္ႀကိမ္းေက
ၾကက္သိမ္းထေရ၊ အားရေရ --။

ေရာင္နီသန္းေက၊ ဆြမ္းပန္းရီခ်မ္း
လႈဒါန္းမွ်၀ီ၊ မိတၱာၿမီမွာ
ပီတိႏိႈးေဆာ္၊ သာထုေခၚမိ
မွန္းေမွ်ာ္နိဗၺာန္၊ သံစည္သံလည္း
မာန္စြယ္ႏွိမ့္ခ်၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြ --။

ေမာင္နန္းလွ (ေျမာက္ဦး)

သခၤန္းစာ

သခၤန္းစာ
---------
လွပၿပိဳင္းပင္
႐ြက္သစ္ဆင္လည္း
ေညာင္ပင္ကဖ်က္
က်ီးေဘာင္းဖ်က္က
မူလသစ္ပင္
သီပြဲဝင္ပနာ
သစ္ပင္လည္းျပဳန္း
မ်ဳိးလည္းတံုးေရ --။

(ကိုယ္ေတာ္)
၂၉-၅-၂၀၀၉

ေလာကသာရပ်ိဳ႕

ေလာကသာရပ်ိဳ႕
----------------------
အသက္ရွည္စြာ၊ အနာမဲ့ေၾကာင္း
ေကာင္းလွစီခ်င္၊ ပဲ့ပ်င္နိစၥ
ကြပ္ဆံုးမသား၊ မိဘဆရာ
စကားနာ၍၊ က်မ္းစာသိျမင္
တတ္ေအာင္သင္ေလာ့၊ ေပၚလြင္မျပဳ
ေကာင္းရာတုလွ်က္၊ ေကာင္းမႈျမတ္ႏိုး
ေကာင္းေအာင္ႀကိဳး၍
ေကာင္းက်ိဳးကိုယ္၌ တည္စီမင္း --။

မိခင္ဖခင္၊ ေက်းဇူးသွ်င္ကို
ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုး၊ ဂူပုထိုးသို႔
ရွိခိုးဦးတင္၊ ၾကည္လင္ျမတ္ေလး
လုပ္ေကၽြးခယ၊ ႐ိုတုပ္ကြလွ်က္
ႀကီးလွသက္အို၊ မ်ိဳးဆြီကိုလည္း
ၾကည္ညိဳၫြတ္တိမ္း၊ ပိုက္ထုပ္သိမ္း၍
မယိမ္းစင္းလွ်င္းၿငိမ္းစီမင္း --။

ထံုးမီွးနည္းနာ၊ အျဖာျဖာ၌
ပညာရွာမွီး၊ မႀကီးသက္ရြယ္
အငယ္ေသာ္က၊ ႀကိဳးလံုးလလွ်က္
တုပ္ကြပုဆစ္၊ ဆရာစစ္သို႔
ေၾကာက္ခ်စ္႐ိုသီ၊ စာပီတတ္ေၾကာင္း
တေခ်ာင္းေခ်ာင္းလွ်င္၊ ၿငိမ္ေအာင္းသည္းခံ
ဆရာထံ၌၊ သင္အံမွတ္သိ
တနိတျခား၊ ပြားမ်ားစံုစီ
၀မ္းထဲခြီ၍၊ တလီတထူး
ဂုဏ္ေက်းဇူးကို
ဆည္းပူးသိျမင္ႄကြယ္စီမင္း --။

(ရခိုင္သူျမတ္)

မတတ္သာလို႔ရာ

မတတ္သာလို႔ရာ
-----------------
ခြီးသူေတာင္းစားတိက
င႐ို႕ျပည္ကိုလာအုပ္ခ်ဳပ္
လူလုပ္နီကတ္ေတ --။

သူ႐ို႕တိက
အႏူလက္နန္႔
ေရႊခြက္ကိုင္ခ်င္နီကတ္ေတ --။

ေသာက္ပံုမလာေရမ်က္ႏွာနန္႔
ခြက္စားတိ --။

အကုသိုလ္ရုပ္နန္႔
အယုတ္တမာတိ --။

အခုက်မွ
ငိုျပတတ္ကတ္ေတပင္
ကေကာင္း
သနားဖို႔ေကာင္းလွပါ၏ --။

ကြကြကြကြ
ေမ်ာက္မအိုနာတိ --။

အားနာပါယင့္
မင္း႐ို႕ပါးစေပါက္ကို
ဂြမ္းဆို႔ထားလိုက္ခ်င္ေရ --။

(ခတ္ေက်ာက္သီး)
ေမလ (၂၅) ရက္၊ ၂၀၀၂ - ခုႏွစ္။

ငိုျခင္းစီလို႔ ငိုလိုက္ခ်င္

ငိုျခင္းစီလို႔ ငိုလိုက္ခ်င္
---------------------
အဘာေလး အဘာ ... !
အဘာဟိခါက
အဘာသားသမီးတိ
ရြာအလယ္မွာ
မ်က္ႏွာပြင့္ခစြာတိ
ေဒဂုခါမွာ
ခြက္ကိုင္ပ်ာယ္
ရြာစိုင္ေလွ်ာက္မေတာင္းရေကလည္း
အရပ္သွ်စ္မ်က္ႏွာမွာ
ကၽြန္ခံနီကတ္ရပ်ာယ္ေထာ
အဘာ... !

အဘာေလး အဘာ ... !
အဘာဟိခါက
အဘာရို႕အိမ္မွာ
ဧယိုင္သာျခင္းသံညံလို႔
စာပီလကၤာ
ထထိန္႔ႀကိဳးခေကလည္း
ေဒဂုခါမွာ
အဘာသားသမီးတခ်ဳိ႕
ကိုယ့္စကားကိုမေျပာခ်င္
ကိုယ့္စာကိုေတာင္ ရီြးဖို႔ရွက္နီကတ္ပ်ာယ္
အဘာ ... !

အဘာေလး အဘာ ... !
အဘာဟိခါက
အဘာသားသမီးတိ
အမ်ဳိးေစာင့္ထိန္းေရလို႔
ရာဇ၀င္မွာ ထင္ေပၚခေကလည္း
ေဒဂုခါမွာ
ရစြာယူလို႔
ဘေဘာင္းဆံုးနီကတ္ပ်ာယ္
အဘာ ... !

အဘာေလး အဘာ ... !
အဘာဖိုးဖီးရို႕
ဆယ္သက္စားမကုန္
ထားခကတ္ေကလည္း
ရြာလယ္မွာ ေျပာစရာျဖစ္လားစြာစကားက
“မ,မ” နန္႔ “ဗ်” ရာက်န္ပ်ာယ္လတ္
အဘာေလးးး .... !
အဘာတခ်က္လာၾကည့္ဖိ ... !

(ကိုမင္း) (Ko Mum)

ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီရတု

ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီရတု
-------------------------------
ေနာက္သားေနာင္လာ ေနာက္ထပ္ပါ႐ို႕
ဆရာသံုးလက္ ရွိကံဖက္၍
အသက္ခႏၶာ လူ႐ို႕မွာကား
တခါတရံ အဘိုးတန္၏ ---။

တရံတခါ ဆိုတံုပါလည္း
သူသာလာလွ်က္၊ ဖိႏွိပ္စက္က
အသက္ထိုခါ ဆံုးတတ္ရာ၏ ---။

ျပည္ရြာတိုင္းဖြား မ်ိဳးေလးပါး႐ို႕
တရားလမ္းမွန္ က်င့္ေၾကာင္းၾကံလွ်က္
အမွန္မုကၡ် သက္စြန္႔ၾကေလာ့ ---။

ဓမၼတာလမ္းမမွန္ ဆိုးေၾကာင္းၾကံလွ်က္
တန္စိုးကိုစား လိမ္လွည့္ဖ်ားေသာ္
ေနာင္သားတဖန္ သည္းမခံႏွင့္ ---။

ႏိုင္ငံတကာ ဟူရာရာ၌
ပညာႏွင့္ညာဏ္ သင့္စြာဖန္၍
တာ၀န္မပ်က္ သစၥာရြက္လွ်က္
အသက္ကိုလွီး သြီးေခ်ာင္းစီးမွ
အၿပီးႀကံ့ခိုင္ ႏိုင္ငံတိုင္းၿမိဳ႕
အစို႔စို႔ႏွင့္ ကိုယ့္႐ို႕ရပ္စည္
ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ရမည္မုကၡ်
ဤေလာကသည္
ေအာက္က်မခံခ်င္ေသာေၾကာင့္ ---။

(ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီ)

ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမုိင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား

(ALD) ၏ နာယကႀကီးလည္းျဖစ္၊ ရခိုင္ျမန္မာပ႑ိတ္ႀကီးလည္းျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမုိင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ပထမပိုင္း)

ႄကြေရာက္လာကတ္ေတ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပုဂၢဳိလ္မ်ားထဲမွာ ကၽြြန္ေတာ္ထက္အသက္ႀကီးေရပုဂၢဳိလ္မ်ားကို ရွိခိုးပါေရ။ ကၽြြန္ေတာ္ထက္အသက္ငယ္ေရပုဂၢိဳလ္႐ို႕ကို ကၽြန္ေတာ္အေလးအျမတ္ဂါရ၀ျပဳပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာဖို႔စကားက ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး႐ို႕သည္ ေနာင္ကိုဘေဇာင္ကံၾကမၼာဖန္တီးၿပီး နီကတ္ရဖို႔လဲဆိုစြာကိုေျပာဖို႔စြာပါ။ ကေကာင္းအေရးႀကီးပါေရ။ ေအစကားတိကို ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠဌႀကီး လူမ်ိဳးစုမ်ား၏နာယကႀကီးျဖစ္ေတ ဦးေစာျမေအာင္က ေျပာလားခပါယာ။ တနာရီေက်ာ္ေလာက္ေျပာလားခေတာင္မွမ၀သိမ့္။ ဇာျဖစ္လို႔လဲဆိုေက လိုရင္းတိကိုေျပာစြာပါ။ ယင္းလိုရင္းတိမွာ တပုဒ္တပုဒ္စီ၏ဖြင့္ဆိုခ်က္စြာ ကေကာင္းအမ်ားႀကီးပါ။ ယေက ေျပာၿပီးနားမလည္လိုက္ေက ဒုကၡေရာက္ဖို႔၊ နားမလည္လိုက္ေက ဇေ၀ဇ၀ါျဖစ္ဖို႔။ ထိုပုဂၢိဳလ္၏ဖြင့္ဆိုခ်က္တိကို တင္ျပပါဖို႔။ ယင္းခါမွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္သားတိ ဇာလုပ္ရဖို႔လဲ နားလည္ကတ္ပါဖို႔။ လုပ္ဖို႔စြာမွာ ဇာနီရာကစရဖို႔လဲ အေရးႀကီးပါေရ။ ကြက္ေက်ာ္ေကမွားပါလိမၼည္။ ရခိုင္သားတိ ကြက္ေက်ာ္တိကိုျမင္လာရပါလိမၼည္။

ေနာက္ ေအလမ္းခရီးမွာ ဇာစူးငုတ္ခလုတ္တိက အတြင္းရန္၊ အပရန္လဲဆိုစြာ အာ႐ံုစိုက္ၿပီးၾကည့္ရပါဖို႔။ ေအနိဥကၠဌႀကီးေျပာလားခေရပိုင္ တျခားတျခားေသာလူမ်ိဳးတိမွာ စုေပါင္းၿပီး ဘံုရန္သူတည္းဟူေသာ (တစည) မဆလကိုတိုက္ေတနီရာမွာ အင္အားအျပည့္ႏွင့္တိုက္ရဖို႔ဆိုစြာကိုသိထားေရအတြက္ အင္အား ေနာင္းနီကတ္ပါပ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္သားတိမွာၾကည့္လိုက္ေတခါ အင္အားက ထထြတ္ႀကီးႀကီနီပါေရ။ ကေကာင္း၀မ္းနည္းဖို႔ေကာင္းပါေရ။ ေဂါင္းေဆာင္တိကလည္း ေျပာခီေက သတိရေရဆိုပါေရ။ ဆိုေရခါ ရခိုင္သားမွာ မ်က္စိမဟိပါ။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္သားတိမွာ ခံနီရစြာဇာေၾကာင့္လဲ။ တဦးတည္းတေယာက္တည္းေကာင္းစားေရးကို မ၀သိမ့္ေရေဂါင္းေဆာင္တိက တခုလည္းမလိမၼာမသိနားမလည္ေရရခိုင္ျပည္သူတိကို အမ်ိဳးမ်ိဳးလိမ္စား၊ ၀ါစားနီကတ္ေတအတြက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ျပည္ႀကီးၿပိဳဖို႔ႀကံနီပါေရ။ ေယဇူးႏွင့္ ဥကၠဌႀကီး မိန္႔ခြန္းေျပာလားခေရပိုင္ ကမၻာ့အလယ္မွာ ကေကာင္းရွက္ဖို႔ေကာင္းနီပါပ်ာ။ ေယေကလည္း သူ႐ို႕လူတစု ေပ်ာ္တုန္းပါ။ ယင္းကိစၥကိုသတိထားဖို႔ ေျပာလိုပါေရ။ ဆိုေရခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဗုဒၶဘာသာရခိုင္လူမ်ိဳးစြာ ဘုရားေဟာေဒသနာေတာ္ႏွင့္ သီလကိုေစာင့္ေရအတြက္ ရခိုင္လို႔ေခၚပါေရ။ အမ်ိဳးႏွင့္သီလကို ကနိမေစာင့္ေက ကနိရခိုင္မေခၚပါပ်ာ။ (ကပ်က္) လို႔ေတာင္ေခၚဖို႔မရ။ မ်ိဳးဖ်က္အဆိုးလို႔ေခၚရပါဖို႔။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ သတိထားၿပီးေက လူတစိေခ်က်န္စြာက လားကတ္ရဖို႔စြာပါ။ ပထမ ယင္းအေၾကာင္းကိုမေျပာခင္ ကၽြန္ေတာ္ေျပာပါဦးမည္။ ရခိုင္ျပည္လားဖို႔အင္အားကို ၾကည့္လိုက္ေတခါ ေတာ္ေတာ္ခိုင္ခိုင္ခန္႔ခန္႔ႏွင့္ လားကတ္ရပါဖို႔။ ဇာျဖစ္လို႔လဲ၊ ကနိလူဦးေရကိုၾကည့္လိုက္ေတခါ (၂ ဒသမ ၀၆) သန္းဟိပါေရ။ ယင္းအထဲမွာ စပါးႀကီးမ်ိဳေရပိုင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာနည္းလမ္းႏွင့္၀င္လို႔ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာက်လားခပါယာ။

ယင္းအထဲမွာ ဘေလာက္ပါေရလဲဆိုခါ တဒဂၤမသန္မန္လူမ်ိဳးတိ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုၿပီး ဟိတ္ေဟာနီပါေရ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ ရခိုင္ျပည္မွာမဟိမွတ္ထားပါ။ ယင္းအခ်က္ကိုၾကည့္ေက ဇာျဖစ္လို႔လဲ။ မ်ိဳလားခလို႔။ ျဖစ္ေတနည္းႏွင့္မ်ိဳေရ။ ေျခာက္လို႔ၿခိမ္းလို႔မ်ိဳေရ။ ေငြႏွင့္ေပါက္လို႔မ်ိဳေရ။ ကနိဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာေရာက္ေက ဥကၠဌႀကီးဦးေစာျမေအာင္ေျပာေရပိုင္ နက္ဖန္ခါ ကုလားတန္ကိုေရာက္ဖို႔။ ရခိုင္သား႐ို႕ အရာ (၅) ႏွစ္အတြင္းမွာ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕တဖက္ ရခိုင္႐ိုးမကိုေက်ာ္လို႔ ၿပီးဖို႔ပ်င္ထားကတ္ဖိ။ မိမိေယာ့ေယာ့ႏွင့္ (ငါ႐ို႕ႏိုင္ငံေရးလုပ္ဖို႔မဆိုင္၊ ထမင္းတဆုပ္စားနီရစြာအဖမ္းခံရဖို႔။ ငါ႐ို႕ႏွင့္ႏိုင္ငံေရးဇာဆိုင္လဲ) လုပ္နီေကေတာ့ ရခိုင္သား႐ို႕ ၿပီးဖို႔ပ်င္ထားကတ္ဖိ။ အရာမေျပာလိုပါယာ။

ကၽြန္ေတာ္ေျပာရဖို႔စကားေျပာင့္ေျပာင့္ပါ။ ၁၁၄၆ ခု ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္း ရခိုင္ကိုသိမ္းေရနိကပင္ ကနိမွာ (၂၀၅) ႏွစ္ျပည့္ပါဖို႔။ ကၽြန္သားေပါက္ျဖစ္ေတ (၂၀၅) ႏွစ္ကာလမွာ ကၽြန္စိတ္ေပါက္နီကတ္ေတ။ ရခိုင္သားတိ ကနိ တဒဂၤလူမ်ိဳးတိကိုမွီလို႔ ႀကီးပြားနီေရအတြက္ ယင္းအတိုင္းလားဖို႔ႀကံနီကတ္ပါေရ။ ကနိ ယင္းအေျခအေနမဟုတ္ပါ။ သတိထားကတ္ပါ။ (၂၀၅) ႏွစ္မ်ိဳသိပ္ထားေရစကားကို ကၽြန္ေတာ္ကနိဖြင့္ပါဖိ္ု႕။ ေက်ာက္ေတာ္၊ စစ္ေတြမွာဖြင့္ခပါပ်ာ။ ဇာျဖစ္လို႔ဖြင့္ရဖို႔လဲ။ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားအတြက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ခုေလာက္အသက္အရြယ္ (၇၄-၇၅) ျဖစ္နီပ်ာ။ မတန္ေကလည္း ရခိုင္တိမသိေရအတြက္ ေအပိုင္ဒုကၡခံလို႔ မဖြင့္ခေက သမိုင္းႄကြီးဆပ္လို႔ကုန္ဖို႔မဟုတ္။ လူမ်ိဳးအတြက္ ေဒ၀ါႀကီးတိထြက္လို႔ လားနီကတ္စြာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ တျခားပါလာကတ္ေတပုဂၢိဳလ္တိအားလံုး ၀ါႀကီးတိပါ။ ထိုင္နီဖို႔တန္ေရအခ်ိန္မွာ မထိုင္ဘဲႏွင့္ ဇာျဖစ္လို႔လားနီကတ္ေတလဲ။ အယင္က အဖ်က္သမားပါတီတိက ဇာေျပာလဲ။ (၀ါႀကီးတိရာလုပ္ဖို႔ တက္လာကတ္ေတ) လို႔ေျပာပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္မေျပာခ်င္ပါ။ အခုရခိုင္ျပည္မွာ ဇာျဖစ္နီလဲဆိုခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ျပည္သည္ သွ်မ္းျပည္၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္ႏွင့္မတူပါ။ အေနာက္ဖက္က စပါးႀကီးတေကာင္မ်ိဳနီပါေရ။ ေဒအထဲမွာ မ်ိဳးဖ်က္တိ ကြဲေအာင္ဖ်က္နီေရ။ ေအပိုင္ ကိုင္ဖို႔မရေအာင္ ျဖစ္နီစြာကို ကုဖို႔လာစြာပါ။ သတိထားကတ္ပါ။

ဆိုခါ ကနိ ဥကၠဌႀကီိးဦးေစာျမေအာင္ေျပာခေရပိုင္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီကို စဖြဲ႕ေရနိကပင္ ဇာေလာက္ေရာက္ပ်ာလဲဆိုခါ မႏွစ္ကစဖြဲ႕စြာ အခု တႏွစ္ႏွင့္ (၃-၄) လေရာက္ပါယာ။ သွ်မ္း၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္စေရ တျခားတျခားေသာလူမ်ိဳးတိမွာ ကေကာင္းေနာင္းလားပါယာ။ သူ႐ို႕တိမွာ တဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ရာဟိေရ။ ရခိုင္မွာ ပါတီဘေလာက္ဟိေရလဲ။ (၁၅၅) ဖြဲ႕။ ဘေလာက္ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းပါေရလဲ။ လူကိုၾကည့္ေက (၂) သန္းႏွင့္ (၆) သိန္း။ ကုလား (၈) သိန္းဟိေရ။ က်န္စြာအားလံုး ရခိုင္မဟုတ္သိမ့္။ မာရမာႀကီးတမ်ိဳးပါေရ၊ ခ်င္းပါေရ။ ၿမိဳပါေရ။ ခမီးပါေရ။ ယင္းအထဲမွာ ကမန္ဆိုေရလူမ်ိဳးတမ်ိဳးပါသိမ့္ေရ။ ဒိုင္းနက္ပါေရ။ သက္ပါေရ။ တျခားတျခား ကုလား၊ တ႐ုတ္၊ တ႐ုတ္ကပ်က္၊ ဗမာပါေရ။ ေယခါ ရခိုင္သားတိက ေအေလာက္လူႏႈတ္လိုက္ေက ဘေလာက္က်န္ဖို႔လဲ။ ရခိုင္သားတိထဲက ေအေလာက္ က်န္စြာတိထဲက တဆယ္ႏွင့္သွ်စ္သိန္းခြဲႏႈတ္လိုက္ေက ဇာက်န္ဖို႔လဲ။ နင္းျပားျဖစ္နီကတ္ဖိ။ တခုလည္းမလိုပါပ်ာ။ မေျပာလိုပါယာ။

ယေလာက္စြာကိုဖ်က္လို႔ မေဟာသထာျပႆနာပိုင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္နီေရ။ တခ်ိဳ႕ပါတီတိကလူတိ ရြာတိုင္းဆင္းၿပီးေက ေအက မိခင္ရခိုင္လူမ်ိဳးစစ္စစ္ကို ေဘးဖယ္ထားကတ္ေတ။ မေဟာသထာ ျပႆနာကိုၾကည့္ပါ။ က်န္ေရ ျပည္ဖ်က္သစၥာေဖာက္တိက ဘီလူးမကိုအစြယ္ျဖတ္ေတပိုင္ ျဖစ္နီကတ္ေတ။ သတိထားကတ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ကလာၿပီးေက အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵအမွတ္ (၂) ကို ေရာက္လားခပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကို စထြက္ေတေလာက္ကပင္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕မေရာက္ဖူးေရရြာတိ ကေကာင္းအမ်ားႀကီးပါ။ ဇာပိုင္ပ်င္လို႔ စည္း႐ံုးကတ္ဖို႔လဲ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕အေၾကာင္းေျပာရကတ္ဖို႔ဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ ရြာေပါင္း (၃၃၅) ရြာဟိပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ကိုယ့္ေဖသာႏွင့္ကိုယ္ ထူေထာင္ထားေရအတြက္ လားဖို႔စားစရိတ္၊ ဘုတ္စရိတ္ မတတ္ႏိုင္ပါ။ ၿခီေၾကာင္းလားရပါေရ။ ေက်ာက္ေတာ္မွာ ရံပံုေငြထည့္မည့္သူဟိၿပီးေက ေျမာက္ဦးမွာ ဒဂၤါး (၁၀၀၊ ၂၀၀) ထည့္မည့္သူမေပၚ။ ထည့္မည့္သူတခ်ိဳ႕လည္း ဟိေကာင္းဟိပါလိမၼည္။ ယေက ဇာႏွင့္အလုပ္လုပ္ပါဖို႔။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ညံ့လားပါေရ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ ကၽြန္ေတာ္လာေရခါ ကေကာင္းမ်ားႀကီးတြိရပါေရ။ (တစည) ပါတီ သူေတာင္းစားအလွဴခံပိုင္ ရံပံုေငြတိလွ်ံလားပါယာ။ ကေကာင္းရလားပါယာ။

ေယခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အေခ်တရြီ ကိုယ့္စြာကိုယ္စားၿပီးေက အငတ္ခံနီလို႔ ေအအနီထားေရာက္စြာ။ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေက်ာက္ျဖဴ၊ ေတာင္ကုတ္ သူ႐ို႕ပါတီ သံမဏိပိုင္ေနာင္းနီယာ။ ေက်ာက္ေတာ္နယ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တရားေဟာခါ ရြာလိုက္လာပါေရ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကေရာက္လာေ၀းဆိုခါ မေရာက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္စိတ္ညစ္ပါေရ။ အခုနားက ဥကၠဌႀကီးဦးေစာျမေအာင္ အျခားလူမ်ိဳးစုတိႏွင့္ယွဥ္ၿပိဳင္ခါ စိတ္ညစ္ေရပိုင္ ရခိုင္ျပည္ (၁၇) ၿမိဳ႕နယ္ အရပ္ရပ္အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕၊ အနယ္နယ္ကို ပါတီတာ၀န္ႏွင့္စည္း႐ံုးေရခါ ပုဏၰားကၽြန္းမွာ ခရမ္းေတာင္ကိုေရာက္ခီပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သားအနီႏွင့္ ေျမာက္ဦးမွာျဖစ္ရစြာကို အားလည္းငယ္၊ ရွက္လည္းရွက္ပါေရ။ ဇာပိုင္ပ်င္ကတ္ပါဖို႔လဲ။ ေတာင္ပိုင္းမွာ အားလံုး၀င္လားခယာ။ ရခိုင္သားဆိုစြာ တခါ၀င္ေက ျပန္ထြက္ဖို႔မလြယ္။ ရွက္တတ္ေတ။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း (၁၇) ၿမိဳ႕နယ္ ကေတာက္ကေရာက္လုပ္နီကတ္ေတအထဲမွာ သူ႐ို႕မွာ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္က ဇာပိုင္လူတိပါလဲၾကည့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕မွာလဲ မပါစြာမဟုတ္။ ပါပါေရ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ဇာျဖစ္နီေရလဲ။ ကိုယ့္ၿမိဳ႕ကို အျပစ္တင္စြာပါ။ ေအအတိုင္းျဖစ္နီေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေနာက္ဆံုးက်ဖို႔။ ေယေကလည္း ေဟာေျပာပံုေဟာေျပာနည္း လိုပါသိမ့္ေရ။ ထိုကထိုးႏွက္ခ်က္တိကို မိမၼရန္ျဖစ္နီစြာထက္ ေျဖယွင္းပစ္စြာက ေကာင္းပါေရ။

ယင္းထိုးႏွက္ခ်က္တိကိုမေျဖယွင္းေက ၿဖီလို႔မၿပီပါပ်ာယ္။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ေျပာဖို႔စြာက ကနိ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဇာလုပ္ဖို႔လဲဆိုခါ ေအနိႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ပါသိမ့္။ ႏိုင္ငံေရးအတြက္စည္း႐ံုးေရးပါ။ ဥကၠဌႀကီးမိန္႔ခြန္းမွာပါေရပိုင္ စည္း႐ံုးေရးက႑မွာ စည္း႐ံုးေရးမေအာင္ျမင္ေက အခု (၁၀) တန္းစာမီးပြဲေျဖေရပိုင္ စာမီးပြဲမွာစာမရေက စာမေအာင္လိုက္ေက ေဂဇက္ထြက္ခါ ကိုယ့္နာမည္မပါ။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕သည္ စည္း႐ံုးေရးမွာ စည္း႐ံုးေရးကို ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ရပါဖို႔။ အလားတူ ေက်ာင္းသားမွာလည္း စာမီးပြဲမစစ္ခင္ စာရေအာင္ဖတ္ရပါဖို႔။ ဖတ္႐ုံလား။ ဘာသာတိုင္း၌ နားလည္ေအာင္ေလ့က်င့္ရဖို႔။ ယင္းနည္းတူစြာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ စည္း႐ံုးေရးဆိုစြာ ဇာပိုင္ ဇာဘာသာႏွင့္လားဖို႔လဲ။ ဇာပိုင္လားဖို႔လဲဆိုစြာမသိလို႔ ကေကာင္းစိတ္ဓါတ္က်ပါေရ။ တျခားတျခားၿမိဳ႕နယ္ စည္း႐ံုးေရးနံပါတ္ (၁-၂) အထဲက တက္တက္ႄကြႄကြျမင္ရလို႔ ၀မ္းသာပါေရ။ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးတင္လို႔ တဟဲဟဲႏွင့္လူစုနီလို႔ ေနာက္ဆံုးဂဇက္ထြက္ခါမပါေက လားပ်ာလို႔မွတ္။ ေယေက ဇာပိုင္လုပ္ရဖို႔လဲဆိုခါ ေအနိစည္း႐ံုးေရးအခ်ိန္။ စည္း႐ံုးေရးအခ်ိန္မွာ ဇာလုပ္ဖို႔လဲ။ စည္း႐ံုးေရးလုပ္ရဖို႔။ လုပ္ခါ ဇာမူႏွင့္ေဟာဖို႔လဲ။ စည္း႐ံုးေရးမွာ လူထုစိတ္ပါလာေအာင္ အခ်က္ႀကီးေလးခ်က္ဟိပါေရ။ အခုေသနားက ဥကၠဌႀကီးေျပာေရပိုင္ (၁) တန္းတူေရး။ (၂) ဒီမိုကေရစီစစ္မွန္ေရး။ (၃) မူမွန္ေရး။ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ မူမွန္ဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါေရ။ မူမမွန္ေကမႀကိဳက္။ ယင္းမူခ်ထားစြာကိုသံုးသပ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔။ (၄) လူမွန္ေရးလို႔ (၄) ခ်က္ဟိပါေရ။ ယင္းေလးခ်က္မွာ ရခိုင္႐ိုးမတဖက္က (၁၇) ၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္တၿမိဳ႕နယ္၊ (၁၈) ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားကိုယ္စားလွယ္႐ို႕သည္ ဘေဇာင္ပိုင္ပုဂၢိဳလ္တိပါေရလဲ ရြီးခ်ယ္လို႔တင္ျပထားစြာ ဖတ္ၾကည့္ကတ္ပါ။ ပါပါယင့္။ ယင္းအခ်က္မွာ မိုးဦးက်ငၿပီတက္ေတပိုင္ (သူတက္ဖို႔၊ ငါတက္ဖို႔) ျဖစ္နီကတ္ေတခါ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ (၂၆) နီမွာ (၁၅၅) ေယာက္ဆိုခါ ကၽြန္ေတာ္ရင္ဖတ္ဆို႔ပါပ်ာ။ ႏိုင္ဖို႔လား ယင္းသူ႐ို႕မႏိုင္။ မႏိုင္ေကဇာပ်င္ဖို႔။ မဲဖ်က္ကတ္ေက ေအကေလွ်ာ့ဖို႔။ ေလွ်ာ့ေက က်ားသီအသက္၀င္ပ်ာ ကိုက္ဖို႔။ က်ားသီအသက္၀င္ကိုက္ေက ေအလူတိ တေကာင္လဲမက်န္ပါပ်ာလို႔မွတ္။ ေကာင္ႏွင့္သံုးစြာ ကၽြန္ေတာ္လည္းပါပါေရ။ အားမရလို႔ေျပာစြာပါ။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ယင္းစခန္းကို ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ နေနာင္းလားကတ္ရပါဖို႔။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕သည္ တန္းတူေရးကို ဥကၠဌႀကီးပါးစကထြက္လားခေရပိုင္ (သွ်မ္း၊ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ကယား၊ မြန္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္) လူမ်ိဳး (၇) မ်ိဳးသည္ (၄၂) ႏွစ္တာကာလပတ္လံုး လြတ္လပ္စြာတန္းတူမရခလို႔ ေျပာက္က်ားလည္းမကန္၊ ျပည္သူလည္းႏွိပ္စက္ခံလို႔ တတုတ္သီပ်ာ။ ကိုယ္တြိပါ။ ထိုခါ တနားက ဥကၠဌႀကီးေျပာခေရပိုင္ပါ သေဘာေပါက္ပါလိမၼည္။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕လည္း သေဘာေပါက္ပါေရ။ ရခိုင္ႏွင့္တကြ က်န္လူမ်ိဳး (၆) မ်ိဳးက သေဘာေပါက္ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္သည္ ဘေဇာင္ဥာဏ္ႏွင့္ ဘေဇာင္ပိုင္ပ်င္နီလဲဆိုခါ ႐ိုေသမႈမဟိ။ ကိုယ္႐ို႕မွာ ၿခံၿပိဳလို႔။ အခုၿခံၿပိဳစြာကို ပ်င္ဖို႔စြာပါ။ လုပ္ႏိုင္ေကလုပ္၊ ၾကားမွာ (၁) လခြဲရာ ဟိယာ။ ေနာက္စည္း႐ံုးေကရယင့္။ အခုဆင္းခီေကအခုရယင့္။ ခ်က္ၿပီးသားထမင္းကိုစားဖို႔လားစြာယာလုိ႔ မထင္ပါကဲ့။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ကၽြန္ေတာ္ေျပာလိုပါေရ။ ကိုယ့္လူလို႔မွတ္လာ။ မလြယ္ပါ။ ေလးၿမိဳ႕ေခ်ာင္း တေခ်ာင္းႏွင့္အစပိုင္း ေဒဖက္ပိုင္း။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ကေကာင္းသတိထားရပါဖို႔။ တျခားတျခားၿမိဳ႕တိမွာ ၀မ္းေျမာက္လို႔ လက္ခုပ္တီးနီကတ္ပါယာ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ မဆင္းရပါသိမ့္လတ္။

ဇာအခ်ိန္စည္း႐ံုးဖို႔စိတ္ကူးေရလဲ။ အခုေသနားကစကားကို ျပန္စပါဖို႔။ ေအမွာ ညီမွ်ေရး၊ တန္းတူေရး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ပင္လံုကိုလားခီေရ။ လူမ်ိဳးေျခာက္မ်ိဳးကိုစည္း႐ံုးေရ။ ယင္းတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတိထဲမွာ ရခိုင္မပါလို႔ ရခိုင္ျပည္ကိုခ်န္လွပ္ထားခေရ။ သူ႐ို႕ ေျမာက္ဦးမွာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ႏွင့္တြိလို႔ ေျပာလို႔ဟိပါေရ။ ထိုပုဂၢိဳလ္သီလားေရခါ မရလိုက္ပါယာ။ တန္းတူေရးကို ကိုင္ခစြာပါ။ တဒဂၤလူမ်ိဳးကို ကိုင္စြာမဟုတ္။ ရလတ္ေတခါ (၄၂) ႏွစ္ကာလပတ္လံုး ႐ိုးမေတာင္ထိုဖက္ ရန္ကုန္ကိုလားေက ျမင္ပါလိမၼည္။ မွန္ၾကည့္ဖို႔ရေရလမ္းတိ။ တိုက္တကတိုက္ တာတကတာ၊ အလုပ္႐ံုႀကီးတိ၊ စက္႐ံုႀကီးတိ ဟိန္းလို႔။ ေဒဖက္ကိုေက်ာ္ေက၊ ျပာျပာဟေဟာက္ ကၽြန္းရြာေခ်တရြာျဖစ္နီေရ။ (၄၂) ႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရစြာ အသူခံစားေရလဲၾကည့္လိုက္ပါ။ မ်က္စိဖြင့္ၾကည့္လိုက္ပါ။ (ပထမပိုင္းၿပီး၏)

(ALD) နာယကႀကီးလည္းျဖစ္၊ ရခိုင္-ျမန္မာပ႑ိတ္ႀကီးလည္းျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ဒုတိယပိုင္း)

ထမင္းထုပ္ကိုျပလို႔ မိသားစုစားနီရစြာ၀မ္းသာၿပီးေက ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ေအာက္တြင္းသြင္းၿပီး စည္း႐ံုးနီကတ္ေတ။ ေကာင္းေကာင္းသတိထားကတ္ပါ။ ျပည္ဖ်က္လား။ တိုင္းဖ်က္လား။ ရခိုင္ျပည္ဖ်က္ဖို႔ႀကံနီကတ္ေတလားလို႔။ ကေကာင္းေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းပါေရ။ အခု ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေရ လူမ်ိဳးစုတိႏွင့္စုမိပါပ်ာယ္။ ၀မ္းသာကတ္ပါ။ တန္းတူရဖို႔အေရးေဆာင္ရြက္ထားပ်ာယ္။ ၀မ္းသာကတ္ပါ။ ကိုယ့္လူကိုကိုယ္ ျပဳစုကတ္ပါလို႔ တိုက္တြန္းလိုပါေရ။ (ကိုင္) ဘေဇာင္ပ်င္ဖို႔လဲ။ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ တပ္ေပါင္းစုဆိုၿပီးေက ေက်ာင္းသားေဂါင္းကို ေရာင္းၿပီးေက ရကၡိဳင္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕ ငါ႐ို႕ဖက္ပါေရဆိုၿပီးေက စာအုပ္တိထုတ္နီကတ္ပါေရ။ စစ္ေတြၿမိဳ႕က ရခိုင္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕က မခံမရပ္ႏိုင္လို႔ေျပာေရ။ ငါ႐ို႕မပါကိုး။ အကို႐ို႕ ဇာလုပ္ကတ္စြာလဲလို႔ ေျပာပါေရ။ ယင္းပိုင္ေရာင္းစားနီကတ္လို႔ ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ၿပိဳလားခေရ။ ေအအခ်က္တိ ဇာလုပ္စြာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဥကၠဌႀကီးေျပာေရအတိုင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ အလီလီ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာလည္း အလီလီ။ ေျမာက္ဦးမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ပါးကိုလာကတ္ေတ တခုပိုင္လည္း စည္း႐ံုးလို႔မရခပါ။ မရခစြာ အသူ႔လက္ညႇိဳးထိုးလို႔လဲ။ ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ရခိုင္ျပည္ တစည္းတ႐ံုးတည္း အင္အားတခုတည္း လားဖို႔စြာကိုမရ။ ရခိုင္တမ်ဳိးသားလံုး၏အဖ်က္သမားဆိုၿပီးေက စာတန္းထုတ္ပါေရ။

ယင္းပိုင္ ေပါင္းစည္းလို႔မရေရအေၾကာင္းေျပာခါ ေပါင္းစည္းေရးကိစၥႏွင့္ပတ္သက္လို႔ အစည္းအေ၀းခ်ခါ ဟုတ္စြာမဟုတ္စြာ မသိ။ မၾကားဖူးခါ ပါလားခစြာၿမိဳ႕တိဟိပါေရ။ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕ပါလားေရ။ ေက်ာက္ျဖဴတျခမ္းပါလားေရ။ ယင္းသူ႐ို႕ေႏွာက္ယွက္လို႔။ အခုယင္းသူ႐ို႕ေႏွာက္ယွက္စြာကိုလိုက္ၿပီး လုပ္နီရပါေရ။ စည္း႐ံုးေရးကိုပစ္ခလို႔ ဘေလာက္ေနာက္က်ပါလဲ။ လပိုင္းဟိပါပ်ာ။ ထိုတရက္နိက စစ္ေတြ ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က စာရြက္ေခ်တရြက္ထုတ္လိုက္ၿပီးမွ အရွက္ရလို႔ ငိုသူငို ရယ္သူရယ္ ျဖစ္လားခပါေရ။ ဘေလာက္ေႏွာက္ယွက္ပါေရလဲ။ စာရြက္ထုတ္ရေအာင္ထိျဖစ္လားပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခုိင္သားတိထဲက ကၽြန္ေတာ္တနားက လူဦးေရျပခေရပိုင္ ေဒဖက္ကက်န္ရစ္ေတ လူဦးေရ (၁) သန္း (၂) သန္းမွ်ေလာက္ႏွင့္ လားရဖို႔စြာပါ။ အားလံုးညီၫြတ္ႏိုင္မွ ျဖစ္ပါဖို႔။ သွ်မ္းမွာ (၆၂) နီရာရစြာ အၿပိဳင္အဆိုင္ဆိုေက (၂) လီတိုး။ ဥပမာအားျဖင့္ဆိုေက (တစည) (၆၂) နီရာ၊ သွ်မ္း (၆၂) နီရာ (၁၂၄) နီရာလားရပါဖို႔။ (၁၂၈) နီရာေလာက္ရာ၀င္ပါေရ။ ယင္းပိုင္စြာမွာ (၂၆) နီရာမွ (၁၅၅) ေယာက္။ (ရခိုင္သား႐ူးလာ) လို႔မီးစရာ ဟိပါေရ။ လူမ်ဳိးစုတိက ရယ္နီပါပ်ာ။ ဘေဇာင္စြာလဲဥကၠဌႀကီး ရွက္ေတ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ရွက္ပါေရ။ တခါတခါ တိုင္ပင္ပါေရ။ (ငါ႐ို႕လုပ္စြာမွားပ်ာယ္ဟန္) လို႔။ ကိုယ္စြာကိုယ္ လက္ကိုင္မရကား။ (ရခိုင္သားအ႐ူးတိကို) လို႔ စဥ္းစားကတ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္တကြ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခုိင္သားတိအားလံုး ပါေရလို႔မွတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕မရသိမ့္ေကလည္း သည္းခံလို႔နီရဖို႔လားဆိုခါ မနီပါ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ဓိဌာန္ခ်က္ႏွင့္ သီေအာင္လုပ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ (၁) လႏွင့္ (၁၀) ရက္ေလာက္ ကုလားတန္တ႐ိုး၊ ၿပိန္းေခ်ာင္းတ႐ိုးတက္ေက မတန္႔ခပါ။ ထိုၿမိဳ႕ေဒၿမိဳ႕က အကူေတာင္းလို႔ ပုဏၰားကၽြန္းမွာ ကူခရပါေရ။ ပိုးရီျပင္ကလာစြာပါ၊ မိုးရြာေက ထီးေဆာင္းလို႔။ ဆိုေရခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ စိတ္မပ်က္ကတ္ပါကဲ့။ ရေရပိုင္ တတ္ႏိုင္သည့္လမ္းေၾကာင္းက ၀င္ၿပီးနီပါ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာင္ျခမ္းႏွင့္ ေျမာက္ျခမ္းမွာ (၄) ေသာင္းေက်ာ္ထိ ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵသွ်င္ (၂) ေသာင္းေက်ာ္ရေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ႏိုင္ပါဖို႔။ အျခားသူတိ ခြဲခ်င္ပိုင္ခြဲလီ (၂) ေသာင္း (၅) ေထာင္ရေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕လက္ခုပ္တီးလို႔ ကကတ္ဖိ။ ယင္းအႀကံကို ပီးလိုပါေရ။ ထိုင္မနီကတ္ပါကဲ့။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အားလံုး က်ီလားပါယာ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကို ၀င္လိုက္ေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ေကာင္းေကာင္း ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းပါေရ။ ကုလားရလားဖို႔ပ်င္ခါ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕အတြက္ မီးပိုင္ပူၿပီးေက လူႀကီးရြယ္တူ (၁၅၀) ေလာက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ႏွင့္တြဲၿပီးလိုက္ပါေရ။ လူလတ္တိ၊ လူငယ္တိ အားလံုးတြဲၿပီးေက ေဖသာဟိေရ ဆီစက္ပိုင္သွ်င္တိ၊ စက္႐ံုပိုင္သွ်င္တိ တေယာက္တေယာက္ကို (၅) ေထာင္၊ (၆) ေထာင္ထည့္ၿပီးေက လုပ္လိုက္လို႔ အျဗင္းေအာင္လားခပါေရ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာပိုင္ (၅၀၀) မလွဴ၀ံ့၊ (၁၀၀၀) မလွဴ၀ံ့ေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕က်ပါေရ။ က်ေက ဆင္းပါယာ။ တခ်ိန္တည္းႏွင့္ ပိုင္းျဖတ္နီကတ္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႔လဲဆိုေက ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ ထိုးႏွက္ခ်က္တိ ျပည့္လားခေရအတြက္ စည္း႐ံုးေရးဆိုင္ရာမွာ ကိုယ့္ဖဲသာႏွင့္ကိုယ္ လိုက္နီရေရ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေရ လွဴဖို႔သူမဟိေက စည္း႐ံုးေရလူမွာ တာ၀န္မဟိပါ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သားတိမွာ တာ၀န္ဟိေရလို႔ မွတ္လီပါကတ္။ ကနိ ဖြင့္လို႔ေျပာပါေရ။ အမ်ိဳးဘာသာအတြက္ ေအပိုင္လုပ္လို႔လဲမရလိုက္ေက ျပည္ပ်က္ဖို႔၊ အမ်ား ႏွစ္ (၂၀) မၾကာပါပ်ာယ္။ အကုန္သူတိ နက္ဖန္ခါ တတုတ္ကုန္ဖို႔စြာ မွတ္လီပါ။ ျပည္ကိုတည္ေထာင္လို႔ မရလိုက္ေက ေျပာစြာပါ။ အခုဇာလဲ။ စည္း႐ံုးေရး။ စည္း႐ံုးေရးမွာ ဇာလဲ။ တန္းတူညီမွ်ေရးႏွင့္ေျပာလို႔ စည္း႐ံုးရပါေရ။ တန္းတူညီမွ်ေရးကို နက္ဖန္ခါ အစိုးရမွာ ဖြဲ႕စည္းလားဖို႔။ မရေက အရာ (၂၅) ႏွစ္ေတာင္မကသိမ့္လို႔ ႏွစ္ (၅၀) ခံပ်ာလို႔မွတ္လီ။ ေနာက္ကုန္းမွာ ဖျဖဳတ္ရီ ထနီပ်ာ။ သံခြါရာ အရာလည္း ခံခ်င္ကတ္သိမ့္ေရ။ (ငါ့အိမ္သားလြတ္ေကက်ီ။ ျပည္သူကုိ ႏွိပ္စက္ေက စက္ပတ္စီ) ဆိုစြာ ဇာပုိင္စြာအမ်ဳိးလဲ။ ရခုိင္ပင္ဟုတ္သိမ့္ယင့္လားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာစြာပါ။ တန္းတူရေရးကုိ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဥကၠႀကီး အႀကံပီးခ်က္အရ ရခုိင္က အႀကံပီးခ်က္အရ၊ အားလံုးတူညီထားပါပ်ာ၊။ လူမ်ဳိးမ်ားထဲမွာ ျမန္မာတမ်ဳိးကိုပယ္ေက က်န္လူမ်ဳိးစုတိေရ ဆင္းရဲခံဖက္ ႏွိပ္စက္ခံဖက္ျဖစ္လို႔ ကနိ စု႐ံုးပ်ာ အင္အားစုတခု ျဖစ္နီပါပ်ာယ္။ လူမ်ဳိးစုထဲမွာ လူမ်ဳိးေခ်တိ ဟိပါေရ။ ကခ်င္မွာ (၃၇) မ်ဳိးေလာက္ဟိပါေရ။ သွ်မ္းမွာလည္း (၃၀) ေက်ာ္ဟိပါေရ။ ကရင္မွာလည္း ယင္းပုိင္ပါ၊ ကြဲဖို႔ဆိုေက ယင္းလူမ်ဳိးစုတိစြာ ဘာသာမတူ။ အ၀တ္မတူ။ ကြဲဖုိ႕သင့္ပါေရ။ အခု ႏွစ္ဖြဲ႕မဟိပါ၊ ဇူမီးခ်င္းႏွင့္ ေတာင္ေပၚခ်င္းစြာ အမ်ဳိးမတူ။ စကားမတူ၊ သို႔ေသာ္ တဖြဲ႕တည္းပါ။ ဇူမီးခ်င္းလည္းခ်င္း။ ေတာင္ေပၚခ်င္းလည္းခ်င္း။ သို႔ေသာ္ ခ်င္းျပည္ကုိ (တ-စ-ည) မ၀င္၀့ံပါ။ အနည္းငယ္မွ်ရာ ၀င္၀့ံပါေရ။ ခုိင္စြာ တပ္ေကာင္းစြာကုိျမင္လို႔ မ၀င္၀ံပါ။ ခ်င္းမွာ ေအာင္ၿပီးသားပါ။ အနီအထားေကာင္းပါေရ။ ေဒလူမ်ဳိးစုထဲမွာ ခ်င္းအေတာ္ဆံုးပါ။ တနားက ဥကၠဌႀကီးေျပာခေရ ေနာက္မြန္။ ကခ်င္၊ သွ်မ္း၊ အားလံုးေတာ္ပါေရ။ ေအရခုိင္လူမ်ဳိးစုေရ ဇာျဖစ္နီလဲ။ ကၽြန္သက္ရွည္လို႔ ကၽြန္စိတ္၀င္နီေရ။ ေျပာင့္ေျပာင့္ေျပာဖို႔ဆိုေက ေအလူတိအျပစ္ မဟုတ္ပါ။ (၁၁၄၆) ခု ရခုိင္ျပည္ႀကီးပ်က္ၿပိဳကတည္းကပင္ ေအနိအထိ (၂၀၅) ႏွစ္တုိင္တုိင္ ကၽြန္စိတ္ေပါက္နီေရရခုိင္သားသည္၄င္း၊။ လြတ္လပ္ေရးရလို႔ လြတ္လပ္ေရးအရသာ မခံစားရေရ (၄၂) ႏွစ္ကာလအတြင္း ရခုိင္သားသည္၄င္း၊ အျမတ္ (၂) ခုထြက္ပါေရ။ ဇာအျမတ္လဲ။ (တစ္) ေၾကာက္စြာႏွင့္ (ႏွစ္) မြဲစြာ (၂) ခု အျမတ္ထြက္ေတမွတ္ပါ။

အရာ ေအအမြီကိုယူဖို႔ဆိုေက ေအအတုိင္းထိုင္နီကတ္ပါဖိ။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ေရ ဇာပုိင္စည္း႐ံုးလားရဖို႔လဲ။ တန္းတူေရးကုိ လူမ်ဳိး (၁၉) မ်ဳိးသေဘာတူလို႔ ခ်ၿပီးဆြဲထားပါပ်ာ။ ဇာအခါတင္ဖို႔လဲ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ အခု ဇာပုိင္ထင္ျမင္ကတ္ေတလဲဆိုေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕က တျခားတျခားေသာ အဖြဲ႕အစည္း႐ို႕သည္ သိလွ်က္ႏွင့္မုိက္နီစြာတမ်ဳိး။ သိလွ်က္ႏွင့္ ကုိယ္လူႀကီးျဖစ္ၿပီးေက ကိုယ့္မိသားစု ထမင္းတဆုပ္စားရေက က်ီပ်ာဆိုေရ ပါတီတိပါပါေရ။ ယင္းခ်က္က ဇာခါလဲဆိုေက အယင္ (ဖဆပလ) ပါတီ ပါလီမာန္မွာအမတ္ျဖစ္ၿပီးေက တက္ေဆြးေႏြးခီရဖို႔ပုိင္ အလားတူထင္လို႔ပါ။

ယေလာက္ထိ အထင္ေသးေသာရခုိင္လူမ်ဳိးသည္ ဇာပုိင္လူမ်ဳိးလဲ။ ကနိ ယင္းမ်ဳိး အနီအထားမဟုတ္ပါ။ မဟုတ္ေၾကာင္းကုိ ကၽြန္ေတာ္ေျပာပါမည္။ ရခုိင္ျပည္ႀကီးသည္ တုိင္းႀကီး (၁၂) တုိင္း၊ ၀တီ (၇) ရပ္ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းလာေရ ရကၡပူရႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးသည္ အရွိေတာင္အာသွ်မွာ ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္တိတိ ႀကီးမားနီခေရႏုိင္ငံႀကီးပါ။ ကနိဇာျဖစ္လို႔ ခြီးျဖစ္လားခေရလဲ။ ေအပုိင္သစၥာေဖာက္တိေၾကာင့္။ ရခုိင္ျပည္ႀကီး ခြီးျဖစ္လားခပါေရ။ ေအကႏၲ ဇာပုိင္ခြီးျဖစ္လားခေရလဲဆိုစြာ ကၽြန္ေတာ္ျပန္ၿပီး ၀တၳဳေျပာျပပါဖို႔။ ရခုိင္ျပည္ႀကီးပ်က္ၿပီးသည္ေနာက္ အသူပုိင္ေရလဲ။ ျမန္မာၿမိဳ႕၀န္ အႏွစ္ (၄၀) ပိုင္ပါေရ။ စစ္အာဏာႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္လားခေရအတြက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ေမာ္ၾကည့္ဖို႔ မရ။ ေနာက္ အဂၤလိပ္သိမ္းလာလတ္ေတ။ အႏွစ္ (၁၁၂) ႏွစ္ပုိင္ေရ။ ေနာက္ဆံုး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအာသွ်နီ၀န္း အလင္းေရာင္ျပလုိက္လို႔ တုိင္းျပည္ႀကီးလြတ္လပ္လားခေရ။ လြတ္လပ္ၿပီးသည့္ေနာက္ (ဖဆပလ) အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဖြဲ႕ေရ။ မဖြဲ႕ခင္မွာ အဂၤလိပ္အစုိးရလက္ထက္ခါ ေအမွာေရာက္ဟိနီေရထဲက အသက္ (၆၀) ေက်ာ္ဟိေရ လူႀကီးတိသိပါလိမ့္မည္။ (၉၁) ဌာနႏွင့္ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးလို႔ တခုလည္း ရခုိင္သားေကာင္းစားဖို႔စြာမပါ။ အႏွစ္ (၁၁၂) ႏွစ္ခံခပါေရ။ သို႔ေသာ္ ကုိင္တြယ္ပံုသည္ ညွင္းပမ္းလို႔မအုပ္ခ်ဳပ္။ ေလွ်ာ့ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ေတအတြက္ အစာ၀ေရ၀က္ပုိင္ ေပ်ာ္ပါေရ။ (၁၁၂) ႏွစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုသည္ (၉၁) ဌာနႏွင့္ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေရးႀကီးစြာတခုလည္းမပါေကလည္း လြတ္လပ္စြာ စပါးတိေရာင္းခ်ႏုိင္ေရအတြက္ ဖဲသာတျပားတခ်ပ္ခ်မ္းသာလို႔ ေက်းဇူးသွ်င္လို႔ ေျပာဖို႔က်ပါေရ။ ယင္းပုိင္ ဘ၀က နီမ၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္ေတ အဂၤလိပ္မင္းႏုိင္ငံအစုိးရကို အိႏၵိယျပည္က သန္းေပါင္းေထာင္ကိုခ်ီလို႔ ဟိေရ။ ပညာဟိအေပါင္းလည္းဟိေရ။ မေျပာ၀ံ့။ ထိုဖက္က ဂ်ပန္ျပည္မေျပာ၀ံ့။ ေအဖက္က ကမၻာမွာ လူဦးေရအမ်ားဆံုး တ႐ုတ္ျပည္ႀကီး မေျပာ၀ံ့။ ျမန္မာျပည္ မေျပာ၀ံ့။ ယေလာက္ထဲမွာ ရခိုင္မသားထဲက မြီးလာေရ အာဇာနီပုဂၢဳိလ္ႀကီး ဦးဥတၱမေပၚလာပါေရ။

ယင္းအခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္မွာဘုရင္ခံမင္းႀကီးသည္ မစၥတာကရက္ေဒါက္ပါ။ ကရက္ေဒါက္လြန္ၿပီးမွ လြတ္လပ္ေရးရခါ (ဆာကုိပတၱလာ) လက္ထက္မွာရစြာပါ။ ကရက္ေဒါက္လက္ထက္မွာ မစၥတာကရက္ေဒါက္ကို ေမာ္မၾကည့္၀ံ့ကတ္။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အရြယ္ေလာက္ဟိေရ ေအပုဂၢိဳလ္႐ို႕သိပါလိမ့္မည္။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ ၿမိဴ႕ပုိင္ေခ်တေယာက္ ရွိကျဖတ္သန္းလားေကေတာင္က (ရွိခုိးပါေရအသွ်င္ဘုရား) လို႔ ရွိခိုးနီရေရအခ်ိန္ပါ။ ေလွ်ာက္လႊာမွာလည္း (သနားခံရွိခိုးေလွ်ာက္ထားအပ္ပါ၏) လို႔ ရြီးရေရအခ်ိန္ပါ။ ယင္းပုိင္အခ်ိန္မ်ဳိးမွာမွ ရခုိင္အာဇာနီ အာသွ်နီ၀န္းဆရာေတာ္ဦးဥတၱမက မစၥတာကရက္ေဒါက္ကုိ (ကရက္ေဒါက္မင္းထြက္လားလီ) လို႔ ႏွင္ပါေရ။ ကမၻာမွာ နာမည္တထြက္ႀကီး ထိုးတက္လားခပါေရ။ ယင္းအေၾကာင္းႏွင့္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ စည္း႐ံုးလုိက္ေတခါ အိႏၵိယမဟာသပအသင္းႀကီးမွာ ဥကၠဌနာယကျဖစ္ပါေရ။ ေနာက္ ဂ်ပန္ျပည္၊ တိုက်ဳိမွာ ဥကၠဌနာယကျဖစ္ပါေရ။ ထိုနည္းတူ တ႐ုတ္ျပည္ကေဂါင္းေဆာင္ႀကီးဆြန္ယက္ဆင္ေခၚလို႔ လားခီပါေရ။ အာသွ်နီ၀န္းႀကီး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၏အျမင္ကို ကၽြန္ေတာ္ေျပာပါမည္။ ရခုိင္ျပည္ လူတသန္းေခ်ဟိစြာက ငါရခုိင္သားျဖစ္ယင့္သားႏွင့္ ဦးေဆာင္လုိက္ေက ကႄကြတ္ႀကီးခ်ဳိးပစ္လုိက္ဖို႔ပ်ာ။ ေအအခ်က္သည္ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္မွ ျဖစ္ဖို႔ဆိုၿပီးေက အာသွ်တုိက္တတုိက္လံုးကုိစုေပါင္းၿပီး အလင္းေရာင္ျပခေရအတြက္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ (အာသွ်နီ၀န္း) ဟူေသာစကားကုိ ရခပါေရ။

ကနိရခုိင္သားတိမသိ။ ေက်းဇူးမသိေရအတြက္ အဖကိုပုန္ကန္လို႔ အခုပုိင္ဆင္းရဲနီေရလို႔မွတ္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမတရားေဟာေရခါ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ေရႊေပါင္ခံေရ။ ေငြခ်ီးစားေရ။ လယ္ငွားစားေရ။ စပါးစုိက္ေတ။ စားနီရေရခါ လူတိစြာ ႏုိင္ငံေရးကိုစိတ္မ၀င္စားေရအျပင္ ဇာေျပာလဲ။ (ဘုန္းႀကီးဆုိ၀ါ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ေတ) လို႔ဆိုခါ ဆရာေတာ္ဆြမ္းခံလို႔ဆြမ္းမရ။ ရခုိင္သားတိ ရခုိင္သမတိစြာ ယင္းပိုင္ ပုန္ကန္ခလီေရအတြက္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေရ ရခုိင္ျပည္ကုိစြန္႔လို႔ တခါတည္းႏွင့္ အိႏၵိယျပည္ႀကီးႏွင့္ ဂ်ပန္ျပည္မွာနီလီစြာ ေနာက္ျမန္မာျပည္မွာနီပါေရ။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းအတဳပၸတၱိ သိန္းေဖျမင့္ရြီးေရစာအုပ္ကို ၾကည့္ပါလီ။ ယင္းစာအုပ္မွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကုိ ခြီးပုိင္ရြီးထားပါေရ။ ဇာျဖစ္ပါလို႔လဲ။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ အာသွ်တုိက္ကုိစိုးခလို႔ အဂၤလန္တုိင္းျပည္မွာ ဟုမၼရူးကိုေတာင္းဖို႔လားခီေရ ဦးဘေဖ၊ ဦးရွိန္တည္းဟူေသာ (၂) ေယာက္။ ေအဦးဥတၱမတရားေၾကာင့္။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း သခင္ပါတီကိုထူေထာင္ေရ။ ျမန္မာျပည္ႀကီးမွာ သခင္လို႔ေပၚလီေရ။ အသူ႔ေက်းဇူးေၾကာင့္လဲ။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေက်းဇူးေၾကာင့္။ ေနာက္ဆံုး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကုိ မႏၲေလးအစည္းအ႐ံုးတခုကို ဖိတ္ေတဆိုခါ ကမၻာႏွင့္အေရးႀကီးေရ ကမၻာ့မွာညီလာခံႀကီး တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယျပည္ႀကီး သံုးျပည္မွာ အိႏၵိယမဟာသဗအသင္းႀကီးက ဖိတ္ထားစြာယင္လို႔ လားခီေရအတြက္ေၾကာင့္ (ငါ႐ို႕ကိုအေရးမစုိက္) ဆိုၿပီးေက ခြီးပိုင္ရြီးထားပါေရ။ ဟုတ္ဖို႔လားမွန္ဖို႔လား ၾကည့္ကတ္ပါလီတခ်က္။ ေနာက္ဆံုး ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္လာလတ္ေတခါ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကို အေရးမစုိက္သည့္အျပင္ တခ်ဳိ႕တခ်ဳိ႕လူတိ ယွဥ္းကပ္ပလုိက္စြာမွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ႐ူးလားခပါေရ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ နပ်ိဳးသီးခြံေကာက္စားလို႔။ ဆီးလိပ္ပုိင္းေကာက္စားလို႔။ ေနာက္ဆံုး ေညာင္တံုးတုိက္မွာ ကြယ္လြန္လားပါေရ။ သတိထား။ ယင္းအတြက္ ေအေလာက္ ေက်းဇူးသွ်င္ႀကီးဖြင့္ခလို႔ ကနိျမန္မာျပည္ႀကီးလြတ္လပ္ေရးရနီစြာ။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ႐ုပ္ထုသည္ ကမၻာေပၚမွာတက္လို႔မဟိ။ ဦး၀ိစာရကေတာ့ ေရႊတိဂံုဘုရားေနာက္က ဟိလီပါယင့္။ သို႔ေသာ္ ရခုိင္သားတိ ယင္းအခ်က္တိကုိ မသိလုိက္ေက အာသွ်တုိက္ကုိအလင္းေရာင္ပီးခေရ ဆရာေတာ္ကုိ အိႏၵိယကထုတ္ေတ အိႏၵိယသမုိင္းႀကီးမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ထုတ္ေတစာအုပ္မွာ ရြီးထားပါေရ။ ဇာရြီးထားေလ။ ဘုရား႐ုပ္ေတာ္ပုိင္ ရြီးထားပါေရ (The Light of Asia) (အာသွ်တုိက္ အလင္းေရာင္) လို႔ ရြီးထားပါေရ။

ကနိ ရခုိင္သား႐ို႕ေရ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အဖမဟိလို႔ ေအပိုင္ခံနီရေရ။ (ငါ႐ို႕၏ ကမၻာကိုေဂါင္းေဆာင္ၿပီး ဖခင္ျပဳလားခေရ ရခုိင့္ေဂါင္းေဆာင္ႀကီးကုိ ေအနိ မမိျခင္းအားျဖင့္ ငါ႐ို႕သည္ေအာင္ျမင္အံ့) ဟူ၍ ပထမဆံုး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကုိ ဂါရ၀ျပဳကတ္ပါ။ ေက်နပ္ကတ္ပါ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာက်ခါ ေအအခ်က္ကို လြမ္းလြမ္းဆြီးဆြီး ေတးျခင္းေခ်တပုဒ္ (၃) မိနစ္၊ (၃) စကၠန္႔ေလာက္လုပ္ၿပီးေက ဖြင့္ခပါေရ။ (အိုအသွ်င္၊ ေက်းဇူးေတာ္အသွ်င္ဦးဥတၱမ ရခုိင္သူရခုိင္သား႐ို႕၏ၿမီးငယ္ျမစ္ငယ္႐ို႕ကုိ အခုအခါ ဇာဘံုဘ၀မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ တခ်က္ေခ်လာၿပီး ၾကည့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ဦးခ်ပါ၏) လို႔ ဦးခ်ခပါေရ။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအ႐ုပ္ႏွင့္တကြ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဦးခ်စြာပါ။ (ဒုတိယပုိင္းၿပီး၏) ဆရာႀကီးသည္ မီးခြန္းေဟာေျပာရာ၌ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကဲ့သို႔ မေၾကာက္မရြံ႕ ျပတ္ျပတ္သားသား၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဟာေျပာတတ္သျဖင့္ (တစည) ပါတီမွ သူရဦးေစာျဖဴ၊ ဦးညီညီလြင္႐ို႕သည္ သက္သီခံပစၥည္းမ်ားႏွင့္အတူ ျမန္မာတုိင္းမွဴးထံမွာလည္းေကာင္း၊ န၀တအႀကီးအကဲ႐ို႕ထံမွာလည္းေကာင္း အေရးယူဖမ္းဆီးရန္ လားေရာက္တုိင္ၾကားၾကေသာေၾကာင့္ စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္၌ ဤသို႔ မသီသင့္ဘဲ လွ်င္ျမန္စြာသီဆံုးလားရျခင္းျဖစ္ပါေရ။

(ALD) ၏နာယကႀကီးလည္းျဖစ္ ရခိုင္-ျမန္မာပ႑ိတ္လည္းျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးဦးဦးသာထြန္း၏သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ေနာက္ဆံုးပိုင္း)

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏ကိုယ့္တိုင္းကိုယ့္ေဒသတိမွာ တေဒသႏွင့္တေဒသမတူပါ။ တိုင္း (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္တိမွာဆိုေက ကိုယ့္ေဒသ၏စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ တရားစီရင္ေရးတိကိုဆြဲရပါဖို႔ မေပၚပါသိမ့္လည္း အခုထိုမွာ ဇာပိုင္မ်ဳိးျဖစ္လာမည္ကားမသိ။ ဆိုေက အသူ႔ပါးကေတာင္းရဖို႔လဲ။ လာဘန္ပ်ာကား ရခိုင္သား။ ကေကာင္းပညာဟိေရကား၊ ယင္းသူ႐ို႕ပီးမွ ရမည္ႏွင့္။ ဥပမာတခုေျပာပါမည္။ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းမွာ ဒီမိုကေရစီဆိုစြာကိုေျပာပါမည္။ ယင္းပိုင္ေျပာနီေရရခိုင္သားလူႀကီးတိ စာတတ္တိ အသံခ်ပ္ခ်ပ္ႏွင့္ေျပာနီစြာတိ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တိ ၀ါရင့္တိ တခ်ဳိ႕က ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကဦးေစာျမေအာင္ကို မတတ္၊ ႏိုင္ငံေရးနားမလည္၊ ပလင္စနီတလံုးလတ္။ ကြက္စိတပိုဒ္ႏိုင္လိမ့္မည္ဆိုပါေရ။ ဆိုပတ္စီ ကိစၥမဟိပါ။ သူ႐ို႕ေျပာလိုက္ေက ႏိုင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီးတိ ႏိုင္ငံေရးမွာ အႏွစ္ (၄၀) လုပ္ခေရ (၃၀) လုပ္ခေရလတ္။ ယင္းခ်က္ကိုေျပာရပါဖို႔။ စစီးနားေထာင္ကတ္ပါ။ ကနိထမင္းငတ္ပ်ာယ္မွတ္ပါဖိ။ မစံုေကမေကာင္း ေျပာရဖို႔။ ႏုိင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီးကို ေက်ာက္ေတာ္ႏွင့္စစ္ေတြၿမိဳ႔မွာ ေျပာခပါပ်ာ။ ႏိုင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီး။ အေ၀ ဆရာေတာ္ႀကီး၀ါေတာ္ (၄၅) ၀ါရေရ။ ဓမၼစရိယေရႊထီးေဆာင္းလာလတ္စြာ ကနိပါရာဇိကက်ေက အသံုးမက်ပ်ာ။ မင္း႐ို႕ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တိ ၀ါေတာ္ႀကီးတိ သြီးစြန္းေသာလက္ျဖင့္ ပါရာဇိကက်နီပ်ာ။ ရခိုင္ျပည္ကိုေခါင္းေဆာင္ဖို႔လာစြာ ဘေစာင္မ်က္ႏွာႏွင့္လာေရလဲလို႔။ ေျဗာင္ေျပာခပါေရ။ အသာေခ်ေျပာလို႔ မရပါပ်ာ။ ေယခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဘေဇာင္နည္းႏွင့္၊ ဇာဥပေဒပင္ရရ ဖယ္ဒရယ္ပင္ရရ ဖယ္ဒရယ္မဟုတ္ေက တျခားရခ်င္စြာကိုရရ ဒီမိုကေရစီအစစ္ရေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕တန္းတူေရးကိုဆြဲရဖို႔။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ဗမာအသံုးအႏႈံးကိုေဖ်ာက္လို႔ ျမန္မာလို႔ဆုိေရကား။ အေႀကာင္းက သူ႐ို႕စြာ လူမ်ိဳးစုႏွင့္မသင့္မျမတ္ ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ လူမ်ဳိးစုႏွင့္မသင့္မျမတ္ေက ျပည္တြင္းျပည္ပ သူပုန္ထလို႔ အစိုးရမွာ ေငြကုန္က်ေရ။ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးကိုလုပ္ဖို႔မရ။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ တုိင္ျပည္မြဲလားခေရလို႔႔မွတ္ပါ။ ယင္းအခ်က္ကို ဖက္ခြက္တပ္မေတာ္က မလိုလားပါ။ မလိုလားေရအတြက္ (ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး) လို႔ ေဟာနီစြာပါ။ ဆိုခါ ေအခရီးကလားေရခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ကို အနာရွာလို႔မရပါ။ စည္း႐ံုးေရခါ စကားမလြန္ပါစီက့ဲ။ လူမ်ဳိးေရးကိုထိခိုက္၍မရပါ။ ဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္၍လည္းမရပါ။ စည္း႐ံုးရာမွာ စကားတိမလြန္ပါစီကဲ့။

ယင္းပိုင္လားဖို႔ဆိုခါ ရခိုင္ျပည္မွာ ဥကၠဌႏွင့္ဖြဲ႔စည္းလို႔ရဖို႔လား။ ရခိုင္တိုင္းေဒသတခုလံုးမွာ ဥကၠဌႏွင့္ေကာင္စီကိုရာ အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႕ဖို႔လား။ လြန္ခေရဆယ္ႏွစ္ေလာက္က ေမဇူတိသူပုန္ထေရခါ ပလက္၀ကိုက်ေရလတ္။ ၾကားဖူးႀကပါလိမ့္မည္။ အခု ပလက္၀ေခ်ာင္းေဒဖက္ မေက်းပင္ေခ်ာင္း ထိုဖက္ကိုေက်ာ္ခါ မီဇူရမ္ဆိုၿပီးေကျပည္နယ္ရလို႔ သမၼတႏွင့္ပါ။ အိႏိၵယအစိုးရကပီးလိုက္စြာ အခုထိုဖက္ကမ္းကိုႀကည့္လိုက္ေတခါ တိုက္တာအေဆာက္အဦးတိ ဟိမ္းနီယင့္။ ရခိုင္သားမ်ဳိးမွာ၀ါ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) ႏွစ္ဟိလတ္ပ်ာ။ ဂန္ဒေဂါက္ႏွင့္၊ အုန္းထရံႏွင့္။ ၀ါးထရံ၊ အုန္းထရံကို ဂန္ဒေဂါက္ႏွင့္ နီခ်င္တုန္းသိမ့္။ ကနိ ထိုဖက္ကိုေက်ာ္လိုက္ေက ဟိမ္းလို႔ျမင္ပါလိမ့္မည္။ ေယေကလည္း ေၾကနပ္နီေက ဇာျဖစ္လားခေရလဲ။ ၀မ္းနည္းဖို႔ေကာင္းပါေရ။ ေအပိုင္မက်ခ်င္လို႔ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အသီခံလို႔ လုပ္နီကတ္စြာပါ။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္မွာႀကားခ်င္စြာက ေအလူႀကီးတိေတာ့ခါ သင္းခ်ိဳင္းကုန္းတဖက္ အိမ္တဖက္က်နီပါယာ။ က်န္လိုက္ဖို႔အေခ်တိစြာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕တည္ေဆာက္ခေရအုတ္ျမစ္တိစြာ ေအပိုင္ႀကီးက်ယ္ဖို႔ျမင္လို႔ အခု ကၽြန္ေတာ္တို႕ရွိတြင္မွာပင္ ပ်က္ေအာင္ဖ်က္ပါလိမ့္မည္။ ခိုင္ခန္႔ေအာင္ထားပါလီကတ္။ ခိုင္ၿမဲစြာထားလို႔ဟိေက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုုတိႏွင့္တန္းတူဖို႔ဆိုေက ေနာက္ (၂၄-၂၅) ႏွစ္အတြင္းမွာ ထိုသူ႐ို႕ႏွင့္တန္းတူ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ယင္းအခါမွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏စီးပြားေရးကို ဘေဇာင္ဆြဲဖို႔လဲ၊ ရခိုင္ျပည္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ဆက္ဆံေရး၊ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးကို ဘေဇာင္ဆြဲဖို႔လဲဆိုစြာ လိုပါဖို႔သိမ့္။ ယင္းဆြဲဖို႔စြာက ရဖို႔ျပည္အေပၚမွာ မူတည္ပါေရ။ ဖယ္ဒရယ္မူကေတာ့ ပီးဖို႔မဟုတ္ပါ။

တဆင့္တဆင့္ပီးေက ဇာလုပ္ဖို႔လဲဆိုစြာလိုပါေရ။ ယင္းအခါ လုပ္လာခါ ယင္းဥပေဒကိုဆြဲဖို႔ ပညာတတ္တိ ကေကာင္းလိုလာပါေရ။ ဆိုခါ ျပည္တြင္းထဲမွာ ပညာဟိတိမဟိလို႔မရ။ ဆြဲဖို႔စြာမွာ ကိုယ္စားလွယ္မွရာ ဆြဲရဖို႔။ ကိုယ္စားလွယ္မွာ ၀က္ခ်ဳပ္နာတိကို မတင္ႏိုင္ပါ။ သူ႐ို႕မွာဇာတိပါလဲ။ ၀က္ခ်ဳပ္၊ မာဒရာမစင္စြာတိပါပါေရ။ ၾကည့္ပါ၊ မ်က္စိဖြင့္လို႔။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ (၂၆) ႏွစ္တိုင္တုိင္စားလို႔မ၀သိမ့္လို႔ အရာလိမ္ၿပီးေက လုပ္နီစြာတိကိုၾကည့္ကတ္ပါ။ ဆိုခါ ယခုမ်က္ေမွာက္အမွားပါ။ မ်က္ေမွာက္အမွားေနာက္ကပါနီကတ္လို႔ ၀မ္းနည္းလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာစြာပါ။ သတိထားပါ။ လြန္လီၿပီးေသာအခါက ဇာမွားခေရလဲ။ အတိတ္က လြန္လီၿပီးေသာအခါက မွားခစြာကိုမေျပာေက အတိတ္ႏွင့္ပစၥဳပၸန္ကိုမေပါင္းေက အနာဂါတ္ကို ၿခီလွမ္းမလွမ္းႏိုင္လို႔မွတ္ပါ။ ယင္းအခ်က္တိကိုသတိမထား ႐ုပ္၀ါဒီႏွင့္ ကြန္မ်ဴနစ္ဆန္စြာက ကၽြန္ျဖစ္လာေသာလူမ်ဳိး။ ရခိုင္သမိုင္းကို မၾကားဖူးသူ (၁၀၀) မွာ (၁၀၁) ေယာက္ျဖစ္နီပါယာ။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္လို႔ဇာဖို႔ေခၚေရလဲ။ နားေထာင္ကတ္ပါနန္း။ အမ်ဳိးသီလႏွစ္ဌာနကိုေစာင့္လို႔ ရခိုင္လို႔ေခၚပါေရ။ ေအနိ သီလမဟိ၊ အမ်ဳိးကိုမေစာင့္၊ အမ်ဳိးေစာင့္တရားမဟိေက ရခိုင္ပ်က္ပါယာ။ သတိပီးပါေရ။ ေအနိကပင္စၿပီးေက ရခိုင္ကိုခ်က္ အစစ္လုပ္ပါကတ္မည္။ ရခိုင္ကပ်က္ ရခုိင္နေခါင္း မျဖစ္ပါကတ္ကဲ့။ ရခိုင္သားနေခါင္း ေကာင္းေကာင္းမ်ားလားခပါယာ။ ဆိုခါ ရွည္လွ်ားလွစြာေသာ သမုိင္းကိုထားလိုက္ပါဖိ။ ရခိုင္ဟူ၍ေခၚေသာသမုိင္းကိုပဲ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ေျပာပါမည္။ ဇာနိကေခၚပါေရလဲ။ လြန္ခေရအႏွစ္ (၅၀၀၀) ကျဖစ္ခကတ္ပါဖို႔ ရခိုင္ေခၚစြာ။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕သည္ လြန္ခေရ အႏွစ္ (၅၀၀၀)က ကုႆမင္းသကၠရာဇ္ (၅၉၅) ခုမွာ ဘီစီ (၃၃၀၀) ေက်ာ္က ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ျပည္မွာ ပထမဓည၀တီၿမိဳ႕ကိုတည္ပါေရ။ မာရာယုမင္းႀကီးဆိုစြာ လူတိုင္းသိပါလိမ့္မည္။ မာရာယုမင္းႀကီးသည္ ဇာကလာပါလဲဆိုစြာ ဆန္းစစ္ဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။ မာရာယုမင္းႀကီးသည္ အိႏိၵယျပည္ ကပိၸလ၀တ္တိုင္းက အသူ႔သားလဲဆိုစြာ သိဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။ သစၥနမင္းႀကီးသားပါ။ ကပိၸလတိုင္းႏွင့္ ေကာသလတုိင္းစစ္ျဖစ္ကတ္ေတ။ လယ္ထြန္ဖို႔ရီကိုလုလို႔ ဂဂၤါျမစ္ရီေၾကာင့္ စစ္ျဖစ္စြာမွာ သူ႐ို႕၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဘုရားသခင္တည္းဟူေသာ ဘူးသီးေစာင့္ေရဘုရားသခင္က ေကာင္းခင္ကေစာင္းတီးလိုက္ေတ။ ထိုအခါ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး ၿငိမ္းေညာင္းေသာအသံကိုၾကားရ၍ ေကာင္းကင္ကိုေမာ့ၾကည့္လိုက္ေသာခါ ဘုရားသခင္က ေကာင္းခင္ကတရားေဟာပါေရ။ ေဟး အဇၨဳန၊ သင္စစ္ပြဲေအာင္လို႔ ေကာင္းေကာင္းေပ်ာ္ေရလား။ ေနာင္ခါ မင္းမ်က္ရည္အသြယ္သြယ္စီးက်လိမ့္မည္။ ဇာျဖစ္လို႔လဲ။ မင္းမ်ဳိးမင္းအသြီးႏွင့္ တိုင္းျပည္ကသြီးကိုနင္းၿပီး သွ်င္ဘုရင္လုပ္ေတ။ ကေကာင္းေကာင္းေရထင္လား၊ ဆိုခါ ေကာင္းေကာင္းသံေ၀ဂရၿပီးေက အားလံုးစြာကိုစြန္႔ပနာ ေတာထြက္လာလတ္စြာပါ။ ရခိုင္ျပည္ ဂစၥပနဒီျမစ္၏လက္၀ဲလက္ယာ ကိုးဆယ့္ကိုးၿမိဳ႕ဟိစြာမွာ ဤအေၾကာင္းအရာကို ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕မွာေဟာေရခါ တေယာက္ထၿပီးေက ဇာေျပာလည္းဆိုေက ပုဏၰားကၽြန္း၀ကနီၿပီးေက ပလက္၀ထိဟိစြာမွာ ရြာေခ်ေတာင္မွ ကိုးဆယ့္ကိုးဟိဖို႔မဟုတ္ပါဆရာႀကီး။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕က မယံုဆိုပါေရ။ မွန္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႔လဲဆိုေက ရခိုင္ကံမေကာင္းလို႔ ဆုတ္ယုတ္လာလတ္လို႔မွတ္ပါလီ။

ယင္းခါ အဇၨဳနသွ်င္ရေသ့သည္ ေတာတေလွ်ာက္က ရခုိင္ျပည္ကိုလာေရပလက္၀ကို ေရာက္ဖူးလူတိုင္း သိပါလိမ့္မည္။ အရွိဖက္ကို ရကၡပူရတုိင္း။ ပလက္၀၊ မီး၀ကပင္အထက္ကို ဥႆလင္းတုိင္းလို႔ေခၚပါေရ။ တုိင္းတတိုင္းကိုခြဲစြာမွာ အနည္းဆံုး ၿမိဳ႕ဆယ္ၿမိဳ႕ပါပါေရ။ ရခိုင္၏ဖြဲ႕စည္းပံုအရပါ။ ရခိုင္စြာ သာမညႏုိင္ငံ အနည္းေခ်ကားမဟုတ္။ ပ်က္စီးလားခစြာ အခုမ်ဳိးျပဳတ္ဖို႔ႀကံနီပ်ာ။ ေကာင္းေကာင္းသတိထားကတ္ပါ။ ေယေက ဥႆလင္းတိုင္းအရွိဘက္ကိုဆန္လုိက္ခါ ဇာေခၚလဲဆိုေက အရွိဘဂၤလားတိုင္း။ အခု ဘဂၤလားေဒခ်္ႏိုင္ငံေရ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ပိုင္စြာပါ။ ေယေက ၄င္း၏လက္ယာဖက္ကိုၾကည့္လိုက္ေတအခါ နာဂေသနတိုင္း။ အခု ထရိပူရျပည္ပါ၊ ယင္းဘက္မွာ ရခိုင္သားကိုၾကည့္လိုက္ေက အခုတသန္းခြဲဟိပါသိမ့္ေရ။ ၿမံဳတိ၊ ဖလံတိ ရခိုင္စကားေျပာပါေရ။ အခု ကၽြန္ေတာ္ ေဒကဥႆလင္းတိုင္းအလယ္တ႐ိုးကိုၾကည့္လိုက္ေက ဇာတြိလဲ။ ကာမ႐ူပတုိင္းပါ။ ၄င္း၏အေနာက္ဘက္ကိုၾကည့္ခါ မဟႎသကတုိင္း။ ရခိုင္ျပည္ပိုင္ေရတုိင္းတိပါ။ အခုဇာသူ႐ို႕၀င္နီလည္းၾကည့္ပါ။ အားလံုးအသီးသီး၀င္လားခပါယာ။ ရခိုင္တိေတာင္တန္းကပ္လို႔ တ၀ိုင္းေခ်က်န္ပ်ာ။ အခု ယင္းဖက္ကရခုိင္သားတိ ထိုဘက္ကိုၾကည့္လိုက္ေက လူႏွစ္သန္းခြဲေလာက္ ဟိပါသိမ့္ေရ။ လာခ်င္နီကတ္ယာ။ ထိုဘက္မွာ အ၀ကၽြန္းဆိုစြာ ပေပါ့ေခ်ရြာႀကီးတိမဟုတ္ပါ။ အခု ကုလားတိ၀င္လာပါယာ။ တျဖည္းျဖည္းစိမ့္၀င္လို႔ စုစုေပါင္းလူႏွစ္ေထာင္မဟိပါယာ။ အားလံုး ဘုရားေစတီတိႏွင့္ ေက်ာင္းတိရာက်န္လိုက္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ထိုး၀င္လာေရပိုင္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏နီရာကို ထိုး၀င္လာေရ။ ဇာခါထုိး၀င္ေရလဲ အဂၤလိပ္သကၠရာဇ္ ၁၆၆၆ မွာထိုး၀င္လာစြာပါ။ ဇာျဖစ္လို႔လဲ ယင္းအခါ ရခိုင္အင္အားညံ့လာလို႔ပါ။

ရခိုင္တိမည့ံခင္ ဂြဖက္မွာ ဟိုင္းႀကီးက်ြန္းဟိပါေရ။ ထိုဖက္က ကတၱရာပူရကၽြန္း၊ ေသာင္းႀကီးကၽြန္း၊ ေဒကအ၀ကၽြန္း ကၽြန္းစုတိပါ။ ရခိုင္ျပည္၏ကၽြန္းႀကီးသည္ ေသာင္းႀကီးကၽြန္း။ ကတၱရာပူရကၽြန္းလို႔ေခၚေရ။ ကမၻာ့အရပ္ရပ္မွလူတိစြာ အခုရခိုင္ျပည္ သံတြဲငပလီသို႔ အပန္းေျဖဖို႔လာကတ္ေတပိုင္ ရခိိုင္ဘုရင္လုပ္ထားလို႔ အေကာက္ခြန္ရနီေရကၽြန္းစြာ ေသာင္းႀကီးကၽြန္းပါ။ ဘေဇာင္ရြီးထားကတ္လဲဆိုေက အဂၤလိပ္ႏွင့္ဟိႏၵဴက်မ္းတိမွာရြီးထားစြာက ကမၻာေပၚမွာ အလွဆံုးကမ္းၿခီပါ။ အခုအသူပိုင္လားခေရလဲ။ ရခိုင္သားတိအက်င့္ပ်က္လို႔ ဆုတ္လာစြာပါ။ အရာလည္းမလြတ္သိမ့္ဆိုေက ဥကၠဌႀကီးေျပာခေရပိုင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးပိုင္ တခုလည္းမက်န္ပါပ်ာလို႔မွတ္ပါလီ။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ၁၆၆၆ ခုႏွစ္ေလာက္က စစ္တေကာင္းထိုဘက္ကို မိုင္ (၅၀) ထိပိုင္ခေရ။ အယင္ ပထမ၀ါလို႔ဆိုေက ထိုမွာ ျဗမၼာပုတၱျမစ္ႀကီး ေဒဘက္မွာ ကူကသိျမစ္၀။ ယင္းျမစ္ထိုဘက္မွာ လြန္ခေရ (၁၀) ႏွစ္ေလာက္က ဘဂၤလားေဒ့ခ်္အစိုးရက တူူးေဖာ္ေရးလုပ္ေရခါ ထိုမွာ စိုင္းျဒားမင္း၏လက္ရာဘုရားႏွင့္ အႏုပညာလက္ရာတိ ကေကာင္းေပၚထြက္လာလို႔ အားလံုးကိုေမာ္ကြန္းတင္ပ်ာ ရြီးထားခပါေရ။

ယင္းခ်င့္တိအားလံုး ရခိုင္သားစြာတိပါ။ ဘေလာက္ ပိုင္ခေရလဲဆိုခါ အဇၨဳနသွ်င္ရေသ့ေတာထြက္ေရခါ ယင္းနားမွာ ထိုဖက္ကအိႏၵိယ ေဒဖက္ကရခိုင္ပါ။ ၿခီတလွမ္းလွမ္းလိုက္စြာႏွင့္ေရာက္ေတအတြက္ အနီးေခ်ႏွင့္ ရခိုင္ေဒသကို ေရာက္လာစြာပါ။ တရားအားထုတ္ဖို႔ ရီႀကိဳင္ရာျမက္ႏုရာကိုရွာေရအခါ ကုလားတန္ျမစ္ကို က်ပါေရ။ အဇၨဳနသွ်င္ရေသ့လည္း ကုလားတန္ျမစ္ကိုမွီ၍ တရားေဆာက္တည္ၿပီးနီပါေရ။ ယင္းအနားမွာ သက္ျပည္တျပည္ဟိပါေရ။ သက္ျပည္ကို သက္မင္းစျႏၵသိဒၶိဆိုေရမင္းက အုပ္ခ်ဳပ္နီပါေရ။ စျႏၵသိဒၶိဆုိေရ သက္မင္းေရ ထိုသွ်င္ရေသ့အဇၨဳနကို ျမင္တြိဖူးေမွ်ာ္ရေရခါ ၾကည္ၫိုသဒၵါတရားပြား၍ ပစၥည္းေလးပါးျဖင့္ ဆြမ္းကြမ္းယာခုတ္တိကို အၿမဲမျပတ္ပူေဇာ္လွ်က္ထားပါေရ။ ထိုအခါ တနိေသာအခါ သက္မင္းစျႏၵရသိဒၶိ၏ သမီးေတာ္ဣႏၵာမာရယုကို ဆြမ္းပို႕ဖို႔ခိုင္းစီပါေရ။ ထိုအခါ ဘ၀အနႏၵကကုသိုလ္ရီစက္ေၾကာင့္ ရေသ့လူထြက္ပ်ာ ဣႏၵာမာရယုႏွင့္ ရလားခကတ္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕တခ်ိဳ႕ေသာ ရာဇာ၀င္က တိရိစၦာန္ဆတ္မႏွင့္ ရေရလို႔ဆိုပါေရ။ မဟုတ္ပါ။ တခါလည္းမရေကာင္းပါ။ ဇာျဖစ္လို႔လဲဆိုေက တခ်ိဳ႕က ရခိုင္သားကို တိရိစၦာန္ဟု ဆိုလိုခ်င္ေသာေၾကာင့္ ရြီးထားေသာက်မ္းတိရာျဖစ္ပါေရ။

ရခိုင္ရာဇာ၀င္ဆိုတိုင္း မယံုကတ္ပါကဲ့။ ကၽြန္ဘ၀မွာ ရြီးပစ္ခေရစာတိ ေကာင္းေကာင္းဟိပါေရ။ ငါ့အဖိုးသွ်င္စာ၊ ငါ႐ို႕ဆရာေတာ္ႀကီးစာကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းအားမကိုးကတ္ပါကဲ့။ ၾကည့္ၾကည့္ခ်င္း ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ကျမင္ပါေရ။ ယင္းအတြက္ႏွင့္ ဣႏၵာမာရယုမည္ေသာ စျႏၵသိဒိၶသမီးေတာ္ႏွင့္ သက်သာဂီ၀ံသ၊ မဟာ၀ံသ၊ ခတၱိယမင္းမ်ိဳးမွဆင္းလာေသာ သစၥနႏွင့္ထိမ္းျမားလို႔ မာရယုမင္းသားကို မြီးပါေရ။ ဥပမာအားျဖင့္ ေဂါတမဘုရားသည္ ကပ္ကမၻာမွာပြင့္ဖို႔ သာသနာေစာင့္နတ္မ်ားႏွင့္တကြ သိၾကားျဗဟၼာ႐ို႕ေရ သုသီတာက အေလာင္းေတာ္နတ္သားကို မည္ေတာ္မာယာ၏၀မ္း၌ ပဋိသေႏၶတည္ၿပီးသကဲ့သို႔ အခုလည္း အေနာက္မဥၥိမေဒသမွာ ဘုရားပြင့္ေရခါ ရခိုင္ျပည္ဓည၀တီကို ဘုရားသွ်င္ႄကြေတာ္မူဖို႔ ထိုအခါ ထံုးစဥ္အတိုင္း ပ်ာတိတ္ပီးရန္အလို႔ငွာ ရခိုင္ျပည္မွာ မင္းဆက္ျပဳတ္မလားဖို႔အတြက္ မင္းဆက္ဆက္ပီးစြာလို႔မွတ္ပါ။

ထို႔ေၾကာင့္ သုတိသာနတ္ျပည္က ေသာနသိဒိၶယနတ္သားကိုပင့္ၿပီးေက အဇၨဳနမင္းကို ေတာထြက္ေအာင္ လုပ္လိုက္စြာပါ။ ယင္းမွာ သစၥနႏွင့္ဣႏၵာမာရယု႐ို႕ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦး ေပ်ာ္ပါးနီကတ္ေက တခါလည္းဆံုးဖို႔မဟုတ္လို႔ ကုလားတန္ျမစ္မွာရီခ်ိဳးေရခါ ျမစ္မွာတေယာက္တျခားမ်ိဳးလို႔ပါလားခစြာပါ။ လင္သစၥနက ဇာကိုေရာက္လားလဲမသိ၊ ဣႏၵာမာရယုကလည္း ဇာကိုေရာက္လားမွန္းလဲမသိ ဆုိခါ က်န္ရစ္ေတ သံုးႏွစ္သားအရြယ္ မာရယုမင္းသားငယ္က တငိုငိုႏွင့္နီေရလတ္။ ယင္းခါ ၿမိဳေတာင္မင္း ငေအာင္ကလည္း ေတာခရီးထြက္လို႔လာေရ။ ထိုအခါ အေခ်တေယာက္ေတာထဲမွာငိုနီေရဆိုကာ လားၾကည့္ခါ အမိမဲ့သား ရီမဲ့ငါးပမာ ဒုကၡသည္မာရယုမင္းသားငယ္ကို ၿမိဳေတာင္မင္းက ေကာက္ယူမြီးစားထားပါေရ။ မြီးစားထားေရခါ ၿမိဳေတာင္မင္းမွာလည္း သမီးေခ်တေယာက္ဟိပါေရ။ နာမည္က မဗညႇာလတ္။ ဆိုအခါ မာရယုမင္းသားငယ္ကို ဒါး၊ ဒုတ္၊ လွဲအစဟိေသာ အဌာရသ (၁၈) ပါးေသာေယာက္်ား႐ို႕တတ္အပ္ေသာ ပညာရပ္တိကိုသင္ပီးလို႔ ေတာင္မင္းရာထူးကိုပီးလိုက္သျဖင့္ ၀ါးအလံုး (၁၀၀) တိုင္အလံုး (၁၀၀) ႐ို႕ျဖင့္ မာရယုမင္းသားငယ္ကို နန္းတင္ပါေရလတ္။ ကၽြန္ေတာ္စီ မၾကာမၾကာေျပာပါေရ။ ေဒအေၾကာင္းကို။ ထိုအခါ ဓည၀တီျပည္ႀကီးကို တည္ေထာင္ၿပီး ဗုဒၶေဂါတမပြင့္ဖို႔စြာကိုအေၾကာင္းျပဳလို႔ သိၾကားမင္းဖန္ဆင္းၿပီးေက သံလွ်က္ေတာ္ကို ဆက္သက္လီပါေရ။ ဆက္ေတခါ ေဒခ်က္မွာေပ်ာ္ပိုက္နီေကမျဖစ္ဆိုေရခါ ေနာင္မွာ သမီးမဗၫႇာႏွင့္ ေပါင္းဖက္လို႔ သမီးေခ်တေယာက္မြီးက်န္ရစ္ေတ။ နာမည္က (မာရ)။ သူ႐ို႕ၿမိဳ႕စကားႏွင့္ (အမာရ) လို႔ေခၚပါေရ။ အဖအသူလဲ။ သက်သာဂီ၀င္မင္းသား ရခိုင္မင္းမ်ိဳးကဆင္းလာေရ။ အမိ၀ါ ၿမိဳေတာင္မင္းႀကီးသမီး ၿမိဳမ။ ရခိုင္သားႏွင့္ရေက ရခိုင္သားကပ်က္မေခ်တေယာက္က်န္ရစ္ေတ။ ၿမိဳထက္၀ွက္၊ ရခိုင္ထက္၀ွက္။

ကိုင္ေယေက ၿမိဳဇာဖို႔ခြဲခ်င္ကတ္လဲ။ မီးၾကည့္ေက ေဖသာမဟိလား၊ ဟိပါေရလတ္၊ ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ မဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးကို သြန္းၿပီးေရေနာက္ မင္း (၁၀၁) ပါးထီးေဆာင္းလို႔ စႏၵာသူရိယမင္းအျပန္မွာ လက္ေဆာင္ပီးပါေရ။ ဇာပီးလိုက္ေတလဲ၊ ၿမိဳမင္းကို နဗက္ႀကီး (၉) ရံပီးလိုက္ေတ။ ေငြလက္ေကာက္ႏွစ္ရံ ပီးလိုက္ေတ။ ေလာင္ဗြန္းတခ်ပ္ပီးလိုက္ေတ။ ႀကီးဟင္းဇားႏွစ္လံုးပီးလိုက္ေတ။ ထိုအခါ ေပ်ာ္လို႔ ၿမိဳတိေကာင္းေကာင္းမကကတ္လားဆိုခါ ကပါေရလတ္။ ယင္းလက္ေကာက္တိဟိပါသိယင့္လားဆိုခါ ဟိပါေရလတ္။ နားေဋာင္းကို ေတာင္မင္းကဆံုႏွင့္ေထာင္းလို႔လည္းမပ်က္လို႔ ၀တၴဳေျပာလာပါသိမ့္ေရ။ ၿမိဳေတာင္မင္းက ယင္းပိုင္ ဘုရားလက္ထက္ကပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးႏွင့္ဆက္ၿပီးလာစြာ ဘုရားပြင့္ခါလည္း ၿမိဳႏွင့္ဆက္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာစြာပါ။

အခု ကိုယ္႐ို႕ၿမိဳအမတ္ေလာင္းကနီၿပီး ခရစ္ယာန္၀င္လာခါ ထားပါဖိ။ မခံခ်င္ပ်ာဆုိခါ ၿမိဳလူႀကီးေျခာက္ေယာက္စြာ အ၀တ္ျဖဴ၀တ္ၿပီး ေခါင္းေပါင္းႀကီးတိႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ႏွင့္တတူ ၀တ္လို႔စားလို႔ လိုက္လတ္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႔ ျဖစ္ရပါေရလဲဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦးပိုင္းမွာ မဲဆႏၵသွ်င္ငါးေသာင္းႏွင့္ ႏွစ္ေထာင္ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵပီးဖို႔လူပါ။ ဆိုခါ ကုလားေမာင္ေမာင္ခင္ (လႊတ္ေတာ္တရားယုန္း ဗဟိုရွိနီခ်ဳပ္) သူက ကိုယ္စားလွယ္၊ သူ႔မွာ ကုလားဘေလာက္ဟိေရလဲဆိုေက (၁၂၇၀၀) ဟိပါေရ။ ေျမာက္ဦးေမာ္လဗီႏွင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ သူ႐ို႕ဟိၿပီးသားပါ။ ဆိုင္းဘုတ္တင္ဖို႔မလို။ ဘေလာက္ေကာင္းလဲဆိုေရခါ ၿမိဳေခၚခမီးအမ်ိဳးသား ေက်ာ္ေဇာလွ၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ စာသင္ခပါယင့္။ သူ႔မွာအားလံုး (၉၇၀၀) ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵသွ်င္ သူ႔မွာလည္း သီးျခားတက္နီေရ။ (၉၇၀၀) ႏွင့္ (၁၂၇၀၀) ေပါင္းလိုက္ေက (၅၀၀၀) မဲကို ႏႈတ္လိုက္ပါ။ တစညပါတီမွာ ဘေဇာင္မဆို တရားသူႀကီးဥကၠဌ၊ ေကာင္စီဥကၠဌသားသမီး (၃၀) က (၅၀) ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ မဟိပါလား၊ ၿပိဳလို႔ ထြက္လို႔မလားႏိုင္ပါ။ ေဟာစရာကလည္းမလို၊ ေျပာစရာလည္းမလိုပါ။ သူ႐ို႕ ေက်ာ္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ရြာေပါင္း (၃၃၅) ရြာဟိစြာမွာ ခြဲပစ္လိုက္ေက ဘေလာက္ျဖစ္လာပါလဲ၊ (၁၇၀) ေလာက္ျဖစ္ပါေရ။ ယင္းကို တစညလူ (၅၀) ႏွင့္ေျမႇာက္လိုက္ေက အေလွ်ာ့မဲလို႔မွတ္ပါ။ ေအအခ်က္စြာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ မဲခ်င့္ခ်ိန္စြာပါ။

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ ယၡဳထက္ထိမဟိပါသိမ့္။ မဟိေက ကုလားပါးမွာယႈံးပါဖို႔။ စည္း႐ံုးပံုကမတူပါ။ ဆိုခါ ေလွ်ာ့မဲဘေလာက္က်န္လိုက္ေတ (၂၀၀၀၀) ဆိုလိုက္ပါဖိ၊ (၂) ေသာင္းကို ကိုယ္စားလွယ္ (၄) ေယာက္က၀ီပါဖို႔။ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အပါအ၀င္ဆိုခါ တေယာက္ကို (၇၀၀) ေလာက္စီရလိုက္ပါပ်ာ။ ေယေက မဲအမ်ားဆံုးအသူလဲ။ ကုလား (၁၂၀၀၀) ရပ်ာဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သားတိၿပိဳပါေယႏွင့္ရာ။ ဆိုခါ အခုဆင္းလို႔ ၀ါက်ီးတိပါဆင္းလို႔စုျဖစ္ကတ္ပါေရ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕လယ္မွာ တရားေဟာေရခါ ကၽြန္ေတာ္ေဟာခစြာပါ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကိုစည္း႐ံုးလို႔မရ၊ လူတတ္တိ ေရဒီယိုနားေထာင္ေရ။ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေကာင္းေရလို႔ အထင္ႀကီးနီေရ။ တစညျပန္ႏိုင္ဖို႔လားမသိလို႔လည္း ေၾကာက္ကတ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ေဟာခါမွ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ေလးခြဆံုမွ ၿပိဳထြက္လာပါေရ။ အခုလုပ္ကတ္ရဖို႔။ နက္ဖန္ခါဆိုေက ကုလားေအာက္ကိုေရာက္လားပါလိမၼည္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ယွင္းျပခါမွ။ ယေက ဇာလုပ္ကတ္ရဖို႔လဲလတ္။ ကၽြန္ေတာ္က ကုလားမဲဆႏၵသွ်င္ (၁၂၀၀၀) ဆိုေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က မဲျပား (၁၅၀၀၀) ရမွႏိုင္ပါဖို႔။ ယင္းတြက္ႏွင့္ အခုေရာက္ဟိလာကတ္ေတ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သားမဲဆႏၵသွ်င္တိစြာ မဲျပား (၁၅၀၀၀) ထက္မနည္းစီဖို႔ အိမ္တိုင္းလူတိုင္း အိပ္သြန္ဖာေမွာက္ ႀကိဳးႀကိဳးစားစားႏွင့္ ကိုယ္စီကိုယ္ငွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေကၤတျဖစ္ေတ ဆီမီးခြက္ကို မဲပီးကတ္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာၾကားလိုက္ပါေရ။

ဆရာႀကီးသည္ ခ်မ္းအီးလွေရေဆာင္းရာသီမွာ ပုဆိုးပါးေခ်ႏွင့္ စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္မွာ အလွဴးအလွိမ့္ခံယင္း (၁၉၉၀) ျပည့္ ၾသဂုတ္လ (၁၄) ရက္နိမွာ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္အသက္ပီး၍ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ လားခပါသည္။ က်န္ရစ္သူမ်ားမွ ဆရာႀကီးအားသတိရလွ်က္ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားရွိတြင္ အ႐ိုးဇာတီတဆူ တည္ထားကိုးကြယ္ထားပါေၾကာင္း စာရြီးကာဂုဏ္ျပဳလိုက္ရပါသည္။

အသွ်င္ဣႏၵာစကၠ (ေဗဒင္ႏွင့္ သမိုင္းသုေတသီ)