ေဒး၀န္းေအာင္ေက်ာ္ရႊီ၏ကိုယ္တြိရခိုင္ျပည္သိိမ္းတိုက္ပဲြမွတ္တမ္း (စကားျပင္)

ေဒး၀န္းေအာင္ေက်ာ္ရႊီ၏ကိုယ္တြိရခိုင္ျပည္သိိမ္းတိုက္ပဲြမွတ္တမ္း (စကားျပင္)
==========================================
၂၀၁၅ ခု ဇႏၷ၀ါရီလ (၁) ရက္နိ (ကသစ္ဗုဒၶိနိ) တြင္က်ေရာက္သည့္ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးနိအတြက္ ဖတ္ၾကားတင္သြင္းသည့္စာတမ္း
====================

အပိုဒ္ (၁) (ပင္း၀ါ၊ ေျမာက္ဦးသိမ္းတိုက္ပဲြ) မွသည္ အပိုဒ္ (၁၉) ရန္တပိုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္သည္အထိ။ အပိုဒ္ (၂၂) ရန္ကုန္ေရာက္သည္အထိ။ (အစ/အဆံုး)

ေဒး၀န္းႀကီး ေအာင္ေက်ာ္ရႊီရတု
===================
ေနာက္သားေနာင္လာ၊ ေနာက္ထပ္ပါ႐ို႕
ဆရာသံုးလက္၊ ရွိကံဖက္၍
အသက္ခႏၶာ၊ လူ႐ို႕မွာကား
တခါတရံ၊ အဘိုးတန္၏ ---။

တရံတခါ၊ ဆိုတံုပါလည္း
သူသာလာလွ်က္၊ ဖိႏွိပ္စက္က
အသက္ထိုခါ၊ ဆံုးတတ္ရာ၏ ---။

ျပည္ရြာတိုင္းဖြား၊ မ်ိဳးေလးပါး႐ို႕
တရားလမ္းမွန္၊ က်င့္ေၾကာင္းၾကံလွ်က္
အမွန္မုကၡ်၊ သက္စြန္႔ၾကေလာ့ ---။

ဓမၼတာလမ္းမမွန္၊ ဆိုးေၾကာင္းၾကံလွ်က္
တန္စိုးကိုစား၊ လိမ္လွည့္ဖ်ားေသာ္
ေနာင္သားတဖန္၊ သည္းမခံႏွင့္ ---။

ႏိုင္ငံတကာ၊ ဟူရာရာ၌
ပညာႏွင့္ညာဏ္၊ သင့္စြာဖန္၍
တာ၀န္မပ်က္၊ သစၥာရြက္လွ်က္
အသက္ကိုလွီး၊ သြီးေခ်ာင္းစီးမွ
အၿပီးႀကံ့ခိုင္၊ ႏိုင္ငံတိုင္းၿမိဳ႕
အစို႕စို႕ႏွင့္၊ ကိုယ့္႐ို႕ရပ္စည္
ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို၊ ရမည္မုကၡ်
ဤေလာကသည္
ေအာက္က်မခံခ်င္ေသာေၾကာင့္ ---။ ။

(ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီ)

အပိုဒ္ (၁)

ေဇယ်ႏၲဳ။ ။ ဗုဒၶသွ်င္ေတာ္ျမတ္အားတိုင္တည္ၿပီး ေလွ်ာက္တင္ပါသည္။ ရဟန္းသွ်င္လူ ျပည္သူအမ်ား ရီႊနားတည္ေလာ့။ အေနာက္ဖက္္မဇၩိမေဒသဟု အမည္ရေသာ အႏၵိယတိုင္းျပည္ႀကီးသည္ ထက္နတ္ဘံုတမွ် သာယာစည္ကားလွပါ၏။ ဂဂၤါသီတာျမစ္ရီသည္လည္း အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ၌ သာယာလွပစြာ စီးဆင္းလွ်က္ဟိနီပါ၏။ ဘိလပ္ၿမိဳ႕ဟိ အဂၤလိပ္မင္းမ်ားအား တရာ့တပါးေသာ ထီးေဆာင္းမင္းအေပါင္း႐ို႕သည္ ႐ိုေသဦးခိုက္လွ်က္ အခြန္ဘ႑ာေငြ အဖူးလက္ေဆာင္မ်ား ဆက္သကတ္ရပါ၏၊ ကာလကတၱားၿမိဳ႕ေတာ္တြင္လည္း ေဗာ္ေရာ္လာသတ္က အာဏာစက္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္လွ်က္ဟိပါ၏။ အရွိေတာင္ဖက္အရပ္ စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕တြင္လည္း ေ၀ါေနာ္သတ္သည္ ၿမိဳ႕၀န္အရာ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရပါ၏။ သကၠရာဇ္ တေထာင္တရာသွ်စ္ဆယ္ႏွစ္ခုႏွစ္ (၁၁၈၂) ခုႏွစ္တြင္ သာသာစကားတတ္ကၽြမ္းသူ အကၽြႏ္ုပ္ေအာင္ေက်ာ္ရႊီမွာ စကားျပန္အျဖစ္ တာ၀န္ပီးအပ္ျခင္းခံရၿပီး စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕၀န္ ေ၀ါေနာ္သတ္ထံတြင္ ေကာင္းစြာအမႈထမ္းရပါသည္။ လစာေငြ တလႏွစ္ဆယ္ရဟိပါသည္။ တိုင္းျပည္ကိစၥအ၀၀ကို ေဆာင္ရြက္ရၿပီး လူအမ်ား၏ၾကည္ညိဳေလးစားျခင္းကိုလည္း ခံရပါသည္။

အပိုဒ္ (၂)

သကၠရာဇ္ တေထာင္တရာ့သွ်စ္ဆယ္ငါးခုႏွစ္ (၁၁၈၅) ခုတြင္ သွ်င္မျဖဴ၊ကၽြန္းတြင္တပ္ခ်ထားေသာ အဂၤလိပ္စစ္သည္ရဲမက္မ်ားကို ျမန္မာမ်ားက လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ ရန္စရွာလာသည့္သတင္းကို လာသတ္မင္းႀကီးၾကားလီေသာအခါ ကတ္တင္(Captain) ေဘးကာသတ္ႏွင့္ ၀ီသတ္အား စစ္တေကာင္းသို႔ အျပင္းခ်ီတက္ခိုင္း၏။ စစ္တေကာင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါ ရခိုင္မူးမတ္မ်ိဳးႏြယ္ အကၽြႏ္ုပ္ ေသာ္တလီေအာင္ေက်ာ္ရႊီသည္ ဘာသာျပန္အျဖစ္ ကာနယ္သုပိလုင္၊ ဗဲကာသတ္၊ ကတ္တင္(Captain) ၀ိသတ္႐ို႕ႏွင့္အတူလိုက္ပါလွ်က္ ဖေလာင္းခ်ိတ္ၿမိဳ႕သို႔ ခ်ီတက္လာရပါ၏၊ ဖေလာင္းခ်ိတ္တြင္ လူအင္အားတေထာင္ေက်ာ္ကို စုေဆာင္းလွ်က္ သွ်င္မျဖဴကၽြန္း နတ္ျမစ္၀သို႔ ခ်ီတက္တပ္စဲြပါ၏၊ ယင္းတြင္ အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕ တပ္အင္အားျဖင့္ ျခေသၤ့လားသို႔ တေသာေသာ အင္အားျပလွ်က္နီေသာအခါ ျမန္မာမ်ားမွာ ေၾကာက္ရြံစြာ ပုန္းေအာင္းနီကတ္ရပါ၏။ အဂၤလိပ္မင္းလည္း စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕၀န္ ေ၀ၚေနာ္သတ္ကိုေခၚ၍ ရာပသိန္သတ္အားဦးစီးခိုင္းၿပီး ျမန္မာမ်ားကိုႏွိမ္နင္းရန္ တပ္ေစလႊတ္ေတာ္မူ၏၊ ျမန္မာအင္း၀ဘုရင္ သိမ္းပိုက္ထားေသာ တိုင္းျပည္မ်ားအား တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ရန္ အာဏာခ်ေတာ္မူ၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕သည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ တပ္ခ်ီတက္လာရပါ၏။

အပိုဒ္ (၃)

ရခိုင္ျပည္သို႔ ခ်ီတက္လာေသာအခါ ရာပသိမ္သတ္က မင္းအာဏာႏွင့္ ေဇာ္ေန(General) ေခၚဟရီသွ်ိန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအား စစ္သည္ရဲမက္မ်ားကို ေကာင္းစြာစု႐ံုးၿပီး အေျမာက္၊ ဗံုးစၾကာ၊ မီးက်ည္တန္းမ်ားကို၊ အလွ်င္အျမန္စုေဆာင္းလွ်က္ ငါ့ေနာက္ေတာ္သို႔လိုက္ရမည္ဟု အာဏာခ်ေတာ္မူ၏၊ ေလးပါးေသာစစ္အဂၤါျဖင့္ ကမၻာၿမီႀကီးထိန္႔ထိန္႔တုန္မွ် စစ္ခ်ီတက္လာလွ်က္ ရာပသိမ္သတ္သည္ နတ္ျမစ္ေမာ္သွ်င္မျဖဴ၊ကၽြန္းတြင္ ခ်ထားေသာတပ္မ်ားအား ဗိုလ္႐ႈခံေတာ္မူစဥ္ ျမန္မာတမန္ နားခံေမာင္လံုးလာလွ်က္ အသနာလီကဒီကုလားအား ဘာသာျပန္စီခိုင္းၿပီး သည္တခါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔မိုက္ပါ၏ တပ္ေစာင့္ခ်ထားသူမ်ားအား အသက္ခ်မ္းသာပီးပါ၊ တပ္ေတာ္ကို ေနာက္ဆုတ္ပီးပါဟု ဆိုလာက်င္၏၊ သွ်င္မျဖဴကို အသွ်င္တို႔ပိုင္သည္ ျမန္မာမ်ားသည္ ေက်ာ္ကူး၍မလာပါတည္း။ အမွားခံေလွ်ာက္ျခင္းရာကို ရာပသိမ္သတ္သည္ အဟုတ္ထင္မွတ္ကာ တပ္ေတာ္အလံုးကို ႏႈတ္သိမ္းယူ၍ ေကာင္ေလာင္ဗိုလ္၊ သူပီလုင္၊ အစဟိေသာ ဗိုလ္အားလံုးသည္ ပင္း၀ါဖေလာင္းခ်ိတ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္လာကတ္ကုန္၏၊ ကမၻာၿမီလံုးထိန္႔မွ် စု႐ံုးၿပီးနီစဥ္ခါ ရာပသိန္သတ္က အကၽြႏ္ုပ္အား ရခိုင္စစ္သည္မ်ားကိုလည္း စုေဆာင္းပီးရမည္ဟုဆိုလာေသာေၾကာင့္ ကတ္တင္(Captain) ပိန္းေကာ္သတ္ႏွင့္တိုင္ပင္၍ ရခိုင္စစ္သည္ ငါးရာေက်ာ္အား ယင္းတြင္ ခန္႔အပ္စုေဆာင္းပီးရပါ၏၊၊ ကုလားဘာသာအားျဖင့္ (စဖာအိပ္) ဟု ေခၚဆိုပါ၏၊ ေသနတ္ျခင္းမ်ားကိုလည္း မက်န္ႁကြင္းေအာင္ ျပသပီးရကာ ကတ္တင္(Captain) ပိန္းေကာသတ္ဦးစီးလွ်က္ ပင္း၀ါအရပ္တြင္ တပ္ခ်နားနီရပါ၏

အပိုဒ္ (၄)

ပင္း၀ါအရပ္တြင္ တပ္ခ်၍နီစဥ္တြင္ ရခိုင္ျပည္ဟိ အမည္နာမအားျဖင့္ ေမာင္စံသာဟုေခၚဆိုေသာ ျမန္မာအတြင္း၀န္၊ ငေအာင္မာန္ခပါ အခြန္၀န္ႏွင့္ ရခိုင္ၿမိဳ႕၀န္ ျမန္မာေမာင္စံေပ်ာ္႐ို႕သည္ နားခံေတာ္ေမာင္လံုးေခၚ စြန္းလြန္းဗိုလ္အား နားခံတပ္ေထာက္ ခ်ထားလီသတည္း။ စာရြီးေတာ္င၀ိုက္ေကက ျမန္မာတပ္မ်ားကို စုေဆာင္းဦးစီးလွ်က္ ပင္း၀ါအရပ္ကိုတိုက္ေသာ္ ငါတို႔ႏိုင္ရပါအံ့၊ အရွိမွာ ျမန္မာသွ်င္ဘုရင္ ၾကားလီျငားေသာ္ သူေကာင္းျပဳမည္ထင္၏။ ရွိေနာက္အေျမာ္အျမင္မဟိဘဲ ထိုသို႔တိုင္ပင္ေျပာၾကားၿပီးေနာက္ ျမန္မာသူယုတ္မ်ားသည္ ဗိုလ္တပ္အင္အားႏွင့္ တပ္ခ်ီလာကုန္၏။ ရခိုင္သားကၽြန္းအုပ္ငၿပီႀကီးလည္း ေလာဘစိတ္၀င္၍ အမ္းစားသားသာေက်ာ္ေ၀ ရႊီေငြဒၤဂါး ကၽြဲႏြားအမ်ားအျပားရမည္မွတ္၍ သံုးေယာက္သား ခ်ိတ္ခ်ိတ္ရယ္ကာ ၀မ္းႀကီးသာ၍ ကခုန္လွ်က္ေပ ျမန္မာေအာက္သားေနာက္သို႔ ကပ္လွ်က္လိုက္လတ္လီသတည္း။ ျမန္မာတပ္မ်ားသည္ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ပုန္းလွ်ိဳးလာလွ်က္ ေ၀လာေတာင္၌တပ္ခ်ၿပီး ႐ုတၱနာအရပ္တြင္ တပ္ဦးခ်ထားေသာ တပ္ေစာင့္ ကတၱင္ (Captain) လုလႅင္သတ္အား အငိုက္၀င္တိုက္၍ လူအင္အားမမွ်သျဖင့္ ညည့္သန္းေခါင္မွာ တပ္ဆုတ္လာရၿပီး ပင္း၀ါအရပ္တြင္ တပ္ခ်ထားေသာ ပိန္းေကာသတ္ဦးစီးေသာတပ္ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး နီရပါ၏၊ ျမန္မာတပ္မ်ားသည္လည္း ကတ္တင္ (Captain) ပိန္းေကာသတ္တပ္တပ္ဟိရာအရပ္သို႔ ခ်ီတက္တိုက္ခိုက္လာျပန္၏၊ တြိဟိရာရာကို ဖြီရွာဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္မီးေလာင္တိုက္သြင္းလွ်က္ ကုန္ေအာင္ညက္ညက္မႊီကုန္၏။ ပင္း၀ါၿမီရာဇာဖက္အရပ္တြင္ တပ္မစဲြလုပ္လွ်က္ တပ္ခ်နီကုန္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဟာလဘင္း ပင္း၀ါ၊ စုကၠရာႏွင့္ နတ္ေမာ္အရပ္ၿမီ၌ ဟိဟိသမွ်ေသာ သွ်င္လူအမ်ား၊ ခ်င္းႏွင့္ ကယင္၊ ၿမံဳလွ်င္ ဒိုင္းနက္ ႏွမ္းစိသားမရြီး၊ လင္းကဲေပါင္းစံု သက္မူသွ်မ္းစုစသည့္ ေတာင္ၿမိဳ၊ ကုလား၊ မရမာ အကုန္ၿပီး၍လာရပါ၏၊ ကိုယ္စီသားမယားႏွင့္ တေသာေသာလာလတ္ရာ အဂၤလိပ္ဖေလာင္းမင္းဟိရာ စစ္တေကာင္းအရပ္သို႔ေရာက္မွ ခ်မ္းသာရကုန္၏၊ ထိုသို႔ ထြက္ၿပီးလာလတ္ၿပီး တဲအံုခ်၍ ဆိုင္းရပ္နီေသာအခါ ၀န္တင္ကၽြဲႏွင့္ တိုက္ကၽြဲမ်ားလိုအပ္သျဖင့္ စုေဆာင္းရွာဖြီလွ်က္ လိုအပ္သည့္ ၀န္ဆန္ပစၥည္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီပီးရပါ၏၊ စံရွီေဖြကၽြန္းအုပ္ကား က်ီစိုးအရာစား၍ ငွ၀ီပီးလွ်က္ ၀န္တင္လွည္းမ်ားကို အုပ္ခ်ဳပ္စီရင္ရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မာရသွ်ိန္က အကၽြႏ္ုပ္ႏွင့္ အကၽြႏ္ုပ္၏ဇနီးသားမယားအား မိမိရင္၌မြီးေသာ သားသမီးရင္းခ်ာမျခား ခ်စ္ၾကင္ျမတ္ႏိုးလွ်က္ လြန္စြာေၾကနပ္အားရျဖစ္လီသည္တည္း။
(ပီအဆက္ျပတ္)

အပိုဒ္ (၅)

ရွိဘုန္းကံၾကမၼာေၾကာင့္ ခုႏွစ္ဆက္သည္ ေကာင္းမႈဟိလီဖူး၍ ရာပသိန္သတ္က ငါ့ဆီေရာက္စီေသာ၀္ဟု ေခၚယူျငားလီေသာခါ အကၽြႏ္ုပ္မွာ လြန္စြာ အားရ၀မ္းသာျဖစ္ရပါသည္။ ကုမၸဏီရီးကိစၥအ၀၀ကို မွန္စြာေဆာင္ရြက္ပီးပါ ရခုိင္ျပည္ကိုျပန္ရလွ်င္ စိတ္ဟိရာရာ လိုသမွ်အကုန္ ငါမစ၍၊ သူေကာင္းျပဳခမည္ဟု ကတိက၀တ္ျပဳသျဖင့္ အကၽြႏ္ုပ္မွာ လြန္၀မ္းသာလွ်က္ ေနာက္ေနာင္အက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ေထာက္ထား၍ အခေမးနာ ေငြတျပားတခ်ပ္မွ်မယူပါဘဲ လိုသရိကို ထမ္းပိုးရြက္ေဆာင္၍၊ အရွိရန္ကုန္သို႔ ငါးရာလူကို အလွ်င္အျမန္လႊတ္ခ်င္သည္ဆိုေသာေၾကာင့္ ေကာင္းရာလူကို လြယ္ကူရြီးခ်ယ္ပါလွ်က္ ငါးရာရခိုင္သားအား အကၽြႏ္ုပ္သည္ ယင္းခါစုေဆာင္းပီးတံုျငားက လွီသေဘၤာႏွစ္စင္းမွာ တင္ယူေဆာင္လွ်က္ လွ်င္ေအာင္အေရာက္လားလီပါ၏။ လမ္းထြင္သား ရခိုင္သားလူငါးရာအား ေဖာင္သာရွီကို အႀကီးခန္႔၍ ဣသွ်ိကာကာတင္သတ္ ဣရာဇီအား လက္တည့္အပ္ႏွံကာ ရခိုင္သားအပါအ၀င္ ေဘးကပ္ငါးေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္ သူရဲေတာ္မ်ားစီးနင္းရန္ လွီမ်ားအားလံုးကို စုေဆာင္းရွာဖြီပီးရပါသည္။ ရခိုင္ျပည္လားဖူးသူ ကုန္းေၾကာင္းလမ္းႏွင့္၊ ရီေၾကာင္းလမ္းႏွစ္ပါးစံုကို ျပႏိုင္သူရွာပီးရမည္ဆို၍ လမ္းသိထြန္းေပၚေ၀၊ ဖသက္ႏွံႏွင့္၊ ခ်ီခံသတိုးေ၀ကို ေခၚယူၿပီးခါ ကတ္တင္ (Captain) ေဒါင္ေရာင္ေမာ္သတ္လက္တြင္း အပ္ႏွံပီးရပါ၏။ မၾကာစံုစီ စစ္သည္ဗိုလ္ၿခီသူရဲ သိန္းသန္းကုဋီကို ယင္းခါစုေဆာင္းမိက သွ်င္မင္းႀကီးမွာ လြန္စြာ၀မ္းသာအားရ ျဖစ္လီသည္တည္း။ အလွ်င္အျမန္ခ်ီတက္ရန္ သွ်င္မင္းျမတ္က ေရာင္ဇေနာင္ကို ယင္းတြင္အာဏာခ်၍ စစ္သည္သူရဲ လွီသေဘၤာအျပည့္ ေျပာင္းႀကီးဇ၀ါ ဗံုးစၾကၠာမ်ားကို ယင္းမွာတင္ေဆာင္ယူ၍ ကုန္းေၾကာင္းတစခ်ီလားလွ်က္ ရထားျမင္းဆင္ လွည္းငင္ ၀န္တိုက္ႏြားႏွင့္ ရဲမက္မ်ားအေထာင္အေသာင္းကို ရခိုင္ဗိုလ္ေဒးသွ်ိန္သတ္သည္ တပ္ဦးခ်ီ၍
တပ္ေနာက္၀ယ္ ဟိႏၵဳတ္စပါအိတ္စစ္သားမ်ား၊ ေမာင္းဂြတ္ျမင္းစီးစစ္သားမ်ားက မီးက်ည္တန္ေခၚ ေသနပ္ႏွင့္ လွဲကမံလက္နက္မ်ားကိုေဆာင္ယူ၍ ႀကီးစည္ခရာေဗာတီးမႈတ္လွ်က္ ေသာင္းဇမၺဴတခြင္ ထိန္႔ဆူေက်ာ္ႏွံ႔ၾကားမွ် တေသာေသာ စစ္ခ်ီတက္လာလတ္ေသာအခါ ရာပသိန္သတ္မင္းျမတ္၏ေနာက္ေတာ္၀ယ္ အကၽြႏ္ုပ္ကပ္၍ပါလွ်က္ ဆံတႁမႊာမယြင္းခြတည္း။ ဖဲြ႕ဒါႀကီး၊ အေသာင္းအဒူလာႏွင့္ အေဟာဒါမာတဒိန္၊ စီရင္ေထြ တိုးေအာင္ႂကြယ္သည္လည္း ေနာက္တြင္ ကပ္လွ်က္ပါ၏၊၊ ဒါးပိုင္ႀကီးအမတ္ေတာ္၏သားႀကီးအမ္းစားသားလည္း ေနာက္၀ယ္ပါ၏ တိမ္ၾကားဗိုလ္ႏွင့္ မာလံုသတ္သည္ ရီေၾကာင္းခ်ီလွ်က္ စစ္တေကာင္းျမစ္ကိုကူးၿပီးဆန္တက္လီေသာ္ လက္၀ဲနား ေဘာင္းဒြတ္ေတာင္ကိုေက်ာ္လြန္ၿပီး လက္ယာနား ျပင္သာႀကီး ေဖာက္က်ီစ်ီးကို လြန္၍လားလီပါလွ်က္ ကန္ရွည္၊ ဆိုက္မနား၊ ဟာလဘင္း၊ စုကၠရာရြာမ်ားကို ေက်ာ္၍လားေသာ္ ရီကင္းနား၊ ဆည္ႀကီးရြာ ပတၱလီကို ထိုခါဆိုက္ေရာက္ပါ၍ ပင္း၀ါရြာမေရာက္ခင္၊ ရခိုင္၀န္ ျမန္မာေမာင္စံေပ်ာ္သည္ ယင္းခါ ၾကားလီက်င္၍ သားေတာ္င၀ိုက္ေကလည္း ငါရို႕အသက္သည္ ခုပင္သီရေတာ့မည္ဟု ဖက္ယင္းငိုကတ္လီေသာခါ ျမန္မာအတြင္း၀န္သည္လည္း ေၾကာက္ႀကီးသံဖက္၀င္လွ်က္ မိုးဦးက်ဖားျမည္သကဲ့သို႔ တေသာေသာငိုလွ်က္ေပ ျမန္မာတပ္လံုးသားသည္ ယင္းတြင္ ထြက္ၿပီးလားလီပါက ဘုန္းကံအေၾကာင္းေၾကာင့္ တစစ္ေအာင္လီသည္တည္း။

အပိုဒ္ (၆)

ဆက္၍မတန္႔မနား ခ်ီတက္လားလီပါေသာ္ ဖေလာင္းခ်ိတ္မွာ ေရာက္တံုပါ၍ ေတာင္ေၾကာင္းေမွ်ာင္လားလီေသာအခါ ရဲစုေခ်ာင္းကို ေက်ာ္လြန္ေျမာက္၍ လက္၀ဲဖက္တြင္ ပန္းေမာ္အရပ္ သင္းေပါင္းေခ်ာင္းအရပ္မ်ားကို လြန္ခပါလွ်က္ ျမင္းမ်က္ႏွာေတာင္အနား လားလီပါေသာ္ နတ္ေမာ္သို႔ဆိုက္ေရာက္၍ ရဲမက္ဗိုလ္ပါအားလံုး ေညာင္းညာၿဖီလွ်က္ ေမာင္ေတာတပ္တြင္ ဆိုင္းငံ့နီကတ္ရပါသည္။ ေမာင္ေတာတပ္မွာ ဆိုက္ေရာက္ေသာအခါ ၿမိဳ႕စာရြီးဥာဏက လက္၀ဲဖက္တပ္ကို ၿဖိဳကာထြက္၍ၿပီးလွ်က္ ေၾကာက္၀ွန္ႀကီးတုန္လႈပ္ကာ ျမန္မာမ်ားသည္ လွ်ိဳ႕၀ွက္နီလီပါ၏၊ ယင္းေသာခါ အကၽြႏ္ု္႐ို႕သည္ အေနာက္ငယ္ကို လက္၀ယ္သိမ္းယူက်င္၍ အစလွ်င္ပဌမ ေႏွာင္းေဖာ္ရႊီကို ကၽြန္းအုပ္ခန္႔ပီးခလွ်က္ ခ်ီတက္လာလတ္ေသာအခါ အလယ္သညာသို႔ ေရာက္လီပါ၏။ ယင္းတြင္မရပ္နား ေက်ာက္ပန္းစြယ္ကို လက္ယာပါယ္ေယွာင္ထားလွ်က္ တေသာေသာခ်ီေသာအခါ ျပည္ရြာထိပ္မွတ္ မယူနတ္ႀကီးေမာ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခါတံုၿပီးမွ မ်ားဗိုလ္ပါသည္ ယင္းတြင္တပ္ႀကီးခ်၍ တန္႔ရပ္နီလီေသာခါ မိမၼသားသူငယ္မ်ားသည္ ဥပမာမူ သားလင္ေရာက္လာျငားသို႔ လြန္စြာေပ်ာ္ပါး၀မ္းႀကီးသာ၍ အဖူးလက္ေဆာင္ မ်ားေျမာင္ပို႔ဆက္လာကတ္ပါ၏၊ ဆက္၍ခ်ီတက္လားလီပါေသာ္ ဦးရာဇ္ေတာင္သွ်င္ပင္ဓါတ္သို႔ေရာက္၍ အထြတ္ဖ်ားေစတီမွာ တင္းခြန္ကုကၠား မုေလးပြားကို လ်ွ်င္ျငားပူေဇာ္ပါလွ်က္ လားလီကတံုခါေပ ကုလားပံုးကို လက္၀ဲထားခသည္တည့္။ ဆင္ခံ၀ယ္ဆိုက္ေရာက္က ယင္းတြင္တပ္ဦးခ်လွ်က္ ကုလားအေဟာဒါ မာတဒိန္ကို စာႏွင္စီလႊတ္ပါ၏၊ ေခ်ာင္းဖလာတပ္ထဲ၀ယ္ ျမန္မာမ်ားကို အလွ်င္ထြက္လာစီဟု တမန္လႊတ္လွ်က္ ေခၚပတ္ေျပာတံုေသာ္လည္း ထြက္မလာသျဖင့္ နင္႐ို႕မ်ားသည္ က်င္းက်င္းအကုန္စြာကို ရဲမက္ေတာ္ဂူရာက ခုပင္သတ္ျဖတ္မည္ဟု အကယ္တည့္တည့္ေျပာ၏၊ ခုလွ်င္လ်ားတုတ္ေႏွာင္မည္ဆိုတံုေသာ္လည္း နားမလည္ေသာ ျမန္မာစာရြီးႀကီးင၀ိုက္ေကႏွင့္ နားခံေမာင္လံုးစေသာသူမ်ားသည္ ေကာင္းမည္ထင္ပ်ာ အမွားမွားအယြင္းယြင္း ႂကြက္ဟန္ပမာ ယင္းတြင္တြင္းတူးလွ်က္ နီလီပါ၏၊ ထိုအခါ သွ်င္မင္းႀကီးမွာ မာန္ႀကီးပါ၍ ေဂၚမီေတာ္ေမာ္သတ္ႏွင့္ ေမာေဇာ္ကတ္တင္၊ ေသာက္သတ္လ်င္အား ခုပင္ခ်ီလားလီဟု အာဏာခ်ေသာအခါ၀ယ္ ရီဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ လွ်င္ေစာခ်ီတက္လီ၍ တိုက္လီၿပီးတံုေသာခါ ျမန္မာမ်ားသည္ ၿပီးျငားမလြတ္ပါတည္း။ နားခံေတာ္ေမာင္လံုးမွာ လက္၀ါးေပါက္လွ်က္ ပုန္းေရွာက္ထြက္ၿပီးကာ င၀ိုက္ေကစာရြီးစေသာ ျမန္မာမ်ားသည္လည္း ေၾကာက္ႀကီးသံဖက္၀င္၍ အငတ္မႈမစစ္သာဘဲ လင္းကဲအသြင္ ေတာထဲ၀င္၍ ထြက္ၿပီးလားလီပါေသာ္ ေခ်ာင္းဖလာတပ္ႀကီးကို ဘုန္းေတာ္အားႏွင့္ ေကာင္းစြာအႏိုင္ရလီသည္တည္း။

အပိုဒ္ (၇)

ထိုသို႔ တိုက္ပဲြသတင္းကို အုန္းတပင္တပ္မမွ ျမန္မာမိုးေကာင္းဗိုလ္ႏွင့္ ငေခ်းၾကားလီပါက တပ္လံုးသူသည္၊ ေဆာင္းတြင္ခ်ဳပ္ထားငါးသို႔ ေၾကာက္၀ွန္ႀကီး၍ ထြက္ၿပီးလီပါ၏။ ထိုအခါ ဆက္ခ်ီတက္လွ်က္ ကၽြဲျခံေတာင္မွာ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္က်င္က ရခိုင္ျပည္၀ယ္ဟိသည့္လူအမ်ားကို စုလံုးေခၚက်င္၍ သလြန္ေတာင္ကို စီရင္အုပ္ထိန္းၿပီး ကၽြန္းအုပ္ငေရွာက္ေဖြအား ေတာင္ဖက္ကၽြန္းကို ထိမ္းသိမ္းစီရင္စီ၏၊ ကၽြန္းအုပ္ေဖာ္ရွီသည္လည္း ၀မ္းႀကီးသာ၍ လွ်င္စြာေရာက္လာသည္တည္း။ မူဇဲကၽြန္းအုပ္ ငေၾကာင္ၿပိန္းေတာလည္း လွ်င္ေစာေပါက္ခ်လာလွ်က္ စစ္ေတြမွာေကာင္းစံရႊီ၊ ေတာင္ရင္းကၽြန္းတြင္ ေပၚထြန္း၀ီႏွင့္ ျပေခ်အား ၀င္းကၽြန္း၊ အသက္ႏွံအား ျပားကၽြန္းစားစီ၏၊ က်ိန္းရွိေနာက္မွ ကၽြန္းအုပ္ေမာင္သာၾကံႏွင့္ ျပည္လံုးသားသည္ ေသာေသာ႐ု႐ုဆာ၍ ဆိုက္ေရာက္လာလတ္တံုၿပီး လိုလိုသမွ်ေသာ ကၽြဲႏြား၊ ဆန္ရီစပါး၊ ဆီပ်ားေထာပတ္မ်ားကို လက္ေဆာင္ယူလာပီးကတ္ပါ၏၊ ခ်ီတက္ရာတေသာေသာ ပါးေတာ္ေတာင္မွာ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္ျငားက ရခိုင္သားစဖာအိပ္၊ တပ္မင္းျမေဖာ္၊ သုဗတာႏွင့္၊ ဂူရာႏွစ္ပါးသည္ ျမန္မာမ်ားအားဖိလွ်က္တိုက္သတ္ၿပီး ျမန္မာမ်ားထြက္ၿပီးသည္ကို ေတာင္ထိပ္ဖ်ားက ၾကင္းၾကင္းျမင္ရပါ၏၊ ျမန္မာပုုခန္းဗိုလ္ေနမ်ိဳးသူရိန္ႏွင့္ မကၠရာၿမိဳ႕သူႀကီးသည္ မ်က္စိေျပာင္းျပန္ ထိပ္ဆံအသက္လုလွ်က္ ဟစ္ေၾကာ္ကၽြီးျမည္၍သာ စိုက္စိုက္မတ္မတ္တန္းလွ်က္ ကိုယ့္ရြာေရာက္ေအာင္ ၿပီးရလီပါသည္တည္း။

အပိုဒ္ (ဂ)

ျမန္မာပုုခန္းဗိုလ္ေနမ်ိဳးသူရိန္ႏွင့္ မကၠရာၿမိဳ႕သူႀကီးရို႕ ကိုယ့္ျပည္ေရာက္ေအာင္ ထြက္ၿပီးလားလီပါေသာ္ ဆက္၍ခ်ီတက္လိုက္လီပါက ဇီးဇာျပင္မွာ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္တံုၿပီး တဖက္ကမ္းမွာ မဟာထီး၊ ငါးရေကာက္၊ ေခ်ာင္းနားေမာ္အရပ္တြင္ တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာတပ္မ်ားကို အထင္းသားျမင္ရပါ၏။ ထိုအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မင္းလည္း လွ်င္ျပင္းခ်ီလားလီပါ၍ သူရဲေတာ္ဂူရာမ်ား၊ ေတာင္းေလာင္က်ီကို အညီစိုင္သင့္ထားလွ်က္ လက္ယာဖက္တြင္ ျမင္းစီးသား၊ လက္၀ဲဖက္တြင္ ဟိႏၵဳတ္သာနီကုလားတပ္ႏွင့္ တပ္ေတာ္ဦးက ရခိုင္စစ္သားမ်ား ႀကီးစည္ေဗာမႈတ္ သံ၀ါၿခိမ္းေမာင္းျငာလွ်က္ ခ်ီလားတိုက္ကတ္လီေသာအခါ မဟာထီးမွာ တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာတပ္မ်ားအကုန္စြာမွာ ပ်က္ၿပိဳလီေသာေၾကာင့္ ျမန္မာေဇတဗိုလ္သည္လည္း ႀကံရာမရျဖစ္ကာ ပုခန္းဗိုလ္ဦးစီးေသာျမန္မာတပ္မ်ားသည္လည္း က်ားကိုျမင္ေသာ္ သမင္ၿမိဳင္ေခ်ာင္ေတာက ေၾကာက္၀ွန္ႀကီးစြာ ထြက္ၿပီးလားသို႔ အသီးသီးထြက္ၿပီးလားကတ္လီကုန္ပါ၏၊ ျမန္မာမ်ားသည္ ေတာေတာင္ဦးဖ်ား ၿပီးျငားပုန္းေယွာင္လားလီပါက ဆက္ခ်ီတက္ခါ ေပါင္းတုတ္ျပင္မွာ ေရာက္တံုပါလွ်က္ ဆိုင္းရပ္ၿပီးနီေသာခါ ျပည္သူမ်ားသည္ တပ္ေတာ္တာအား ထိုခါ ၀ိုင္းအံုၾကည့္႐ႈလာကတ္ပါ၏ ၿမိဳ႕အနားေတာင္႐ိုးတေလွ်ာက္ ျမန္မာမ်ားသည္ မဲမဲျပဳတ္ျပဳတ္ဆာလွ်က္ ကြန္းစီးေပါင္း၀က ျမန္မာ၀န္ေမာင္စံေပ်ာ္၊ နားခံငက်က္ေက၊ စာရြီးေတာ္င၀ိုက္ေက မကၠရာၿမိဳ႕သူႀကီးသည္ ႀကီးၾကပ္အုပ္ျပဳပါ၍ ပန္းတေလ၀န္ေဟာင္း ေပါင္းကာစု၍ ေတာင္ထိပ္ထက္တြင္ ေသာေသာရုရုဆာလွ်က္ ၿမီကတုတ္ထဲ၀င္ပုန္းကာ ေပါင္တံလက္တံ အသားမဲမဲ သြားႀကဲႀကဲ ေခါင္းစုတ္ခၽြန္းႏွင့္ ေတာေမ်ာက္အသြင္ဟိနီလီကုန္ပါ၏၊ ျမန္မာစာရြီးႀကီးင၀ိုက္ေကလည္း ထိုခါ လက္ခုပ္ေဖာင္ေဖာင္တီးလွ်က္ ခြတ္သတ္မည့္ဟန္အေယာင္၊ ပုဏၰားေတာင္ထိပ္တြင္ ညာဏေအာက္သားေသာ္ကား တပ္ႏွင့္စီး၍ေပ လီသာေတာင္ခံတပ္တြင္ ျမန္မာၿမိဳ႕အုပ္ ဗိုလ္လုပ္လွ်က္ ေမာင္ဗ်ဲျမန္မာ၊ ငပြင့္တပ္အားလံုးသူသည္ ကခုန္ကာတေသာေသာ ဟန္ေဆာင္တကားကားႏွင့္ ျမန္မာအတြင္း၀န္ကား ဗိုလ္ခ်ဳပ္လုပ္လွ်က္ ငေမာင္စသည္ ေနာက္ကပုန္းနီပါ၏၊ ေၾကာက္ျခင္းဟန္ျပင္မထုတ္ဘဲ ထိုခါဥပါယ္ျပဳလွ်က္ ၀သဲဖက္တြင္ ပုန္းေအာင္းလွ်က္ဟိလီပါ၏၊ မုတ္ဆိတ္ရွည္ငေက်ာ္ဇံက မ်က္ႏွာလိုခံ၍ ျပည္လံုးသားကို မႊီလွ်က္ဂံုးတိုက္သည္ကား ရခိုင္သားကိုသတ္ရမည္ တိုးတိုးခ်ပ္ခ်ပ္ဆိုလွ်က္ ၿမိဳ႕တြင္းထဲၿပီး၀င္၍ ပုန္းေအာင္းလွ်က္ ဟိနီလီပါသည္တည္း။

အပိုဒ္ (၉)

ယင္းေသာခါ ရာပသိန္သတ္က ေတာင္ထိပ္ဟိ ျမန္မာတပ္မ်ားကို ခဏခ်င္းႏွင့္ လွ်င္ေစာတိုက္ကတ္ဆိုလ်က္ အာဏာပီးလီေသာအခါ ေဇာ္ေနာ္ (General) မာရိသွ်ိန္သည္ ၿခိမ္းမဲတိုက္ေမာင္းေၾကာ္၍ ရဲမက္ေတာ္ကို စိုင္ကာအသင့္ခ်လွ်က္ ျပည္ရြာထိန္႔လန္႔ေခ်ာက္မွ် ပုလီေစာင္းညႇင္း ႀကီးနင္းစည္ပုတ္ေကႏွင့္ ခရာ၊ ႏွဲ၊ သံေကာက္၊ စည္ႀကီးတီးကာ ေဗာမႈတ္ကာျဖင့္ တေယာက္တစစီ ေအာက္သားတပ္ကို နင္း၍တိုက္သတ္လီ၏။ လက္နက္ဗံုးစၾကၠာအား တခ်က္ပစ္ေသာ္ ထြတ္ဖ်ားထက္အာဏာသို႔ တက္လီပါတံုၿပီးမွ အာကာမိုးေပါက္က်သို႔ က်လတ္ပါေသာ္ ဆင္ျမင္းကစ အားလံုးျမန္မာမွန္သရိကို သီႀကီေပ်ာက္ဆံုးစီ၏၊ မီးက်ည္တန္းေခၚ အမွန္ထိုလက္နက္ကို တခ်က္ပစ္လႊတ္ေသာခါ တိမ္ကိုခဲြ၍ ၀ဲလွ်က္တက္လီပါ၏။ ထက္အာကာမွ မိုးႀကိဳးသံသို႔ က်လာတံုၿပီး မႊီလွ်က္သတ္ျခင္းဟန္ကား ေခ်ာက္ေျမာင္ေတာင္ၾကား ပုန္းလွ်ိဳးနီျငား အားလံုးျမန္မာ ၿပီးလားမလြတ္ပါတည္း။ သံုးရက္၀ီ၀ီ၀င္း၀င္း ေတာေတာင္ၿမီလံုးလင္းမ်ွ် တိုက္ရပါသည္။ တိုင္ပင္ျငားတနည္းမွာ လီသာေတာင္ကို ဦးေအာင္နင္းကတ္ပါဟု အာဏာခ်လတ္ခါတံုေပက ေဇာ္ေနာ္ (General) ဇီရီသတ္သည္ လြတ္လြတ္ခ်ီလွ်င္းပါလွ်က္ တပ္ရွိဦးက ဂူရာသည္ ေတာင္ေလာင္က်ီလည္း ယင္းခါေနာက္ထပ္ကပ္၍ ညည့္တလပ္သန္းေခါင္တြင္ လီသာေတာင္ကို လွ်င္ေအာင္တက္တိုက္က်င္က မ်က္ေတာင္ပင္မခတ္မွီ ျမန္မာၿမိဳ႕အုပ္ငေမာင္ေဗ်သည္ လြယ္လြယ္ၿပီးလားလီ၏။ ပုဏၰားဆီေတာင္ထိပ္မွာ ညာဏေအာက္သားေသာ္ကား ေၾကာက္၀ွန္တုန္လႈပ္ၿပီး အိမ္မွာသားမယားကို ေစာင္းလွည့္မၾကည့္ျငားဘဲ ကိုယ့္အသက္ကို လြတ္ေၾကာင္းၿပီးလီက်င္၏။ ကြန္းစီးေပါင္း၀မွာ တပ္ခ်ထားေသာ ျမန္မာမ်ားသည္လည္း ေသာေသာ႐ု႐ုဆာလွ်က္ ၿပီးလီခါတံုကေပ ျမန္မာေမာင္စံေပ်ာ္ႏွင့္ နားခံငက်က္ေက င၀ိုက္ေက၊ ေမာင္ရဲ ေလးေယာက္စံုသည္ ပူးတံုဖက္လွ်က္ ငိုၾကရာတသွ်ဳတ္သွ်ဳတ္ ၾကက္သီး၀ွန္သည္ လိပ္ျပာထြက္လုတ္လုတ္တည္း။ ဆစၦီစုတ္ေမ်ာက္ရီငန္ သူငယ္သားကို ဖမ္းစားဟန္သို႔ မ်က္ဆန္ချပဴးျပဴး ဆံပင္ဖားရား ၀မ္းဖားဖားႏွင့္၊ ၿခီကိုကားရားျပဳလွ်က္ ဖားျပဳတ္အသြင္ ျမန္မာေအာက္သားမ်ား ၿပီးျငားလားလီက်င္သည္ ေငြေတာင္ေပါက္၀ကေလး။

အပိုဒ္ (၁၀)

ေငြေတာင္ေပါက္က ၿပီးလားပါသည္ယင္းခါတြင္ ျမန္မာင၀န္မင္းလည္း သဲဖ်ားၾကက္သီး၀ွမ္၍ ၾကံရွာမရ ဘီလူးမတန္းခါး၀မွ ၿပီးလားလီပါသည္တည္း။ ပန္းစ်ီးေျမာင္းကိုေက်ာ္လြန္ေျမာက္၍ မိုးႀကိဳးဂ်ိဳင္ကို စိုင္ကာလားလီပါလွ်က္ ၀က္ေခ်ာင္းကို လြန္၍တက္လီပါေသာ္ ခ်င္းရြာေတာင္ၿခီနား ပုန္းလွ်ိဳးကုတ္႐ႈတ္ကာ ျမန္မာအတြင္း၀န္သည္ ဧကန္အမွန္ၿပီးလီပါက တေသာေသာရွာေသာအခါ ဂ်ီဒရယ္သည္ ဆတ္ငယ္ကိုယ္အလားသို႔ လမ္းစပ္ၾကားျခံဳထဲမွာ ျမန္မာၿမိဳ႕သူႀကီးကို အလွ်င္ဖမ္းမိပါ၏၊ သကၠရာဇ္မွာ တေထာင္ျဖစ္ တရာ့သွ်စ္ဆယ္ စြန္း၀ယ္ခုႏွစ္ (၁၁၈၇) ခုႏွစ္ တန္းခူးလဆန္းဆယ့္ေလး (၁၄) ရက္ ေသာက္ၾကာနိ တပို၀္ေက်ာ္နီထြက္တြင္ ရန္ခပ္သိမ္းကို ေပ်ာက္ၿငိမ္းေအာင္ျမင္ေပက ဓည၀တီ ရခိုင္ျပည္ႀကီးတြင္၌ ပုရိန္ျပင္အထဲမွာ ျမသြင္နတ္ကို ပသပူေဇာ္ပါလွ်က္ ေကာင္းသည့္ခါနိရက္၀ယ္ ရဲမက္ဗိုလ္ပါ လူတကာကို ယင္းမွာစု႐ံုးစီ၍ ရခိုင္ျပည္ၿမိဳ႕ထဲမွာ ဘာသာေလွ်ာက္ ေျပာင္းမီးေပါက္ကို ပစ္ေျမွာက္ပူေဇာ္ပါလွ်က္ ျမန္မာပိုင္ကာလ ျမန္မာဘုရင္နန္းသက္ေဖာ္၍ ျမန္မာတိုက္၀န္တည္ထားခေသာ ရႊီဂူမေစတီကို ၿဖိဳဖ်က္ကာပစ္လွ်က္ေပ ယင္းေတာင္ထိပ္မွာ အိမ္ႀကီးေဆာက္လုပ္စီ၏၊ သိုက္ထြက္စာကိုလိုက္၍ ျမန္မာမ်ားသည္ င႐ို႕ျပည္သွ်င္မင္းႀကီး ေကာလိယမင္းတည္လုပ္ပါသည့္ သွ်င္ေတာ္မဟာထီးကို ခ်ိဳးဖဲ့လႊင့္ပစ္ကာ ေစာမြန္တည္ျပဳ၊ မင္းဗာလုပ္သည့္ တံတိုင္းၿမိဳ႕၀င္းေတာ္ကိုလည္း ၿဖိဳဖ်က္ပစ္လီသည္တည္း။၊ ေနာင္ခါ၀ယ္တံုၿပီးမွ အကၽြႏ္ုပ္အား ယင္းတြင္အာဏာခ်လွ်က္ ဂူရာႏွင့္ျမင္းစီးစစ္သည္စဖာအိတ္မ်ားနီဖို႔ လိုင္းအိမ္ေတာ္ကို ေဆာက္လုပ္ကာပီးရမည္ ေတာင္းလတ္ပါေသာ္ လြတ္လပ္ခန္႔ခဲြေပလွ်က္ ၀ါးသက္ကယ္ႀကိမ္သစ္ပင္ ဗဲကပ္သားႏွင့္ လွ်င္ေစာေဆာက္လုပ္က်င္၏။ ရာေထာင္မကေသာ အိမ္မ်ားကို ေဆာက္လုပ္ပီးရပါ၏။ ယင္းခါတဌာန ရာပသိန္သတ္က ရမ္းျပည့္ၿမိဳ႕ႏွင့္ သံတဲြမာန္ေအာင္၌ဟိနီသည့္ေအာက္သားမ်ားကို ေဇာ္ေန (General) မယ္ကာရီသတ္အား လြတ္လပ္တိုက္ခီဆိုက ကတ္တင္ (Captain) ဗိုလ္ေမေဇာ္သတ္သည္ ျမစ္မွာစင္းခ်င္းစပ္မွ် သေဘၤာစီးကာ လြတ္လပ္ခ်ီလားပါေသာ္ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕မွာ လွ်င္ေစာေရာက္လီ၏တည္းေလး။

(ပင္း၀ါ၊ ေျမာက္ဦးသိမ္းတိုက္ပဲြ ဤတြင္ၿပီး၏)

အပိုဒ္ (၁၁)

မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕ကို လွ်င္ေစာေရာက္လီက်င္က ျမန္မာမ်ားႏွင့္တိုက္ျပန္လီေသာအခါ ျမန္မာ၀န္ရဲစက္ေကသည္ ေၾကာက္၀ွန္ျငားမႀကံသာ ကိုယ့္မယားကို လက္ဖ်ားဆဲႊြကိုင္က်င္လွ်က္ မ်ားတကာေဖာ္မရ ႏွစ္ေယာက္တည္းပင္ ေတာထဲ၀င္၍ ၿခံဳတြင္ပုန္းလွ်ိဳးနီလွ်က္ တခဏနီေသာခါ ေဇာ္ေနာ္ (General) မက္ကာရီသတ္သည္ ၀န္းပတ္ထားလွ်င္းပါ၍ ဖမ္းဆီးကာယူ၍ေပ ႏွစ္ေယာက္စံုကို လြယ္ကူရလီသည္တည္း။ သေဘၤာတြင္ေဆာင္ၿပီးခါ ကုလီကတၱာၿမိဳ႕သို႔ လွ်င္စြာပို႔လီပါ၏၊ ရမ္းျပည့္၀န္ေမာင္ယံလည္း အကယ္ၾကားလီတံုက ေမာင္ဗ်ဲအခြန္၀န္ႏွင့္ ႏွစ္ေယာက္သားတိုင္ပင္၍ ငါတို႔အားလံုးသူသည္ အသတ္ခံရေတာ့မည္။ သူရို႕မေရာက္ခင္ ၿမိဳ႕ကိုလႊတ္က်င္လွ်က္ ထြက္၍ၿပီးၾကပါအံ့။ ေျပာတိုင္ပင္ျပဳၿပီးခါ ျမန္မာမ်ားသည္ လွ်င္ေစာထြက္လားၿပီးလီပါ၏၊ သံတဲြမွာတဌာန ျမန္မာၿမိဳ႕သူႀကီးငပန္းစံကို လွ်င္ျမန္ခြတ္ထစ္သတ္ပစ္ပါ၏။ ၿမိဳ႕၀န္ေရႊမန္းစေသာ ျမန္မာမ်ားသည္လည္း ေသာေသာ႐ု႐ုဆာလွ်က္ ေတာင္႐ိုးစီး၍ ၿပီးျငားလားလီပါသည္ အရွိႏိုင္ငံျပည္သို႔တည္းေလး။ ဖမ္းဆီးေဖြရွာမရ သံုးၿမိဳ႕စံုကို လက္၀ယ္သိမ္း႐ံုးရ၏။ ပိုးေလာက္မွ်တေကာင္ပင္ ျမန္မာမ်ားကို ေငါက္ေငါက္ေထာင္၍မျမင္ပါတည္း။ ရခိုင္ျပည္ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ ရာပသိမ္သတ္က ငါ႐ို႕ျပည္ရြာ ကၽြန္းမ်ားစြာ၀ယ္ တန္သည့္သူကို အရာခန္႔အပ္မည္ဟု ေျပာဆိုလီတံုေသာခါ အသီးသီးေသာ ကိုင္းေခ်ာင္းကၽြန္းမ်ားစြာကို ကၽြန္းအုပ္ေခ်ာင္းစားခန္႔၍ ပရန၀ါ ထိုခါပီးဆင့္ခတ္ႏွိပ္ပါ၏။ ေနာက္တထပ္အမိန္႔ေတာ္ခ်မွတ္ေတာ္မူသည္ကား ငါ့ထံမွာျမဲခစား အက်ိဳးေတာ္ကို ၿပီးေအာင္ေဆာင္ရြက္ျငား၍ ေသာ္တလီေအာင္ေက်ာ္ရႊီအား ပီကၽြန္းႏွင့္ယိုးကၽြန္း ဦးရစ္ေတာင္လည္း ယင္းတြင္ပါစီ၊ ပီေခ်ာင္း၊ ေလးၿမိဳ႕၊ ယိုးေခ်ာင္းနယ္လည္း ထိုခါထည့္လိုက္ပါ၍ အကၽြႏ္ုပ္အား ကၽြန္းအုပ္အရာခန္႔လွ်က္ သားစိုင္ၿမီးဆက္ မပ်က္စားလီစီတည္းဆိုေပေသာအခါ ဖဲြ႕ဒါးႀကီးသည္ ငါးရြက္စာကို ပရန၀ါဆတ္ႀကီးခတ္၍ လွ်င္ေစာပီးလာသည္တည္း။ အကၽြႏ္ုပ္လည္း ကၽြန္းေခ်ာင္းဖ်ားကို သိမ္းျငားျပဳစုပါ၍ သင့္ရာရာအားလံုးကို ကိုယ့္မွာသားရင္းပမာသို႔ ခ်မ္းၿငိမ္းသာယာမစပါ၏။ ရွိျပဳကုသိုလ္ကံအက်ိဳးေၾကာင့္ မိဘရပ္ၿမီရခိုင္ျပည္မွာ လြယ္လြယ္ေရာက္လာျပန္၍ မြီးမိခင္ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမမ်ားႏွင့္ မျခားဆံတမွ်င္ တရက္မကြာခ်င္ဘဲ စံေပ်ာ္ပါးတေသာေသာ ႏဲႊေပ်ာ္ရႊင္နီရပါသည္ ရွိသံသာ ၾကမၼာဘုန္းအေၾကာင္းေၾကာင့္တည္းေလး။

အပိုဒ္ (၁၂)

ဘုန္းေၾကာင္းဧကန္ နီရျပန္သည္ယင္းေသာအခါ ရာပသိန္သတ္က ရခိုင္ျပည္တြင္ ဇင္ပတၱင္ကို ၿမိဳ႕၀န္ခန္႔အပ္မည္တည္း။ ရမ္းျပည့္၀ယ္ငါလားခါ ဖဲြ႕ဒါႀကီးလည္း မျပတ္ေနာက္ေတာ္မွာ၌ ခ်ီလားရာပါရမည္။ ေအာင္ေက်ာ္ရႊီေသာ္တလီလည္း ငါ့ဆီလိုက္ရမည္ဟု ေျပာဆိုလီေသာအခါ ပတၱင္သတ္ကို ၿမိဳ႕တြင္ထားလတ္ပါ၍ မိုးပဲြေသာ္ေနာင္အခါ စစ္ေတြကၽြန္းကို ၿမိဳ႕ႀကီးတည္လုပ္ေပဟု ေျပာၿပီးေနာက္မွ သေဘၤာလွီတြင္ ၀န္ဆန္ပ်င္၍ မင္းအာဏာေၾကာင့္ မနီရသည္ အလွ်င္ခ်ီႁကြလားလီပါက မြီးမည္ေတာ္ရီႊႏို႔သွ်င္ အလွ်င္မြီးသည္ သမီးဦးလွပန္းသြင္ႏွင့္ သားဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ကို ဖခင္ေအာက္မိကာ ေနာက္ေတာ္လားပါလီရာ လားလွ်င္းပါေသာ္ ထိုမွာ ၀ံဘုိ၀၌ ဆိုက္ေရာက္လီေသာအခါ လီသင္းထုံးသည္ မုန္တိုင္းဟန္ပမာသို႔ ထလတ္ပါ၍ ရႊီႏို႔သွ်င္သည္ မိခင္ေခၽြးမမ်ားကို ေအာက္မိတကာကာႏွင့္ တဆတ္ဆတ္သည္ မျပတ္လားလီပါ၍ ရမ္းျပည့္သို႔ အမ်ားမၾကာ ယင္းတြင္ဆိုက္ေရာက္ပါက မာန္ေအာင္ႏွင့္သံတဲြမွာ ဟိသမွ်လူႀကီးလူငယ္ေသာ္ကား ၀မ္းသာအားရ လာလတ္ပါသည္ သၾကၤန္ပဲြမကတည္း။ ႐ိုတုတ္ကြအသြယ္သြယ္ အသွ်င္ထံေတာ္၀ယ္၌ ခယေထြနီေသာခါ တန္သည့္သူကို ယင္းတြင္ရြီးခ်ယ္ပါလွ်က္ ကၽြန္းေခ်ာင္းမွာအသီသီး သူႀကီးအရာခန္႔အပ္ပါသည္။ ယင္းမွာဆတ္ခတ္ၿပီးလွ်င္ လြန္ခ်မ္းၿငိမ္းသာယာစြာ ေလးၿမိဳ႕စံုကို ညီေအာင္ျပဳလုပ္က်င္၍ အရွိအင္း၀ျပည္ ျမန္မာသွ်င္ဘုရင္ကို ငါပင္တိုက္ခ်ီမည္ဟု ေနာက္ေတာ္၀ယ္ျမဲမကြာ ေအာင္ေက်ာ္ရႊီႏွင့္ ဖဲြ႕ဒါးလိုက္ရမည္ဆို၍ သံုးပင္တိုင္သည္ လွီယာဥ္သေဘၤာထက္၌ လက္နက္ေျပာင္းဇ၀ါ၊ ေသနပ္မ်ားႏွင့္ ခဲယမ္းဗံုးစႂကၠာကို စံုေအာင္ယူ၍ မီငံုသတ္လည္း ယင္းခါပါလီပါ၏။ ေအသွ်ိမ္ေသာ္ရာသတ္ သွ်င္ဘုရင္မွာ ျမတ္ရာစီခန္႔လႊတ္၍ ေဗတင္တတ္ပုဏၰားေတာ္နံဒရင္ႏွင့္ အမွာေတာ္ရြီး၊ နားခံငအုတ္ေက၊ သားမယားႏွင့္မႂကြင္း ယူလီသည္တည့္။ ခ်ီတက္လီတံုေသာအခါ မြီးမိခင္ကို မျမင္ခရပါ၍ ေမ့ခ်စ္စသည္ ႏြမ္းေလ်ာ့စိတ္ဗ်ာပါႏွင့္ မြီးမည္ေတာ္အိုယိုမစြမ္း သားကိုတ၍ လြမ္းပူပင္လွ်က္ ေရာဂါစီး၍ မခ်ိဟိလတ္မည္ကို စိတ္တြက္လွ်က္သာ လီပြီမုန္တိုင္းထသို႔ မ်က္ရည္ယိုစီးက်လွ်က္ တမ္းတေအာက္မိတကာကာႏွင့္ လွီသေဘၤာထက္ အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕ေနာက္တြင္ပါလီပါ၏၊ ခ်ီလားရာယင္းကပင္ သီတာျမစ္ကို လႊင့္ျငားတက္လီပါသည္ ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာသို႔ေလး။

အပိုဒ္ (၁၃)

ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာ ထြက္လားပါသည္ယင္းခါတြင္ ကမ္းမျမင္သီတာမွာ လိပ္ေက်ာက္ငါးမန္း ႃပြန္းႃပြန္းေပၚျပန္လာက ငါးဆင္၊ ငါးေတာက္သူလည္း ရီတြင္ၿဖိဳထိုးၾက၏၊ လင္းသွ်ဴကေပၚကာကာ ရီမီးေက်ာင္းလည္း ကိုက္မည္ခ်ည္းသာရွာလွ်က္ ျပင္သာမွာတဌာန ပတ္ကာ၀န္းကာ ရစ္၍လာပါသည္။ လိပ္ငါးမန္း၊ ေဆာင္းရွား၊ ငါးဒရွည္မွာ ရီတြင္ခုန္လႊားျပန္လွ်က္ ကဇတ္ဟန္သူ႕ဘာသာ ငါးသဘင္ကို ယင္းတြင္ျမင္ရပါ၏၊ ေ၀ဘူမွာေမ်ာလွ်က္၊ တင္းက်ိတ္ငယ္လည္း ရီတြင္ငုတ္ကာစားလွ်က္ ဇင္ေယာ္နားပင္းက ျမစ္လယ္ေၾကာ၀ယ္ ေသာေသာပ်ံ၀ဲကာႏွင့္ ႀကိဳးၾကာမွာတဌာန အၿခီစင္းစင္း လိုင္ၾကင္းၾကင္းႏွင့္ ခုန္ဆင္းခုန္ဆင္း၏၊ ရီငွက္မဟသၤာမွာ ေမာင္ႏွံႏွစ္ပါး တူစံုလား၍ ေတာင္ဖ်ားယွက္ျခံဳကာႏွင့္ အစာခြန္႔လွ်က္ လိုင္ခ်င္းယွက္တင္ ျမဴးေပ်ာ္ရႊင္သည္ ရီတြင္သဘင္ငွက္မ်ားကို ေမ့ခ်စ္သက္ျမင္ေသာခါ သားဦမိခင္ ငယ္ကၽြမ္း၀င္ကို ယင္းတြင္ တြက္ျမင္လာသည္တည္း။ ျမစ္သီတာလႊင့္ကာလား ဖီးဖိုးစိုင္လာ ရံခါမေရာက္ျငားဘဲ တလိုင္းမ်ားတိုင္းျပည္ရြာ ရန္ငုမ္တြင္ လွ်င္စြာေရာက္လီက်င္က သူ႕ျပည္ရြာဌာန၀ယ္ ရီလည္းမတူ စားမူရြံ႕ရွာဖြယ္ေၾကာင့္ အကၽြႏ္ုပ္ေနာက္၀ယ္ပါသူမ်ား စာကိုင္နားေပါက္ကယ္ႏွင့္ ေဖာင္ရွီခိုင္းေစသား၊ တိုက္စိုးတိုးေအာင္ႁကြယ္၊ အုိးေဖာက္ကယ္၊ စံရွီေဖာ္ႏွင့္၊ ငႁကြင္းေယ၊ ကုလားမုန္သီးသာ၊ ဖဲြဒါႀကီး၏ေယာက္ဖ အကုန္သူမွာ ကာလနာလိုက္၍ တနိတည္းမွာ က်င္းက်င္းစုေတ့သီကုန္ပါ၏၊ အစံေယပ်ာဒါကား လမ္းလားရာမွာ ခႏၶာစုေတ့ျငား၏။ ရန္ငုမ္ေရာက္ေသာအခါ ဒလဖက္မွာ ဟိသည္တလိုင္းစု၀ယ္ ရႊင္ေပ်ာ္ျမဴးစားေသာက္ကာ လင္ႏွင့္မယား သမီးသားသည္ ေပ်ာ္ပါးနီျခင္းရာကို ေမွ်ာ္ၾကည့္မိတုံကာ၀ယ္ ပန္းသြင္မိခင္ ငယ္ကၽြမ္း၀င္ႏွင့္ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမငယ္ကို ေအာင့္မိေပတံုေသာအခါ ကိုယ္တြင္အသက္ ထိပ္သို႔တက္၍ ေဇာသြီးျပန္လတ္လွ်က္ ကာလနာယွဥ္း၍ေပ အသက္လိပ္ျပာ သူ႕ခႏၶာသည္ ယင္းခါထြက္လုဖြယ္တည္း ျဖစ္လတ္ေပတံုေသာအခါ အနိစၥႏွင့္ ဘုရားသာမပါဟု တိုင္တန္းကာကိုးကြယ္မွ ဖီးခပ္သိမ္းသည္ ေပ်ာက္ၿငိမ္းခ်င္းခ်င္းကုန္က ၿမိဳ႕ရန္ငုမ္ရပ္ကို ပါယ္ေယွာင္ထားခပါ၍ ခ်ီတက္လားလီပါသည္ အင္း၀ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ေလး။

အပိုဒ္ (၁၄)

အင္း၀ၿမိဳ႕ေတာ္ တက္လားပါသည္ယင္းခါလွ်င္ လက္၀ဲတြင္ဒလ၊ သရက္တပင္ထိပ္၀တြင္၌ လွ်င္လွ်င္ဆိုက္ေရာက္က်င္က ခ်ီႁကြတက္လားလီေသာအခါ လက္ယာမွာ ရန္ကင္းစံရာတည္း။ ဓႏုျဖဴ၊ကို ပါယ္ေယွာင္၍ခ်ီလီမူကား လက္၀ဲတြင္ဟသၤတ၊ ထို႔ေနာက္ လက္ယာ၀ယ္ ေညာင္ဇရဲဟန္ နာမရန္ႏွင့္ ေရႊေတာင္ၿမိဳ႕သို႔ေရာက္လီ၍ လက္၀ဲဖက္ျမစ္နားမွာ ပုေတာင္းၿမိဳ႕ကို လွ်င္ေစာေရာက္လီပါက ျမန္မာမ်ားသည္ ညည့္ခါသူခိုးလားသို႔ ကုတ္႐ႈတ္ကာ ပုန္း၍လာလွ်က္ လမ္းစပ္ၾကားခရီးမွာ ခိုးလွ်က္သတ္မည္လာတံုပါက ေခ်ာင္းေျမာင္းေတာင္ၾကား သီေပ်ာက္မ်ား၍ ရြံ႕ျငားမလြတ္ ထြက္ၿပီးလားကတ္လီေသာအခါ လွ်င္လွ်င္ခ်ီတက္လာလွ်က္ ျပည္ၿမိဳ႕သို႔ေရာက္လီပါက ယင္းမွာ ကိုးေသာင္းဗိုလ္ႏွင့္ တြိႀကံဳပါ၏၊ ၾကက္ေတာင္ဗိုလ္ဟု နာမဟိုးဟိုးေက်ာ္လွ်က္ ေဇာ္ေန (General) ကမ္ရိသတ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးႏွင့္ တိုင္ပင္ေျပာၾကားႀကီးၾကပ္လွ်က္ မ်က္မွန္ဗိုလ္ဟုနာမည္ေက်ာ္ေသာ ေမေဇာ္ေဇာသွ်ိန္သတ္တပ္ဦးဗိုလ္လည္း ယင္းတြင္ေရာက္လာျပန္က ေပ်ာ္မႈဆင္၍ စားေသာက္ခါ ယင္းမွာနီကတ္ပါသည္ ျပည္ၿမိဳ႕ရပ္၀ယ္တည့္ေလး။

အပိုဒ္ (၁၅)

ျပည္ၿမိဳ႕ရပ္မွာ နီလွ်င္းပါသည္ယင္းခါတြင္ ျမန္မာေအာက္သား မိမၼဗိုလ္သည္ ယင္းတြင္ေရာက္လာျငား၍ ျပည္ၿမိဳ႕အနီးရေသ့ၿမိဳ႕တြင္ တပ္စဲြလာလွ်က္ လက္၀ဲမွာန၀င္းတပ္၊ ၀က္ထီးကန္မွာ မွန္စြာတပ္ႀကီးရပ္၏၊ ကမ္းစပ္ျမစ္နားမွာ ဖိုးဦးေတာင္သည္ ျမင့္ေခါင္အထြတ္ခ်ာ၌ တပ္စဲြကာနီလွ်က္ေပ ေျမထဲၿမိဳ႕မွာ တတပ္တည္လွ်က္နီ၏၊ ကခုန္ကာတေသာေသာ ဟစ္ေမာင္းေၾကာ္၍ သံ၀ါၿခိမ့္ၿခဲအာ္လွ်က္ အမွားမွားေအာက္သားမွာ ေကာင္းမည္ထင္လွ်က္ ယင္းတြင္နီကတ္ပါ၏။ ကိုးေသာင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတပ္ဦးဗိုလ္ကို ယင္းတြင္အာဏာပီးလွ်က္ ၿမိဳ႕အနီးျမန္မာတပ္ကို လက္၀ဲေၾကာင္းခ်ီဆိုလွ်က္ လက္ယာကို ငါတက္မည္ ျမင္းစီးမ်ားမွာ ေတာကပုန္း၍နီေလာ့၊ ေျပာလတ္ၿပီးတံုေသာအခါ ရဲမက္မ်ားႏွင့္ လွ်င္ေစာခ်ီတက္ပါ၍ တပိုေက်ာ္နီထြက္၀ယ္ ျမန္မာတပ္ကို၊ နင္းလွ်က္တိုက္လီက်င္က ဂူရာသည္စာဖာအိတ္၊ ျမင္းစီးမ်ားႏွင့္ သတ္ကတ္လီေသာအခါ ျမန္မာမ်ားမွာ လယ္မွာစပါးရိတ္သို႔ ဗိုလ္လုပ္သူ မိသွ်င္သဲလည္း ယင္းတြင္ နိစၥခႏၶာကုန္၏၊ နီ၀င္မူလည္း ျမန္မာတပ္မ်ားမွာ ၿပီးျငားမလြတ္ပါတည္း။ ရဲမက္ေတာ္ဂူရာမ်ား ရွာဖြီတိုက္သတ္ျငားက ၀က္ထီးကန္တပ္ထဲနီ ေအာက္သားမိုက္မ်ားသည္ က်င္းက်င္းျမဳတ္လွ်က္သီ၏၊ မိုးဦးေတာင္ထိပ္္က ဗံုးစႂကၠာကို ဆင့္ကာလႊတ္လိုက္ပါက ျမန္မာအမ်ား ၿပီးျငားမလြတ္ ေတာင္ၾကားေခ်ာက္ေျမာင္ ႏွမ့္ေအာင္ျဖန္႔လွ်က္သတ္၏၊ ေျမထဲရပ္တပ္မ်ားကို ဂူရာစစ္သည္မ်ားက ၿပီးလႊားတိုက္သတ္ပါက ျမန္မာတပ္မ်ားသည္ ေၾကာက္၀ွန္ႀကီးစြာ အလွ်င္ထြက္ပ်ာၿပီး၏၊ ရန္တစိမေပၚလာ ျမန္မာမ်ားကို လွ်င္ေစာႏိုင္နင္းပါသည္ ဘုန္းေတာ္အေၾကာင္းႏွင့္ေလး။

အပိုဒ္ (၁၆)

ဘုန္းေတာ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ႏိုင္နင္းပါသည္ယင္းခါလွ်င္ ျပည္ၿမိဳ႕ေရႊဆံေတာ္ေစတီကို ယင္းမွာပူေဇာ္ၿပီးမွ အသီးသီးခ်ီလတ္ရာ မီးသေဘၤာသည္ ရီေၾကာင္းဆန္တက္ပါ၏၊ ကုန္းေၾကာင္းမွာတစလား ႏွဲၿပီခရာ ေဗာမႈတ္ပါသည္ ပတ္သာအၿငိမ့္မ်ားႏွင့္ ဆင္ျမင္းရထား အနႏၲသည္ ရြီတြက္မရပါတည္း။ သူရဲေတာ္သိန္းသန္းကုဋီ ေလးပါးစစ္အင္အားျဖင့္ ခ်ီတက္လားလီတုံေသာအခါ ကာမၿမိဳ႕ကို လက္၀ဲထားခပါလွ်က္ လက္ယာမွာ ဆင္ေပါင္၀ဲ၊ သရက္ၿမိဳ႕ကိုလြန္၍ တသဲသဲခ်ီတက္ခါ ပဌနဂိုၿမိဳ႕သို႔ေရာက္လီပါက ဆိုင္းရပ္တပ္ႀကီးခ်လွ်က္ မ်ားဗိုလ္ပါသည္ ယင္းမွာစု႐ံုးပါ၏၊ အေနာက္ဖက္ျမစ္နား မလြန္ၿမိဳ႕ျမန္မာတပ္၀ယ္ ပခင္းမင္း၏ညီအထြီးဆံုးက်ီ၀န္မင္းကို အႀကီးျပဳလွ်က္ ေကာလင္းမင္းက တပ္မႈးအရာ ယင္းတြင္ျပဳလုပ္သည္တည့္။ အာသံကိုတိုက္ခ်ီသူ သီလ၀သည္ စစ္ကဲျပဳတံုလွ်က္ နားခံတပ္ေထာက္ကား ေဇတဗိုလ္ျပဳလုပ္ပါ၏၊ စကားျပန္ဒါ၀ိုက္ေကကို အမွန္တည့္တည့္ထားလွ်က္ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕ သူရဲတပ္သံုးတပ္မွာ ငါးေသာင္းေလာက္ဟိပါ၏၊ နီလတ္ခါတံုေပ မလြန္တပ္ကို နင္း၍တိုက္ယူမည္ဟု ၾကံလတ္သည္အခါတြင္ ျမန္မာမင္းက တမန္စီလႊတ္က်င္၏၊ တပ္ကိုလွ်င္ဆိုင္းရပ္ပါ၊ အမီးပုစၦာျပသနာကို ၿပီးေအာင္ေျဖၾကားပါအံ့။ ေျပာလတ္တံုၿပီးခါ ျမစ္လယ္ေၾကာတြင္ လွီေဖာင္ဖဲြ႕လုပ္နီ၏၊ ျမန္မာက်ီ၀န္ႀကီး၊ ေကာလင္းမင္းသား လွ်င္ေစာေရာက္လာျငားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးၾကက္ေတာင္ဖန္၊ ရာပသိန္သတ္မင္းျမတ္လားမည္ၾကံက မ်က္မွန္တပ္ဦးဗိုလ္ ေဇာသွ်ိန္းသတ္သည္လည္း ေနာက္ထပ္လိုက္မည္ဆို၍၊ သံုးပါးဗိုလ္ေပါင္းၿပီးခါ ျမစ္လယ္ေဖာင္မွာ လွ်င္ေအာင္ခ်ီလားလီပါလွ်က္ ႏွစ္ဖက္မင္းစပ္ၾကားမွာ ဒါ၀ိုက္ေကသည္ ထို၀ယ္ျပန္၍ေျပာ၏၊ ျမန္မာမ်ားကူး၍ေပ နတ္ေမာ္ရပ္က ဖမ္းယူထားသည့္ ရဲမက္ငယ္စဖာအိတ္ အမိရိကာ ထိုမွာအဂၤလိပ္ကို ယူေဆာင္ၿပီးပီးပါမည္၊ ဆယ့္ငါးရက္ႏွင့္ လိုသည္စရစ္ကို ေျပလည္ေအာင္ပီးဆပ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔လွ်င္ လွ်င္ေစာဆုတ္လီပါေလာ့၊ က်ဳပ္တို႔ျမန္မာမ်ား ေနာင္တခါ ခိုက္ရန္မျပဳလုပ္ေတာ့ပါဟု ေျပာဆိုရာႏွစ္ဖက္သား လက္၀ါး႐ိုက္ကာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္လွ်က္ မွန္စြာကတိထား၍ ပုဏၰားဆရာေတာ္နံဒရင္မွာ အမွာေတာ္ရြီးသာကာ နားခံငအုပ္ေက အကုန္သူကို ယင္းတြင္လႊတ္ေပလွ်က္ ဗိုလ္ၿခီရဲမက္အမ်ား ဆယ့္ငါးရက္ကို ဆိုင္းငံေစာင့္နီပါသည္ ဥစၥာကတိႏွင့္ေလး။

အပိုဒ္ (၁၇)

ကတိသစၥာ ေစာင့္နီပါသည္ယင္းခါတြင္၊ (ပီဆက္) ျမန္မာသီလ၀ ကူး၍လာကာ ေျပာဆိုလာသည္ ျမင္းၿပိဳင္စြဟု အရွိကျမင္းကို စိုင္း၍ၿပီးေသာ္ ငွက္သြင္လွ်င္လွပါ၏။ အေနာက္မွာ ျမန္မာၿမင္းမ်ား ၿပီးမလွ်င္သည္ ေနာက္ဖင္ကားရားနီ၏။ ထိုအခါ မ်က္မွန္ဗိုလ္သည္ မာန္ႀကီးထလွ်က္ ခုလွ်င္ေစာျမင္းယူခီ ၿပိဳင္၍ယံႈးေသာ္ ျမင္းကိုယူမည္ဟု လက္၀ါး႐ိုက္ၿပီးမွ ငါးစီးျမင္းကို ျမန္မာမ်ားမွာယူၾကလွ်က္ ျမန္မာဖက္က ျမင္းစီးကသည္းမ်ိဳးကို အစီးအပ္လွ်င္းပါ၏။ ယင္းေသာခါ မ်က္မွန္ဗိုလ္အိမ္ရာဇီသည္ ကတ္တင္ (Captain) ဖေလာင္းပ်ိဳေခၚ၍ ျမင္းအပ္ကာ၊ ႏွစ္ပါးစံုသည္ အတူရပ္ပါ သိန္းသန္းဗိုလ္ပါလူသူမ်ား ႐ႈၾကည့္ရာသည္ သဘင္ပဲြအလားတည္း။ ျမင္းႏွစ္ပါးစိုင္းေသာအခါ အိမ္ရာဇီသည္ အသွ်င္ျမင္းတံုေသာ္ကား ထက္အာကာငွက္ပ်ံဟန္၊ ျမန္မာျမင္းကာ ႏြားလား၏သ႑န္သို႔ ေျပာင္းကာျပန္ေနာက္ကသာ သံုးခါစိုင္းေသာ္လည္း တခ်က္မမွီပါတည္း။ တစီးယံႈးတံုက ေနာက္ထပ္တစီးၿပိဳင္၏။ စိုင္းျပန္လီေသာခါ၊ သံုးေခါက္လံုးကို တခ်က္မႏိုင္ပါတည္း။ ေသာင္းေသာင္းေၾကာ္လက္ခုပ္ခတ္ ယံႈးသည့္ျမင္းကို သိမ္း၍ယူတံုလတ္က ျမန္မာသီလ၀သည္ အရူးပမာ ရွက္၍ျပန္လားပါလွ်က္ စာခ်ဳပ္ရာကတိရက္ စိေသာအခါ ေငြေတာ္မပီးဆက္၍ ၾကန္႔ၾကာလွ်က္က်ဴးလြန္ခါ ရာပသိန္သတ္က ျမန္မာမ်ား ကတိမမွန္ လင္းျပန္လူပ်က္သားကို တပ္ဦးက မ်က္မွန္ဗိုလ္ (-----)၊ ေအာင္ေက်ာ္ရႊီလည္း ယင္းမွာလားခီဆိုလွ်က္ ကိုးေသာင္းဗိုလ္ၾကက္ေတာင္ဖံ၊ ရဲမက္မ်ားႏွင့္ အသင့္ေစာင့္နီျပန္ဟု အာဏာခ်လတ္တံုေသာအခါ မ်က္မွန္ဗိုလ္ႏွင့္ အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕အားလံုးေသာ္ကား လားလာရာတံုကေပ မလြန္တပ္မွာ လွ်င္ေစာေရာက္လီသည္တည္း။ ျမန္မာက်ီ၀န္ႀကီး ေကာလင္းမင္းကို အယင္စကားမီး၏။ ထက္ကတိစာခ်ဳပ္မွာ ပါသရိကို အခုပီးအပ္ပါေလာ့။ မပီးေသာ္နက္ဖန္ခါ၊ နီတပိုတြင္ အမွန္တိုက္လာမည္တည္း။ ေျပာဆိုေပတံုေသာအခါ က်ီ၀န္မင္းသည္ ခ်က္ခ်င္းတုန္လႈပ္ပါ၍ ေၾကာက္၀ွန္ကာမခံခ်ိ၊ ငါးရက္ဆီကို ငံ့ေတာ္ျပဳပါဖိေလာ့။ ထက္ကတိဟိတိုင္းကို၊ ျပည့္စံုေအာင္သည္ ကၽြန္တို႔ပီးမည္ဆိုက မနာလိုျငင္း၍သာ မ်က္မွန္ဗိုလ္ႏွင့္ အကၽြႏ္ု႐ို႕ျပန္လာလွ်က္ ေလွ်ာက္လတ္လီေသာအခါ နက္ဖန္ရက္မွာ လွ်င္ေစာတိုက္မည္ဟု လက္နက္ဗံုစႂကၠာ၊ မီးက်ည္တန္းႏွင့္ ရဲမက္ဗိုလ္ပါမ်ားကို အသင့္စီမံ၍ ထားလွ်င္းပါသည္၊ တိုက္မည္အမွန္တည့္ေလး။

အပိုဒ္ (၁၈)

တိုက္မည္မွန္စြာ မိုးေသာက္ပါ၍ ယင္းခါတြင္ တပိုလွ်င္နီတက္ခါ ဗံုးလက္နက္ကို တခ်က္လႊတ္လိုက္ပါက ထက္အာကာ၀တိန္၌ ၀ရဇိန္အဟိန္ မိုးႀကိဳးထစ္သို႔ က်တံုလစ္ယင္းတပ္မွာ လယ္စပါးကို ၾကဲ၍ပစ္ျခင္းရာသို႔ (ပီဆက္)
ဆင္ျမင္းလူသူအမ်ားမွာ တခ်က္မွန္ေသာ္ ဧကန္မရဏတည္း။ မီးက်ည္လက္နက္ေတာ္အား တခ်က္ပစ္ေသာ္ ထြတ္ဖ်ားထက္အာကာသို႔ ပ်ံ၀ဲကာတက္လီျငား သက္လတ္ပါေသာ္ တပ္မွာၿမီေခါင္းမ်ား၌ ရွာတံုျငားမႊီ၍သာ သတ္လတ္ျငားသည္ လူ၏ဟန္ပမာသို႔ ဂူရာရဲမက္ကား ေဇရာ၀တီျမစ္ဖ်ားကို ကူးလားျငားလိုက္၍ေပ ျမန္မာတပ္ကို ၀င္လွ်က္ခြတ္သတ္လီ၏၊ ညီေတာ္မင္းျမဖံုး က်ီ၀န္ႀကီးသည္ ထိုခါေတာမွာပုန္း၍ တပ္ျပတ္လံုးေအာက္သားမွာ ကိုးကြယ္မရ လြန္ေၾကာက္လွ၍ လွ်င္ေစာၿပီးလီပါက တိုက္ကတ္ရာတခဏ သံုးတပ္စံုကို လြယ္ကူခ်က္ခ်င္းရ၏။ ခ်ီတက္လားလီခါ မေကြးၿမိဳ႕တြင္ လွ်င္ျပင္းေရာက္လီေသာ္ကား ေနာက္ေတာ္ပါဖဲြ႕ဒါႀကီး၊ အေသာင္းဒူလာ၊ ထိုမွာေရာဂါစီး၍ မေကြးၿမိဳ႕တြင္ မရဏသည္ နိစၥေရာက္လီက်င္၏။ လားလီလွ်င္ ၀က္မစြတ္၊ ေရနံေခ်ာင္းကို လြန္၍ခ်ီတက္လာလတ္ၿပီးမွ လက္ယာမွာ စေလၿမိဳ႕၊ လက္၀ဲဖက္တြင္ ဆင္ျဖဴကၽြန္းႏွင့္ က်ားပင္းဆိပ္က တေသာင္းေလာက္ျမန္မာမ်ားသည္ စလင္းၿမိဳ႕တြင္ တပ္ႏွင့္ေစာင့္နီက်င္လွ်က္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မူကား မိဖုရား၏ေမာင္ရင္းေတာ္သည္ဟူ၏။ ဇာတိေထာင္မႈးသားေယာက္ဖေတာ္ သခင္ႀကီးဘုရားေခၚတြင္ေသာ ေမာင္အိုေအာက္သားမိုက္သည္ မိမၼဟန္ပမာသို႔ သတင္းၾကားကာမ်ွ် စစ္မေရာက္ခင္ အလွ်င္ထြက္ၿပီးႏွင့္၏။ ႏွမႏွင့္ေယာက္ဖ ႏွစ္ေယာက္စံုသည္ ထံရင္းေတာ္ပါး ေရာက္လီျငားေသာ္ ေၾကာင္းလ်ားေလွ်ာက္ျခင္းရာကား အယႈိတ္တက္ကာငို၍ေပ ျပဴးတူးၾကက္တက္ ေအာင့္လွ်က္ထိုသည္ႏွယ္သို႔ ႐ႈံ႕တြမ်က္ႏွာ ေျပာလတ္ပါသည္ လွ်င္စြာၿပီးလီေတာ့လား၊ တိုက္သတ္ၾကဆိုေသာခါ ၿပီးမလြတ္ဘဲ မခၽြတ္သီမည္သာဟု တိုးတိုးခ်ပ္ခ်ပ္ေျပာဆိုလွ်က္ ခ်ီးယိုပါသည္ ေအာက္ေပၚေဒါလ်ားမ်ား၏။ လူးလဲျငား၀မ္းခဲကြန္ ခုခ်က္ခ်င္းသည္ ကာလနာလိုက္သည့္ဟန္သို႔ ဥပါယ္ျပဳ၍ ေၾကာက္၀ွန္ႀကီးစြာ ယင္းမွာနီလွ်င္းပါသည္ ႏွမထံမွာတည့္ေလး။

အပိုဒ္ (၁၉)

(ရန္တပိုစာခ်ဳပ္အေၾကာင္း)

ႏွမထံမွာ နီလီပါသည္ယင္းခါလွ်င္ ခ်ီတက္လားလီပါေသာ္ လက္ယာဖက္မွာ အနႏၵာဘုရား၊ လက္၀ဲနားကမ္းစမွာ တင္းက်ီေတာင္ဘုရားတည္း။ လက္ယာမွာ ပုဂံၿမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ေရာက္လီေသာအခါ ယင္းမွာျမန္မာမ်ားက ဘုန္းေတာ္ကိုအာခံ၍ တပ္စဲြလွ်က္နီျပန္၏။ ဂူရာပ်ံရဲမက္ေတာ္ ျမင္းစီးစစ္သားမ်ားသည္ လိုက္၍တိုက္လီပါက တေသာင္းေက်ာ္လူမက သီပ်က္ပါသည္ ျမန္မာဖက္ကတည္း။ ျမန္မာမ်ား ထြက္ၿပီးလီေသာအခါ
ေညာင္ဦးၿမိဳ႕တြင္ လွ်င္ေစာေရာက္လီပါက လက္၀ဲျမစ္ဆိပ္ကမ္း ပုခန္းႀကီးၿမိဳ႕ကို ေက်ာ္လြန္၍ခ်ီလားပါက (ပီဆက္)
ခ်င္းတြင္းျမစ္တြိခါ လက္ယာဖက္မွာ တ႐ုတ္ၿမိဳ႕ဟိပါ၏။ ခ်ီတက္ေသာ္တံုကေပ ရန္တပိုမွာ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္လီက ယင္းတြင္တပ္မခ်လွ်က္ မ်က္မွန္ဗိုလ္မွာ လွ်င္စြာခ်ီတက္လာလွ်က္ နီလတ္ေပတံုေသာအခါ ျမန္မာမင္း၏ကၽြန္ရင္းအမတ္ လယ္ကိုင္းသားၿမိဳ႕စား မင္းႀကီးမဟာမင္းလွေက်ာ္ထင္ဘဲြ႕နာမည္တည္း။ အတြင္း၀န္ႀကီး အခြန္၀န္မွာ နာမည္ဘဲြ႕တံုေသာ္လည္း မင္းမဟာမင္းလွသီဟသူဟု ယင္းမွာေခၚကတ္သည္တည္း။ နန္းေတာ္၀ယ္ ေမာင္ရႊင္သံေတာ္ဆင့္လည္း ယင္းခါပါလွ်င္းပါ၏။ ဆရာေတာ္ပါဒလီဇိန္သတ္ကို ရွိနီျပဳလုပ္ၿပီးလွ်က္ ေခၚယူလာ၍ မလြန္တပ္၀ယ္ အထက္စာခ်ဳပ္ပါကို ခုယူပါေျပာ၍ ရီႊေငြဒၤဂါး၊ အမ်ားလက္ေဆာင္ႏွင့္ ဖမ္းလီသည္ဆာဖာအိပ္ အမိရိကာ မွန္စြာအဂၤလိပ္ကို အပ္ဆက္ၿပီးပီးမွသာ ႏွစ္ဖက္သားသည္ လက္၀ါး႐ိုက္ၿပီးခါမွ စာခ်ဳပ္လတ္ပါသည္။ အကၠဗတ္ထြီ ေ၀သာလီႏွင့္ အာသံၿမိဳ႕လွ်င္ေပတည္း။ မဏိပူရမွာ ရွိမင္းေဟာင္းဂဘိရသွ်ိန္လည္း ျပန္၍မင္းျပဳက ျမန္မာမင္းမွာ ခိုက္ရန္မရွာရတည္း။ ထား၀ယ္၊ ရဲၿမိဳ႕၊ တနသၤာရီ၊ ေခၚသည္ဗိတ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ သံရွင္ျမစ္ကို နယ္ျခား၍ ပိုင္လွ်က္ယူတံုအံ့။ ရခိုင္ဓည၀တီ ဒြါရာ၀တီသံတဲြစသား ရမ္းျပည့္ႏွင့္မာန္ေအာင္ ဆယ့္ႏွစ္ၿမိဳ႕ကို ပိုင္ျခားသိမ္းယူအံ့။ က်န္ႂကြင္းရာၿမိဳ႕မ်ားကို ျမန္မာမင္းအား ငါ႐ို႕ပီးခမည္တည္း။ စရစ္ေငြအတြက္မွာ တကုဋီကို အမွန္ပီးပါအံ့ေလာ့။ ေလးပံုတပံုကား ရန္တပို၀ယ္ ခုပင္ပီးအပ္ေလာ့၊ တပံုကားရန္ငုမ္မွာ အခုနိက ရက္ေပါင္းရြီေသာ္ တရာရက္တြင္ ပီးတံုက်င္ေသာခါ၀ယ္ တႏွစ္တြင္းမွာ တပံုသြင္းရမည္တည္း။ တပံုေငြေနာက္ပီးက ရန္ပုစၦာကို ေနာင္မရွာရဟု ႏွစ္ဖက္မင္းမ်ား ကတိထား၍ ယင္းမွာေျပာကတ္ပါသည္ တပ္မဟိရာတည့္ေလး။

အပိုဒ္ (၂၀)

တပ္မဟိရာ ေျပာကတ္ပါသည္ယင္းခါတြင္ ပိုင္စားနယ္ကို ခဲြ၀ီက်င္လီေသာခါ ရခိုင္တိုင္းျပည္ သံတဲြနယ္ကို ေတာင္ခြင္ေမာ္႐ံုထိ ရခိုင္မင္းတည္လုပ္သည့္ မဟာေစတီႀကီးကို မသိမၾကားကြန္ လယ္ကိုင္စားႏွင့္ က်ီ၀န္ေျပာကတ္ျပန္၏။ ပုသိမ္၀န္စီရင္စု သံတဲြနယ္သည္ အကယ္ပင္မဟုတ္တည္း။ မပီးအပ္ပါ ျငင္းခံုလတ္ေသာ္ အကၽြႏ္ုပ္ေျပာလွ်င္းပါ၏။ ေလးဆယ္ေျခာက္ခုက ရခိုင္ျပည္ကို ျမန္မာပိုင္လာလည္း ပုသိမ္ကမရပါ ေစတီႀကီးလည္း ရခိုင္မင္းရာဇာက တည္လုပ္ပါသည္၊ နယ္နမိတ္ျဖစ္ျခင္းဟန္ကို အကၽြႏ္ုပ္ေျပာလတ္ပါ၏။ ေစတီထိနယ္ကိုေပ ရခိုင္ျပည္က အပိုင္ရလွ်င္းစီတည္း။ အရွိျပည္အင္း၀မွာ စဖာအိပ္သည္ သူရဲငါးက်ိတ္ေက်ာ္ႏွင့္ ကတ္တင္အိမ္ရာဇီဗိုလ္တေယာက္လည္း ေစာင့္၍နီအ့ံ။ ကုမၸဏီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ထားလိုက္ျငားေသာ္ ျမန္မာငါးက်ိတ္ေက်ာ္ကို မျပတ္သာေစာင့္နီစီ၊ စစ္ရန္မ်ားကို မျပဳလုပ္စီဟု သကၠရာဇ္သည္တေထာင္ျဖစ္ တရာ့သွ်စ္ဆယ္ခုႏွစ္ (၁၁၈၇) ခု၊ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၄) ရက္နိ တပိုအခ်ိန္မွာ ႏွစ္ဖက္မင္းမ်ားစာခ်ဳပ္ထား၍၊ လက္မွတ္ခ်ကတ္သည္တည္း။ သူ႕ဘာသာ သူ႕စ႐ိုက္ ေျပာင္းဇ၀ါကို ထိုခါသံဆင့္ပစ္လွ်က္ လက္နက္ဗံုးစၾကၠာ မီးက်ည့္တန္းကို အာကာေျမွာက္လိုက္ပါ၍ က်ဴးရစ္ကာပစ္တံုျငား ထိန္႔ထိန္႔ဆူသည္ ဇမၺဴကၽြန္းလံုးၾကားမွ် ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ပဲြခံလီသည္တည္း။ ဗင္တုတ္႐ုတ္မွာ ကတ္တင္ဗိုလ္ ေလာေဗာသွ်ိန္တိန္အိမ္ရာဇီကို ယင္းခါစီလႊတ္ကလည္း ကတ္တင္ႏွင့္ အကၽြႏ္ုပ္ ႏွစ္ေယာက္ အင္း၀ၿမိဳ႕မွာ လွ်င္ေစာေရာက္လီပါ၏။ နန္းေတာ္ဆီေရာက္လီက ျမန္မာမင္းနီရာတိုင္းႀကီးမ၌ တံဆိပ္ႏွင့္ခတ္ႏွိပ္ၿပီးခါ အပိုင္ခံ၍ လွ်င္စြာျပန္လွ်က္လာသည္ တပ္မဟိရာသို႔ေလး။

အပိုဒ္ (၂၁)

တပ္မဟိရာ ျပန္လွ်က္လာ၍ေရာက္ခါလွ်င္ ရာပသိမ္သတ္က စစ္သည္ဗိုလ္ပါရဲမက္မ်ားအား ခုလွ်င္စြာ ျပန္ဆုတ္လားေလာ့ဆိုသျဖင့္ ဗိုလ္လံုးသားသည္ ျပန္လွ်က္ဆုတ္လီပါ၍ ပုဂံသို႔ေရာက္က ေရႊစည္းခံုေစတီကို ပူေဇာ္လီေသာခါ ေအာက္သားမမ်ားသည္ ၀ိုင္းအံုၾကည့္႐ႈလာပါ၏။ ျမင္ခီေသာ္ရြံဖြယ္အတိ အၿခီစင္းစင္း လက္က်င္းက်င္းသည္ ၀တ္ျခင္းပင္ရင္မစိတည္း။ မြီးသည္မိအသေရ ျပင္ကိုထုတ္လွ်က္ မရွက္ျပနီ၏။ လက္ယာၿခီဒူးဆစ္မွာ ျခည္မွ်င္မဲကိုပတ္၍ခ်ိဳင္ထားပါလွ်က္ သားျမတ္မွာခ်က္အထိ အသားမဲမဲ သြားၾကဲၾကဲသည္ ေခါင္းလည္းခပိပိႏွင့္ မ်က္စိလည္းျပဴးတူးသာ ဆံကိုျဖတ္၍ မ်က္ႏွာဖုံးထားပါလွ်က္ ႐ူးျခင္းရာဟန္မျပား တခ်က္ျမင္ေသာ္ ေၾကာက္ခ်င္ဖြယ္မ်ား၏၊ ေမာင့္သက္ထားမ်ိဳးအိမ္သူ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမ သက္လံုးမွ်ကို ႏိႈင္းယွဥ္ေသာ္ဖက္မမွ် ေျမာ္ျမင္ေသာသူ စိတ္၀မ္းပူသည္ နတ္ဘံုသူမကတည္း။ ယင္းဌာနသူ႕ရပ္မွာ တေပါင္းမင္းလြင္ ရြက္က်င္ေတာင္လီလာက ဥၾသဖိုးေခါင္က်ဴး၍ ႏြီေပါက္သံ၀ါ ငွက္တကာသည္ ျမဴးေပ်ာ္က်ဴးျမည္လာက သားဦးမိခင္ ငယ္ကၽြမ္း၀င္ကို အကၽြႏ္ုပ္လွ်င္ ေအာက္မိလွ၍ တမ္းတ႐ုမၾကံသာ ဟာလာအသက္ ျပင္ထြက္ဟန္ပမာသို႔ ေမေတာ္ေခၽြးမေၾကာင့္စိတ္ပူဆာ၍ လြမ္းဆြတ္၍သာ တဆတ္ဆတ္သည္ ျပန္လွ်က္ခ်ီႁကြလာလွ်က္ ျပည္ၿမိဳ႕သို႔ဆိုက္ေရာက္က မ်ားဗိုလ္ပါသည္ ယင္းမွာတပ္ႀကီးခ်လွ်က္ ဆိုင္းင့ံၿပီးနီေသာအခါ စ်ီးတန္းျပင္မွာ အကၽြႏ္ုပ္လွ်င္ျမင္ခီသည္ကား သားသူငယ္သည္ အမိထံမွာ မပီတြတြ ပီတြတြ အဘကိုေခၚလွ်က္ လူးလဲငို၍ ငါ့ဘခင္ကို ခုပင္ပီးရမည္ဟု တြလွ်က္ေတာင္းလတ္ေပေသာအခါ မြီးဘခင္သည္ လွ်င္လွ်င္ၿပီး၍လာလွ်က္ သားကိုရြက္၍ ဖက္ကာနမ္းကာ မြီးမိခင္ကုိလည္း ယင္းတြင္တစဖက္ထားပါ၏။ ရယ္ႏႈတ္ဆက္အလွယ္လွယ္ လင္မယားသား ႏွစ္ပါးေပ်ာ္သည္ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ခီေပတံုေသာအခါ အကၽြႏ္ုပ္၏အူသဲၿခီကို ႏႈတ္ယူသည့္ပမာသို႔ မ်က္ရည္က်၊မိပါ၏။ သားေမာင္ငယ္ေၾကာင့္ ဘခင္လြမ္း႐ုတ၍ လြန္ေပ်ာင္းပ်မၾကံသာ ၾကာပဒံုကို နီပူလွမ္းပမာသို႔ မြီးမယ္ေတာ္မင္းေခၽြးမ ခ်ီ၍လာခါ ဂမၻသာလွ်င္ ၀မ္းမွာသေႏၶစဲြရင္းက်န္ခပါသည္၊ ဖြားျမင္ေၾကာင္းကို အကၽြႏ္ုပ္လွ်င္မျမင္ေပ၍ သားေမာင္ငယ္ႀကီးျခင္းရာကိုတြက္၍ အကၽြႏ္ုပ္သဲအူဆာလွ်က္ စိတ္မွာ စားေသာက္မ၀င္ ပူပင္လြမ္း၀ွမ္သဲ၍ ခြီေပ်ာင္းခ်ိတလွ်က္သာ ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာ ႁကြခ်ီလားလီပါသည္ မၾကာေရာက္လာ၏ေလး။

အပိုဒ္ (၂၂)

ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာ ေရာက္လတ္ပါသည္ယင္းခါလွ်င္ ဆိုင္းငံလွ်က္နီေသာခါ ရာပသိမ္သတ္ေျပာလတ္သည္မွာ ကုလိကုတၲာ ကိုယ့္ျပည္ရြာသို႔ ငါခ်ီလားႏွင့္မည္။ ရန္ငုမ္မွာ က်န္နီလိုက္ခ၊ ေဇာသွ်ိန္သတ္မ်က္မွန္ဗိုလ္သည္ လွ်င္စြာလိုက္ပို႔ပါအ့ံ။ ရခိုင္ျပည္ျပန္ေရာက္ခါ ကၽြန္းေခ်ာင္းမ်ားစြာ ငါကပီးအပ္ရာကို သားစိုင္ၿမီးဆက္ မွ်င္မျပတ္သည္ မပ်က္စားရစီအံ့။ ရာထူးႀကီးမားစြာကိုလည္း ယင္းမွာရတံုပါအံ့ေျပာလွ်က္ေပ ကိုးေသာင္းဗိုလ္ႏွင့္ အကုန္ခ်ီလီသည္တည္း။ ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕တြင္ အကၽြႏ္ုပ္႐ို႕က်န္ခပါက တန္းခူးဆန္း၍ တာသၾကၤန္က်ျပန္ကလည္း ယင္းဌာနသူ႐ို႕မွာ ေပါက္ေပါက္ပန္းမွန္ တင္းခြန္ဆီမီး၀ါႏွင့္ ဆင္ယင္ကာအသြယ္သြယ္ လင္ႏွင့္မယား သမီးသားသည္ ေပ်ာ္ပါးလားကတ္ေပ၍ ေရာက္လီၿပီးတံုေသာအခါ ေရႊတိဂံုသည္ သွ်င္ပင္ေစတီေတာ္၌ ပန္းမွန္ေပါက္ေပါက္ ဆီမီး၀ါကို လွ်င္စြာညႇိတင္ျငားက လင္မယားေမာင္ႏွံ တူစံုထိုင္လွ်က္ သွ်င္ပင္ရွိေတာ္၀ယ္၌ အတူသည္ျဖစ္ရေအာင္ မယား၀တ္သည့္ ကိုယ္တြင္တံဘက္ေစာင္ကို လင္ယူေဆာင္ကိုင္ထားကာ လင္၀တ္ပါသည့္ ကိုယ္မွာအင္းက်ႌပါးကို မယားကဆဲြကိုင္လွ်က္ အသားခ်င္းဟပ္၍ဆုေတာင္းပါ၏။ ျဖစ္လီရာဘ၀ကို ခုအဟန္သာ တူစံုျဖစ္ရပါလို၏၊ ေတာင္းဆုဆိုလွ်က္ သားေမာင္ကိုနံပါးထား၍ ဘုရားဖူးကတ္ပါသည္။ တျခား လွီေလာင္းၿပိဳင္ပဲြမ်ားမွာလည္း ျမစ္လံုးျပည့္မွ် လက္ပဲြသတ္ရာ ပတ္ဆိုင္းတီး၍ ထလွ်က္ကကတ္ပါ၏။ ႐ႈၾကည့္ရာလင္မယား လာလတ္ပါသည္ ယင္းမွာတေသာေသာတည္း၊ ထိုင္တံုေသာအခါလည္း လင္နံပါးမွာ မယား၀န္းရံနီလွ်က္ တေယာက္သည္မယားမွာ ရီဖလားကို ကမ္းလွ်က္ပီးပါ၏။ တေယာက္ေသာ မယားကား ကြမ္းႏုယာကို ယူကာကိုင္၍ထားလွ်က္ တေယာက္ကား ဆီးလိပ္မီးညႇိပီးေသာ္ ယူလွ်က္ေသာက္ကာကာတည္း။ တေယာက္မွာယပ္ႏွင့္ ပူသည္ျမင္ေသာ္ ခတ္ကာနီ၏။ ေခၽြးမ်ားယိုစီးက်ေသာ္ မယားႀကီးမွာ ကိုယ္၀တ္ပိုးခါသာႏွင့္ တို႔ကာတို႔ကာ တံဘက္စြန္ကို ရင္တြင္အသာအုပ္၍ သားေမာင္ပုမိထံမွာ အဘေပါင္တြင္လာလွ်က္ လဲကာေလ်ာင္းကာ ကဇာတ္ပါသည္ တခါထ၍ မိထံပါး လားလီၿပီးေသာ္ လက္ညႇိဳးငယ္ျပကာကာ ထိုမွာကိုမီး မွာကိုမီးသည္ ရင္သြီးဘမ်က္ေဖ်ာ္တည္း။ ပဲြသဘင္၀ယ္ ၿပံဳးရယ္ေပ်ာ္ရႊင္လွ်က္ဟိေသာ တူစံု႐ႈခင္းမ်ားကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ျငားတံုလီေသာအခါ အကၽြႏ္ုပ္သည္ ပူေလာင္မခံသာ၍ သလြန္ေတာ္မြိရာထဲ၀ယ္ မ်က္ရည္တရႊဲရႊဲႏွင့္ အသဲကဲြလုဖြယ္တည္း။ အၾကံမတတ္ ဆီးသတ္ငါးအႏွယ္သို႔ဟိလတ္ေပ၍ ကိုယ့္ဌာနသို႔ လွ်င္ေစာျပန္ေရာက္ဖို႔ သိၾကားမင္းအား လွ်င္ျပင္းမပါဆိုလွ်က္ နတ္မ်ားကိုတိုင္ၾကားပါသည္ ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕မွာတည့္ေလ။
ေဒး၀န္းေအာင္ေက်ာ္ရႊီ၏ကိုယ္တြိရခိုင္ျပည္သိိမ္းတိုက္ပဲြမွတ္တမ္း ဤတြင္ၿပီး၏။

ခရစ္သကၠရာဇ္ ၂၀၁၄ ခု ဒီဇင္ဘာလ (၂၄) ရက္ ဗုဒၶဴးနိတြင္ စုစုေပါင္း စာပိုဒ္ (၂၂) ပိုဒ္ စကားျပင္ျပန္ဆိုၿပီးဆံုးပါသည္။

စာကားျပင္ျပန္ဆိုသူ

(ရခိုင္ေပါင္းကူး သာလွဦး)

ဤေကာင္းမႈေၾကာင့္ ရခိုင္စာပီေလာကအတြင္းက်ေရာက္လွ်က္ဟိေသာ ရိနာေရာဂါ အလွ်င္အျမန္ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါစီကုန္သတည္း။